Türkiye'de işkence devam ediyor

AKP hükümetinin “işkenceye sıfır tolerans” sloganına karşın, düşünce kuruluşu Bilgesam’ın hazırladığı rapor Türkiye’de işkencenin devam ettiğini, işkenceye yönelik tam korumanın sağlanamadığını ortaya koydu. Rapor, işkence suçu işleyen kamu görevlilerine yönelik soruşturmaların kasıtlı olarak yavaşlatıldığı saptamasına yer verirken “Ülkemizde, kamu görevlileri tarafından işlenen bu eylemlerin, imkân nispetinde gizlenmeye çalışıldığı, açığa çıkması halinde ise sürecin geciktirildiği, delillerin yok edilmeye çalışıldığı ve buna rağmen mahkûmiyet aşamasına gelindiğinde ise, verilecek ceza hususunda daha hafif nitelikteki suç tiplerinin esas alınarak (yaralama suçu gibi) ceza tayin edildiği görülmektedir” değerlendirmesi yapıldı.

“Çağcıl Hukuk Sistemleri ve Türkiye’de İşkence” başlıklı raporda öne çıkan saptamalar ve değerlendirmeler şöyle:

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM), işkence yasağına yönelik Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3. maddesi uyarınca Türkiye aleyhinde verdiği kararlar dikkate alındığında hâlâ işkence suçuna yönelik tam bir korumanın sağlanamadığını söylemek mümkündür.

AİHM kararları incelendiğinde, işkence yasağını ihlal başvurularında, işkence iddialarının yanında, AİHS’nin 13. maddesinde yer alan etkin başvuru hakkının yokluğu da ciddi şekilde araştırılmaktadır. Bu hususta yargı sistemimizin ağır işleyişi göz ardı edilemez. Ancak konu sadece yargı sisteminin yavaş işleyişinden ibaret olmayıp özellikle kamu görevlilerine ilişkin yapılan soruşturma ve kovuşturma aşamalarında yapılan kasıtlı yavaşlatma faaliyetleri de bu konuda önemli etkiye sahiptir.

Devletin işkenceye yönelik ikincil olarak gerekli kanuni ve yapısal düzenlemeleri yapması gerekmektedir. İhlallerin önüne geçilmesi için söz konusu süreçlerin hukuki ve yapısal bakımdan şeffaflaşması bir zorunluluktur. Bu süreçlerde bir tek karanlık noktanın bile kalmaması konusunda çaba gösterilmelidir.

Ülkemizde, kamu görevlileri tarafından işlenen bu eylemlerin, imkân nispetinde gizlenmeye çalışıldığı, açığa çıkması halinde ise sürecin geciktirildiği, delillerin yok edilmeye çalışıldığı ve buna rağmen mahkûmiyet aşamasına gelindiğinde ise verilecek ceza hususunda daha hafif nitelikteki suç tiplerinin esas alınarak (yaralama suçu gibi) ceza tayin edildiği görülmektedir