Türkiye'li G20 'in', G-7 'out'

Uluslararası Para Fonu'nun yayımladığı Finance & Development Magazine Eylül sayısını 60 yılın en derin resesyonundan kurtuluşun iyi bir planlama ve zamanlamayla nasıl yapılacağı, destek politikalarının nasıl korunacağı ve sürdürüleceğine ilişkin tartışmalara ayırdı. Dergide, "Küresel Paranın 'In' ve 'Out'ları" başlıklı bir makale yayımlandı.

Harvard Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Jeffrey A. Frankel'e ait makalede beş alanda "in-out" sınıflaması yapıldı. Uluslararası paranın ekonomisinde sınav sorularının değil, onyıldan onyıla yanıtların değiştiğini kaydeden Frankel, listesindeki "in ve out"ların yıllar önce zıt kategorilerde bulunduğunu belirtti.

Makalede küresel paranın izleyeceği yol açısından gözde konuma gelenler ve dışarıda kalanlar şöyle belirtildi:

OUT: G-7. Baştaki G 'Grup' anlamına geliyor. G-7 ABD, Japonya, Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Kanada Bretton Woods'un ortadan kalkmasından sonra dalgalanan fiyat ve oranların saptanması için 1975'te kuruldu. Dünya parasal sistemine yön veren en önemli grup olarak biliniyor. Zamanla üyelik sistemi günün gereksinimlerini karşılamamaya başladı. Rusya 1997'de katıldı, adı G-8 olarak değişti yine de çok küçük ve artık çok 'geç' idi. Çin ve diğer gelişmekte olan ya da yükselen piyasa ekonomilerinin dışarıda tutulmasıyla G-7'nin modası geçti. Maliye bakanları masada temsil edilmeyen bir para birimini tartışarak neyi başarabilirler ki?

IN: G-20. Yirmiler Grubu, G-7'ye 12 büyük ekonomiyi ve Avrupa Birliği'ni kattı. Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore ve Türkiye. G-20'nin 2009 Londra zirvesi kimi temel başarılar yanında bazı başarısızlıklara da sahipti. Herşeye karşın temel kararlar alınan toplantı G-8'den daha fazla bir dönüm noktası oldu, nihayet büyük yükselen ülkelerin temsili sağlandı.
 

Tam esnek ya da katı kur rejimleri, yerini ara rejimlere bıraktı

OUT: Köşeler hipotezi. İktisatçılar ülkelerin, ya katı döviz rejimi ya da tam esnek döviz rejimi 'köşe'lerinden birinde olmaları gerektiğini savunuyorlardı. İki köşe arasındaki rejimlerin uzun süre fizibl olmayacağı kanısındaydı. Bugün ise birçok ülkede katı ve dalgalı kur rejimleri arasındaki çapalardan sözediliyor. İki köşenin arasındaki rejimlerin kötü tercih olduğuna ilişkin sözleri ise nadir duyuluyor.

IN: Ara döviz rejimleri. Ara döviz rejimlerinin ise birçok türü bulunuyor. IMF sınıflamasına göre, üye ülkelerin yarısından çoğu ara döviz rejimine sahip.
 

Dövizle oynama yerine 'rezervlere' yöneliş gündemde

IMF F&D Magazine'de ekonomi dünyasında gündemde olanlar ve gündemden düşen diğer anlayış ve politikalar ise şöyle sıralandı:

OUT: Ekonomik dengeleri para birimi manipülasyonlarıyla düzenlemeye çalışmak. Adaletsiz para birimi manipülasyonu söylemini emekliye ayırmanın zamanı geldi.

IN: Para değerini düşürmeye yönelik müdahale artık günah değilse, rezervler de yeni bir fazilet halinde demektir. Yükselen piyasa ülkeleri belki de kendi işlerini ekonomistlerden daha iyi biliyor. Döviz rezervleri küresel likidite krizleri sırasında otomatik bir sigorta haline geliyor.

OUT: Dar anlamda enflasyon hedeflemesi. Enflasyon hedeflemesi (en azından dar anlamda olanı) eski güzel günlerde kaldı.

IN: Piyasadaki 'köpükle' mücadele. Piyasalara yıkımdan sonra gelen kurtarma politikaları insanlarda bir 'ahlaki tehlike - moral hazard' oluşturuyor. Yani insanlar bedelini ödemeyeceklerini bildikleri yükümlülüklere giriyor. Ahlaki tehlike de bu 'kar köpüklerini' daha da kötü hale gelmesine yol açıyor.

OUT: Doların aşırı ayrıcalıklı konumu.

IN: Çoklu uluslar arası rezerv varlıkları. ABD finansal piyasalarının kredibilitesi sınırsız, derin, likit ve güvenilir iken, ilk kez kriz tarafından zayıflatıldı."