Toplu sözleşme şike kokuyor

12 Eylül’ün yıldönümünde memurlara toplu sözleşme hakkı getirilmesiyle övünen hükümet, anlaşmazlık halinde başvurulacak olan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nda “son sözü” yine kendisi söylemek istiyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın önerisine göre 9 üyeden oluşan, kararları da “kesin ve toplu sözleşme” hükmünde olan Hakem Kurulu’nun sadece 3 üyesini sendikalar belirleyebilecek. Bu durumda heyetten bağımsız karar çıkmasının olanaksız olduğuna dikkat çeken sendikalar tepkilerini dile getirirken, hükümetten de yeni öneri bekliyor.

Geçen yıl 12 Eylül’de gerçekleştirilen anayasa referandumu ile memurlara da işçiler gibi toplu sözleşme hakkı verilmişti. Anayasanın 53. maddesine şu fıkralar eklenmişti: “Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na başvurabilir. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir.”

Değişiklik ile uyuşmazlık halinde tarafların başvuruda bulunacakları Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nun oluşumu “kararları kesin ve toplu sözleşme” hükmünde olacağı için önem kazandı. Memur konfederasyonları ile Çalışma Bakanlığı bürokratları anayasa değişikliğinin ardından yasada yapılacak değişiklikler için görüşmelerini sürdürüyor. Görüşmelerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hakem Kurulu’nun oluşumuna ilişkin önerisini de sendikalara iletti. Hükümetin önerisine göre Hakem Kurulu, Yargıtay Daire Başkanlığı’ndan bir üye, Devlet Personel Başkanı, Maliye Bakanlığı Bütçe Kontrol Genel Müdürü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü, Hazine Müsteşarının Kamu Finansmanı Genel Müdürü, YÖK’ün iş hukuku, mali hukuk ve idare hukuku dallarından belirleyeceği bir öğretim üyesi ile en çok üyeye sahip üç konfederasyonun temsilcisi olmak üzere 9 üyeden oluşuyor. Buna göre, kurulda sendikaların sadece 3 temsilcisi yer almış olacak.

Sendikalar yeni öneri bekliyor

Toplantılarda Maliye Bakanlığı’nın teklifi de sendikalara iletildi. Maliye Bakanlığı’nın teklifi de şöyle: “Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Bakanlar Kurulu tarafından uygun görülen bir üyenin başkanlığında kamu idaresi hakem heyeti tarafından seçilecek 4 üye ile en çok üyeye sahip konfederasyonun belirleyeceği 2 ve en çok üyeye sahip 2. ve 3. konfederasyonun belirleyeceği 1’er üyeden oluşur.”

Maliye Bakanlığı’nın önerisine göre de kurulun 9 üyesinden 4’ünü sendikalar belirlemiş olacak. Bu durumda da çoğunluk yine sendikalarda olmayacak. Memur konfederasyonları bakanlıklardan gelen bu önerilere “bu durumlarda hakem heyetinden bağımsız bir karar çıkmasının mümkün olmadığına” dikkat çekerek tepki gösteriyor. Ekim ayında yasa tasarını Meclis gündemine getirecek olan hükümetin, Hakem Kurulu’nun oluşumuna ilişkin önerisini değiştirip değiştirmeyeceği bilinmiyor. Sendikalar ise hükümetten bu konuda yeni bir öneri bekliyor.