Zaferin ardından soru işaretleri: IŞİD sonrası nasıl bir Musul...

Irak’ın ikinci büyük kenti Musul’da IŞİD’e karşı zafer ilan edildi edilmesine ancak asıl soru bundan sonraki süreç... Zira Musul’u özgürleştirme operasyonunda binlerce kişi hayatını kaybetti, kentin çatışmalarda yerle bir olmasının yanı sıra Başbakan Haydar İbadi hükümeti bölgede IŞİD’in güç kazanmasına imkan sağlayan mezhepler arası tansiyonu düşürmek gibi zor bir görev ile karşı karşıya.

Musul’un nüfusunun büyük kısmının IŞİD öncesi Sünni aşiretlerden oluştuğu biliniyor. IŞİD’e yönelik operasyonlarda Irak güçlerinin bel kemiğini ise Şii Haşdi Şabiler oluşturuyor. Bölgeden binlerce sivilin çıktığına işaretle yeniden yapılanma çalışmalarında nüfusun nasıl şekilleneceği de soru işaretleri arasında. Diğer yandan da halihazırda Kürtlerin bağımsızlık adımına işaret eden kimi yorumcu, bu çerçevede ülkede Şii ve Sünniler arasında da bir bölünme yaşanabileceğini belirtiyor.

Tehdit geçmedi

Öte yandan, Irak güçleri kentte bayraklarla zafer turları atarken IŞİD Karşıtı Koalisyon’un ABD’li komutanı Stephen Townsend yayımladığı açıklamada Musul’un kurtarılmasıyla ile ilgili memnuniyetini paylaştı ancak IŞİD tehdidinin geçmediğine dikkat çekti. “IŞİD’in ülkenin geri kalanında da yenilgiye uğratılması için Iraklılara birlik olma” çağrısı yaptı. BM rakamlarına göre, geçen yıl Ekim ayında başlayan operasyon sırasında 920 bin sivil evlerini terk etmek zorunda kaldı. BM’nin Irak’taki İnsani Yardım Koordinatörü Lise Grande de savaş sona erse de hâlâ süren insani krizin ağırlığına, yaşanan travmanın büyüklüğüne dikkat çekti.Reuters’e isim vermeden konuşan Avrupalı diplomatlar ve ABD’li yetkililere göre savaş alanındaki ilerlemeler IŞİD’e büyük bir darbe ancak iş ABD Başkanı Donald Trump ile Avrupa ve Ortadoğu’daki müttefiklerinin hem maddi hem de politik açıdan bir yeniden yapılanma kampanyası sürdürüp sürdürmeyeceği. BBC’ye konuşan Britanya’daki Bradford Üniversitesi Barış Çalışmaları Bölümü’nden Profesör Paul Rogers, “IŞİD, Irak ve Suriye’de uzun vadeli direnişe hazırlanıyor ve kendisini küresel bir harekete dönüştürmeyi hedefliyor” yorumunu yaptı. Öte yandan Uluslararası Af Örgütü’nden ABD önderliğindeki koalisyon ve Irak güçlerine “gereksiz güç kullandı” suçlaması geldi.

BAĞDADİ BİLMECESİ

Musul’da IŞİD’e karşı Bağdat yönetimi zafer ilan ederken cihatçı yapılanmanın lideri Ebubekir Bağdadi’nin öldüğü iddiaları artıyor. Muhaliflere yakın Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, militanlara dayanarak Bağdadi’nin Deyr Ez Zor’da öldürüldüğü iddiasını duyurdu. Rusya’nın yaklaşık bir ay önce yaptığı açıklamada da Bağdadi’nin Rakka’ya düzenlenen hava saldırısında öldürülmüş olabileceği belirtilmişti. ABD yorumsuz kalırken İran’dan kimi kaynak iddiayı doğrulamıştı. IŞİD lideri Bağdadi, 2014 yılında Musul’daki El Nuri Camiisi’nde ilk ve son kez kamuoyu karşısına çıkmış, camide yaptığı konuşmada “hilafet devletinin” kurulduğunu ilan etmişti.