Zorlu konu "mülkiyet" müzakere masalarında

Kıbrıs sorununa çözüm bulmayı amaçlayan müzakereler çerçevesinde görüşen KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas bugün 17. kez bir araya geldi. Lefkoşa ara bölgede heyetleriyle birlikte bir araya gelen liderler "mülkiyet" konusunu ele aldılar. İki lider arasında baş başa başlayan görüşmeye, BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Taye Brook Zerihoun da katıldı.

Bugün "mülkiyet" ana başlığını görüşmeye başlayan taraflar, mülkiyetle ilgili genel prensipleri içeren karşılıklı resmi önerilerini sundu. Lefkoşa ara bölgedeki görüşme 3 saat sürdü ve bunun 1 saati liderler arasında baş başa geçti.

Görüşmenin ardından liderler açıklama yapmadan bölgeden ayrılırken, BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Taye Brook Zerihoun, görüşmeyle ilgili kısa bir açıklama yaptı.

Liderlerin önce bir saat baş başa görüştüğünü, ardından iki tarafın heyetleriyle masaya oturduğunu belirten Zerihoun, mülkiyetle ilgili ilkelerin ele alındığını ve iki tarafın önerilerini sunduğunu söyledi.

Genel prensipleri içeren bu önerilerin, mülkiyet konusunda yapılacak görüşmeleri yönlendirecek ilkeler olduğunu belirten Zerihoun, bir sonraki görüşmenin 4 Şubat'ta yapılacağını, o gün tarafların, karşılıklı önerilere yanıtlarını ileteceğini kaydetti.

Zerihoun, liderlerin temsilcileri Özdil Nami ve Yorgos Yakovu'nun da "Yönetim ve Güç Paylaşımı" konusundaki pürüzleri gidermek için önümüzdeki hafta bir araya geleceklerini belirtti.

Zerihoun ayrıca liderlerin baş başa görüşmeleri sırasında, Teknik Komiteler'de kültürel miras konusunda varılan anlaşmayı teyit ettiklerini de açıkladı.

Talat: Mülkiyet konusunda bağlı olacağımız ilkeleri sunduk

KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Kıbrıs müzakereleri çerçevesinde Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas'la bugün yaptıkları görüşmede, mülkiyet konusunda bağlı olacakları ilkeleri sunduklarını ifade ederek, mülkiyetin çok zor ve karmaşık bir konu olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Talat, Hristofyas'la Lefkoşa ara bölgedeki görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanlığına gelişinde gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Mülkiyet konusunu görüşmeye başladıklarını ve bu konuda bağlı olacakları ilkeleri sunduklarını, bunların, uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler'in (BM) yerleşmiş parametreleri çerçevesinde olan ilkeler olduğunu kaydeden Talat, Kıbrıs Rum tarafının da kendi ilkelerini sunduğunu belirtti.

Mülkiyetin çok karmaşık ve zor bir konu olduğunu vurgulayan Talat, "Bir de bütün yurttaşları ilgilendiren bir konu olduğu için, başlangıç itibariyle yakınlaşmanın ne ölçüde olduğu gelecek hafta yapacağımız tartışmayla daha ziyade ortaya çıkacak. Bu arada kriterlerimizi de gelecek hafta sunacağız. Yani, nasıl bir yöntemle mülkiyet sorunu çözülecek, tazminatlar, takas ve iade sistemi nasıl çalışacak, her iki taraf da görüşlerini ortaya koyacak" dedi.

Talat, bugünkü görüşmede genel olarak, "evrenselden başlayarak, Kıbrıs sorunu ve mülkiyetle ilgili bölümünün temel ilkelerinin neler olacağını konuştuklarını, bunun içinde 'önceliğin kime ait olacağı' gibi konuların da bulunduğunu" söyledi.

"Uzun zaman olmaz"

Cumhurbaşkanı Talat, bir soru üzerine, mülkiyet konusunu görüşmenin ve bu konudaki ayrılık ve ortak noktaları belirlemenin, "yönetim ve güç paylaşımı" kadar "uzun zaman almayacağını" ifade ederek, şöyle konuştu:
"Mülkiyet konusu çok ayrıntılı değil. Zor, doğru ama çok ayrıntılı değil, çok bölümü yok, çok bileşeni yok. Var bileşenleri ama 'yönetim ve güç paylaşımı' kadar geniş değil. O bakımdan çok uzun olmayacağını düşünüyorum. Yani, ortak noktalarımız, ayrılık noktalarımız nelerdir, onları saptama bakımından çok uzun bir zamana ihtiyaç olmayacak diye düşünüyorum."

Talat, "Taraflar, ilkelerde anlaşınca mülkiyet konusu masadan kalkacak mı" sorusu üzerine, "Hayır kalkmış olmaz, sonuçta kriterlerde anlaşma arayacağımıza göre, müzakerelerin belli bir bileşeni olacak. Bu bileşen bütünlüklü çözüm tamamlanıncaya kadar masada olacak. Şu yapılabilir, belli kriterler belirlendikten sonra bunun daha ileri götürülmesi için daha dar bir uzman gruba devretmek olabilir" dedi.

Atilla Olgaç'ın sözleri

Cumhurbaşkanı Talat, bir soru üzerine, görüşmede, tiyatrocu Atilla Olgaç'ın Kıbrıs Barış Harekatı'yla ilgili sözlerinin gündeme gelmediğini belirterek, "Konu siyasi değil, aslında insani bir meseledir. Gerekli çalışmalar ve araştırmalar mutlaka yapılacak" diye konuştu.
 

Hristofyas konula ilgili tutumunu önceden belli etti

Rum basınına göre Hristofyas dün, basının "mülkiyet" konusuyla ilgili görüşmeye hangi ön koşullarda gideceği sorusu üzerine, "iyi ön koşullarla görüşmeye gideceğini" ifade ederek, "Bunun yanında her vatandaşın mülkiyet hakkını ve mülkünü nasıl değerlendirmeyi tercih etme ilkelerini savunacaklarını" kaydetti.

Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın sürekli olarak "mülkiyet" konusunun müzakeresinin çok zor olacağını söylediğini belirten Hristofyas, "Bu konunun göçmenlerin dönüş hakkı ve ayrıca Türkiye kökenli KKTC vatandaşlarıyla da bağlantılı olduğunu" savundu. Rum lider, "Sanırım kolay olmayan günlerden geçeceğiz ancak biz tam hazırız" dedi.

Cumhurbaşkanı Talat'ın Haziran-Temmuz ayına kadar Kıbrıs sorununun çözümlenmesinin mümkün olduğu yönündeki açıklamasının hatırlatılması üzerine ise Hristofyas, "Temennilerle çözümlerin olmayacağını, niyet ve adalete bağlılığa gereksinim olduğunu" söyledi.

Dimitris Hristofyas, "solun insanları" olarak Talat ve kendisinin, "sosyal adalet, ülkenin yeniden birleşmesi ve özgürlüğüne bağlılık ilkelerinin temel oluşturduğu ortak bir dil bulmaları gerektiği" görüşünü ifade etti.

Durumların basit olmadığını söyleyen Hristofyas, "İnşallah Talat haklı çıkar ben yanılırım ve hazirana kadar Kıbrıs sorununun tüm boyutlarını görüşürüz" diye konuştu.

Rum tarafı 80 sayfalık dosya hazırladı

Rum basını daha önce, Kıbrıs Rum tarafının mülkiyet konusuyla ilgili görüş ve önerilerini içeren 80 sayfalık bir dosya hazırladığını ve ana görüşünün, "taşınmaz mal konusunda ilk söz hakkının 'yasal' sahibe ait olması" şeklinde olduğunu yazmıştı.

Rum basınına göre, Rum Başkanlık Komiseri Yorgos Yakovu, mülkiyet konusunda, Kıbrıs Rum tarafının müzakerelerde sunacağı tezlerin "uluslararası hukuk kurallarına dayanan ilkeler olacağını" belirterek, Kıbrıs Rum tarafının çok sayfalı bir belge hazırladığı yönündeki haberleri doğruladı.

"İlk görüşmede tezler ve ilkeler konusuna odaklanılacağına inandığını" belirten Yakovu, zaman kalması durumunda ise bu tez ve ilkelerin nasıl uygulanacakları konusuna da geçilebileceğini kaydetti.

Kıbrıs Rum yönetimi sözcüsü Stefanos Stefanu da Kıbrıs Rum tarafının, bugünkü görüşmede, "mülkiyet konusunda tutumunu sunmaya hazır olduğunu" söyledi.
Bu arada,iki lider mülkiyet konusunu ele alırken, özel temsilcileri Özdil Nami ve Yorgos Yakovu, "Yönetim ve Güç Paylaşımı" konularında anlaşmaya varılamayan unsurlarda yakınlaşma sağlamaya çalışacak.

Çözümün maaliyeti

Öte yandan Fileleftheros gazetesi, "Yapılan bir araştırmaya göre çözümün uygulanabilmesi için bağışçılardan 1 milyar Avro'nun gelmesinin gerekli olduğunu" yazdı.

Gazete, Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (PRİO) adına ekonomistler Praksula Andoniadu Kiriaku, Özlem Okyüz ve Fiona Mallen tarafından hazırlanan, "Ertesi Gün II: Birleşik Kıbrıs'ı İnşa Ederken" isimli araştırmanın yarın yayımlanacağını duyurdu.

Araştırmaya göre, çözümün maliyetinin karşılanması için bağışçıların sağlayacağı 1 milyar Avro'ya ihtiyaç var.