Talih kuşuna iddia modeli

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundan geçen ve Genel Kurul Gündeminde bulunan Torba Kanun ile Milli Piyangoyu özelleştirme modeliyle ilgili alternatifler artırılıyor. Mevcut Kanunda yeralan 10 yıllığına lisans devrinin yanısıra, Talih Kuşunun bazı işlemlerinin özel hukuk sözleşmeleriyle Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş Anonim Şirketlere yaptırılmasına da imkan tanınıyor. Hizmet alım ihalesindeki süre de 10 yıl olarak belirleniyor.
Düzenleme ile İDDAA'da olduğu gibi açık eksiltme suretiyle özel hukuk tüzel kişilerine bırakılması planlanan işler de şöyle sıralanıyor:

-İdare tarafından belirlenecek şans oyunlarının terminaller ile elektronik ortamlar üzerinden oynatılması ve ikramiyelerinin ödenmesi amacıyla mülkiyeti yükleniciye ait olmak üzere şans oyunları sisteminin kurulumu ile işletim, bakım ve onarımının yapılması.
-Merkezi oyun sistemi ile terminaller arasındaki iletişimin sağlanması.
-Şans oyunlarına ilişkin pazarlama, reklam, tanıtım faaliyetlerinde bulunulması, çekiliş sonuçlarının yazılı ve görsel basın aracılığıyla kamuoyuna duyurulması, idare ile bayi ve iştirakçilere danışma ve destek hizmeti verilmesi.
-Şans oyunlarına ait biletler ile sarf malzemelerinin tedarik ve dağıtımı.


Özelleştirme yöntemine bakanlar kurulu karar verecek

Yeni düzenleme uyarınca belirlenen iş ve hizmetlerin bir bölümü ya da tümü ihale edilerek, özel sektöre bırakılabilecek.

Açık eksiltme yönteminde, ihaleye çıkarılan işlemler için en düşük hasılat oranı teklif eden firma ihaleyi kazanacak.

Lisansın verilmesine ve şans oyunlarının düzenlenmesiyle ilgili iş ve hizmetlerin, özel sektöre yaptırılmasına ilişkin usul ve esaslar, Milli Piyango İdaresi tarafından hazırlanan ve Maliye Bakanlığınca yürürlüğe konulacak Yönetmelikle düzenlenecek.

Milli Piyango İdaresinin özelleştirilmesinin lisans devri mi, yoksa hizmet alımı yoluyla mı gerçekleştirileceğine de Bakanlar Kurulu karar verecek.

Paranın patronu MPİ olacak

Şu an daha ağırlıklı olduğu belirtilen hizmet alımı yoluyla özelleştirmeye gidilmesi halinde bununla ilgili esaslar da çıkarılacak Uygulama Yönetmeliğinde belirlenecek.

Bu modelde ihale sonrasında öncelikle iletişim alt yapısı yenilenecek. Halen sadece MPİ ve Türkiye Jokey Kulübünün kullandığı, Jokey Kulübünün de değiştirme çalışmalarını sürdürdüğü Turpak sisteminden vazgeçilecek.

Milli Piyangoda oldukça yavaş işlediği belirtilen ve çeşitli sıkıntılara neden olan Turpac sisteminin yerine ADSL ya da GHDS sistemi kurulacak. Sayısal oyunlar da, yeni sistem üzerinden oynanacak.

Daha sonra da mevcut oyun makinaları değiştirilecek. Ömrünü dolduran ve halen yedek parçalarla çalışmaya devam eden 4 bin oyun makinasının yerlerine yenileri konacak. Bu süreçte oyun makinalarının sayısı da artırılacak.

Yetkililer, halen 1 oyun makinasının maliyetinin 3 bin dolar civarında bulunduğunu ifade ediyor. Sayının artırılmasıyla birlikte oyun makinaları için 20-25 milyon dolarlık bir yatırıma ihtiyaç olduğuna dikkat çekiliyor.

Bu arada hizmet alımı modelinde paranın patronu yine Milli Piyango İdaresi olacak. Milli Piyangonun şans oyunlarında hasılatı İdare toplayacak. Çekilişleri de İdare yapacak. Aynı şekilde İdare, ikramiye dağıtımını sürdürecek, kamu paylarının dağıtımını da gerçekleştirecek.


İddaa modeli

Milli Piyango İdaresinin şans oyunlarında düşünülen açık eksiltme ile hizmet alımı yöntemi, halen Spor Toto Teşkilatı tarafından uygulanıyor. 2004 yılında gerçekleştirilen ilk İddaa ihalesini yüzde 12 işletim payı ile alan İnteltek firması, 2008'deki ihaleyi de kazandı. Ancak ihalede işletim payı bu kez yüzde 1,4'e düştü.

Spor Toto, İddaa oyunu ile şans oyunlarında pazarın en etkin kuruluşu haline geldi.