TV’de bir kara polisiye: ‘Perry Mason’

Şu sıralar televizyonlarda ya da dijital platformlarda yer alan bazı dizileri izleyerek 20. yüzyıl Amerikan tarihine dair fikir sahibi olmanız işten bile değil. Her biri farklı dönemleri ele alan ve farklı türler altında kategorize edilebilecek bu diziler doğrudan doğruya tarihi bir panorama sunmak üzere bilinçli bir şekilde çekilmiş diziler değil elbette ama derinlikli karakterleri, ele aldıkları döneme dair kültürel kodları isabetli bir şekilde dramatik yapıya yedirmiş olmaları ve bazı gerçek olay ve kişiler üzerinden dönemsel atmosferi, toplumsal trendleri ve en nihayetinde siyasi çekişmeleri işlemeleri sebebiyle izleyicide nerdeyse bütünlüklü bir manzaranın hasıl olmasına yol açıyorlar. Başrollerinden birini Cate Blanchett’ın üstlendiği ve 1970’li yıllarda ABD’de kadın mücadelesini gerçek feminist karakterler ve yine gerçek muhafazakar karşılıkları üzerinden ele alan “Mrs. America”; Philip Roth’un aynı adlı romanından uyarlanan ve 1940’lı yıllar ABD’sinin alternatif bir tarihini sunan “The Plot Against America”; 1930’ların sonlarına doğru Los Angeles’daki Meksikalı nüfus ile ırkçı (hatta Nazi eğilimli) beyazlar arasındaki çekişmelerin geri planda ağırlıklı bir unsur olarak kendini hissettirdiği fantastik “Penny Dreadful: The City of Angels” ve nihayet bu haftaki dizimiz, 1930’ların başlarında Los Angeles’daki bir cinayeti ele alan kara film tonlarına sahip polisiye yapım “Perry Mason” akla ilk gelenlerden.

50'li yıllarda Perry Mason'ı canlandıran Raymond Burr (solda) ve son Perry Mason; Matthew Rhys

RAYMOND BURR EN ÜNLÜ PERRY MASON

Suç literatürünün en ünlü isimlerinde yazar Erle Stanley gardner’ın 1930’lu yıllarda yarattığı avukat Perry Mason karakteri daha önce de sinema ve televizyona uyarlanmıştı. Roman formunda yaklaşık 300 milyon satan Perry Mason maceraları 1950’li yıllarda bir televizyon dizisine dönüştürülmüş ve Mason karakterini Raymond Burr canlandırmıştı. 1957-1966 yılları arasında yayımlanan ve 271 bölüm süren dizi sayesinde (ya da yüzünden) kariyeri Perry Mason karakteriyle özdeşleşen Burr 1980’li yıllarda TV için çekilen 30 Perry Mason filminin 26’sında yeniden aynı rolü oynayacaktı. 1973-74 yıllarında “The New Perry Mason” adıyla başlayan ve sadece 15 bölüm süren bir diğer dizi girişimi ise hafızalarda hiç yer etmeyecek denli zayıftı.

Dizideki önemli karakterlerden biri de Tatiana Maslany'nin canlandırdığı kadın vaiz Rahibe Alice McKeegan

BAMBAŞKA BİR PERRY MASON

Radyoya da uyarlanan (1943-1955 yılları arasında), hatta çizgi romanı bile yapılan Perry Mason, ilginçtir, hiç sinemaya uyarlanmadı ama nihayet öncekilerden çok farklı, yepyeni bir bakış açısıyla tasarlanmış, Erle Stanley Gardner’ın yarattığı karakterleri temel alarak ama senaryo içeriği tamamen orijinal kurgulanmış bir dizi olarak HBO’da izleyiciyle buluştu. Türkiye’de Digitürk (Beinconnect) üzerinden izlenebilen 8 bölümlük dizide Perry Mason karakterini canlandıran isimse Matthew Rhys. 

Daha önce “Friday Night Lights” adlı dizinin senaryosuna katkıda bulunan Rollin Jones ve Ron Fitzgerald’ın yarattıkları bu yeni Perry Mason orijinal karakterden farklı olarak bir avukat değil özel dedektif. Ona çocuğunu göstermemek için türlü numaralar yapan bir eski karısı ve arada bir yatağını paylaştığı bir sevgilisi var ve 1. Dünya Savaşı’nda görüp geçirdikleri düzenli bir şekilde rüyalarına giren, yaşadığı geçmiş travmalar yüzünden alkole düşmüş tipik bir ‘loser’… Erle Stanley Gardner’ın Perry Mason’ı ne kadar düzgün, mahkemede herkesi etkileyecek denli belagatı kuvvetli ve ‘presence’ sahibi biriyse, Matthew Rhys’in canlandırdığı Mason o kadar silik, karanlık ve depresif bir tip. Henüz ilk dört bölümü yayımlanmış olan “Perry Mason”ın gelecek bölümlerinde karakterin nasıl bir çizgiye evrileceği, hatta dedektifliği bırakıp avukatlığa yönelip yönelmeyeceği gibi konular belli değil ama ‘noir’ tonunu daha ilk bölümün ilk sahnesinden itibaren tavizsiz bir şekilde ortaya koyan dizinin izleyicinin yüreğinde adalet duygusunu yeşertecek denli umut yüklü bir gidişatı olmadığı kesin. Ne de olsa kapitalizm tarihinin en büyük buhranlarından birinin hemen ertesinde geçen bir hikâyesi var ve bir bebeğin öldürülmesiyle başlayan macera muhtemelen Los Angeles’ın iktidar erkini de kapsayacak bir şekilde gelişerek klasik bir film noir gibi (tabii retro noir demek daha doğru diziye) yolsuzluk ve çürüme temaları etrafında şekillenecek. 

Dizinin üç bölümünde Deniz Gamze Ergüven'in imzası var.

YÖNETMEN KOLTUĞUNDA BİR TÜRK

Dizinin ilk bölümlerinde yönetmen olarak Tim Van Patten’ın imzasını görmüştük ama geçen hafta başı yayımlanan dördüncü bölümün yönetmenliğini Deniz Gamze Ergüven üstlenmişti. Adını “Mustang” ile duyurduktan sonra başrolünü Halle Berry’nin üstlendiği “Kings” adlı filmi yönetmiş, ardından “The First” ve “The Handmaid’s Tale” gibi dizilerde bölüm yönetmenliği yapmıştı. Ergüven 5. ve 6. bölümleri de yöneterek "Perry Mason"ın üç bölümüne imza atmış oluyor.

Diziyle ilgili bir başka ilginç not da Perry Mason rolü için önce Robert Downey Jr. ile anlaşılmış olmasıydı. Eşi Susan Downey ile birlikte dizinin yapımcıları arasında adı geçen Robert Downey Jr. eğer sinema filmlerinin çekim programı elverseydi bugün muhtemelen çok farklı bir Perry Mason izliyor olacaktık. Daha mı iyi olurdu, daha mı kötü bilinmez, ama kesinlikle farklı.

Avukat E.B. Jonathan rolünü deneyimli oyuncu John Lithgow canlandırıyor.

Matthew Rhys’in yanı sıra John Lithgow (biraz yaşlı olmakla beraber Lithgow’un oynadığı avukat E.B. Jonathan orijinal Perry Mason karakterine daha yakın duruyor sanki) ve Juliet Rylance’ın (orijinalde aslında Della Street karakteri Perry Mason’ın sekreteridir ama burada E.B.’nin sekreteri) başrollerini paylaştığı dizide ayrıca Shea Whigham, Tatiana Maslany, Lili Taylor (onu da epeydir özlemiştik), Robert Patrick, Veronica Falcon ve Chris Chalk gibi isimlerin rol aldığı sağlam bir oyuncu kadrosu var. Özellikle bu türden hoşlananlar kaçırmasın.