Tarımda üretim maliyetleri son bir yılda yüzde 31 arttı. Çiftçi ise borca battı

Tarım sektörünün ekonomideki ağırlığı her geçen yıl azalıyor. 2017’de ekonomi yüzde 7.4 büyürken, tarımdaki büyüme yüzde 4.9 oldu. 2018’de ise, ekonomi yüzde 2.6 büyürken, tarımdaki büyüme yüzde 1.3’te kaldı.

İstihdamda da tarımın payı azalıyor. Tarım sektörünün 2010’da yüzde 23.3 olan istihdamdaki payı 2018’de yüzde 17.3’e geriledi. Hem üretim alanlarının daralması, hem çiftçi sayısındaki düşüş tarımda bir üretim sorunu olduğunu açıkça gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2002 yılında 26 milyon 579 bin hektar olan ekim alanları 2018’de 23.2 milyon hektara geriledi. Üretim alanları daralırken çiftçi sayısı da azalıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, 2003’te Çiftçi Kayıt Sistemi’nde 2 milyon 765 bin 287 çiftçi kayıtlı iken, 2017 yılında bu sayı 2 milyon 132 bin 491 kişiye geriledi.

Gelirde büyük düşüş

Tarımsal hâsıla bakımında Avrupa’da birinci, dünyada yedinci ülke olmakla övünürken dolar bazında değerlendirildiğinde tarımsal hâsılada da ciddi düşüş var. Türkiye’nin 2010 yılında tarım hâsılası 52 milyar 592 milyon dolar iken, 2018’e gelindiğinde 42 milyar 517 milyon dolara gerilediği görülüyor. Türkiye tarımında bu tablo varken dün 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü kutlandı. Tabii kutlayan çiftçi oldu mu bilinmez.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı tarım ürünleri üretici fiyat endeksine (ÜFE) göre tarımda yıllık ÜFE nisan ayında yüzde 30.75 oldu. Bu da son bir yılda çiftçilerin üretim maliyetinin yüzde 30.75 arttığını gösteriyor.

TÜİK’in açıkladığı nisan ayı tarım ÜFE verileri 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü’ne denk geldi. Tarımda ÜFE nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 1.09, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 14.44 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 18.12 artış gösterdi.

Üretici icra kıskacında

Geçen yılki verilere göre 8 bine yakın çiftçi tarım kredi kooperatiflerine olan borçlarını ödeyemedikleri için icra kıskacına girdi.

Üretim maliyetleri son derece yüksek olan ve finansal kriz içinde bulunan çiftçinin en büyük problemlerinden biri, hemen her yıl aynı şekilde yaşadığı pazarlama kanallarındaki sorunlar oldu. Önemli ürünler bazında çiftçinin eline geçen fiyat kimi ürünlerde enflasyonun altında kaldı. 2018’de ortalama satış fiyatı bir önceki yıla göre buğdayda yüzde 5.5, mısırda yüzde 13.5, tütünde yüzde 14.6, pamukta yüzde 13.3 artarken yüzde 20.3’lük enflasyonun oldukça gerisinde kaldı.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, “İçinde bulunduğu zor koşullara rağmen üretmeye, toprağımıza sahip çıkan, alınteri ile ülkemize hizmet eden çiftçilerimiz, günlerini buruklukla kutluyor” açıklamasını yaptı.