İstanbul Valiliği'nden alkol yasağı hamlesi... Prof. Dr. Metin Günday: Yaşam tarzına müdahale

Mafya, çete hesaplaşmalarının, uyuşturucu krizi ve daha birçok güvenlik sorununun yaşandığı İstanbul’da valilik, “açık alanlarda alkol yasağını” gündeme getirdi. İstanbul Valiliği, geçen günlerde kurumlara gönderdiği yazıyla halka açık yerlerde alkol tüketiminin yasaklandığı duyurdu. Cumhuriyet’in ulaştığı o yazıda,  “Olay çıkaranların ekseriyetle alkollü olduğu” savunuldu. Metinde, “İlgili makamlarda yapılan şikâyetlerde ilimiz sınırları içerisinde güvenlik ve asayiş bakımından kamu düzenini bozan ve halkın huzurunu kaçıran olaylara karışan şahısların ekseriyetle alkollü oldukları umuma açık park, plaj, sahil, vb. alanlarda alkol alan şahısların rahatsızlık vererek halkımızda korku ve panik yaşanmasına sebep oldukları tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.

Karar gereği halka açık alanlarda içki tüketenlere 617 TL para cezası uygulanacak ve alkol kullanan kişinin sarhoş olması halinde, kişinin sarhoşluğu geçene kadar kontrol altında tutulacak. Genelge, 30 Mart 2005 tarihli 5326 sayılı kabahatler kanuna dayandırıldı ancak o dönemde de kanunun içeriğinin net olmadığı eleştirileri gündeme yansımıştı.

‘HATIRLATMA GENELGESİ’

Kararın gündem haline gelmesi ve tepki çekmesi üzerine İstanbul Valiliği tarafından yapılan açıklamada, “Valilikçe yeni bir karar alınmadığı, mevcut yükümlülüklerin kurumlara hatırlatıldığı” belirtildi.

“Valiliğimizce alınan alkol kullanım ve satışına ilişkin yeni bir uygulama kararı bulunmamaktadır” denilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı:  

“17.08.2023 tarihinde yayımladığımız genelgeyle, 4250 sayılı kanunla belirlenen alkol satış ve kullanım alanlarına ilişkin uygulama yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin gerekliliğini ilgili kurumlara (kaymakamlık ve belediyeler) hatırlatmış bulunmaktayız. İstanbul Valiliği olarak bu hatırlatma genelgesini yayımlamamızda, ilçe ziyaretlerimizde muhtarlarımızdan  sosyal medya ve bireysel olarak vatandaşlarımızdan gelen, alkol tüketimine bağlı olarak gelişen asayişi bozucu olaylara ilişkin şikayetler etkili olmuştur. 

Hatırlatma genelgemizde özetle kanunla belirlenmiş; 18 yaş altı çocuklara alkol satışının yapılmaması, ruhsatlı alkol satışı yapılan lokanta ve restoranlar dışında 22.00 - 06.00 saatleri arasında perakende alkol satışının yapılamayacağı, sarhoşluk sebebiyle halkın huzurunu bozacak şekilde hareket edilmemesi, alkol satışı ve tüketilmesi; ruhsatı bulunan işletmeler dışında yapılmaması. (park, piknik ve mesire alanları, sahil bandı, plaj vb. alanlarda), bahsi geçen yerlerde Emniyet, jandarma ve zabıta birimlerinin denetimleriyle asayişi, halkımızın huzur ve güvenliğini bozacak olaylara meydan vermemesi hususlarında ilgili birimler talimatlandırılmıştır.”

(Metin Günday)

‘YAŞAM TARZINA MÜDAHALE’

İdare hukukçusu Prof. Dr. Metin Günday, kararı Cumhuriyet’e değerlendirdi. Kararın yurttaşların yaşam hakkına müdahale olduğunu belirten Günday, “Yurttaşları evlere kapatmak istiyorlar. Bu yaşam tarzına müdahaledir. Hukuken hiçbir dayanağı yok. Anayasaya baktığımızda devlet, gençleri kötü alışkanlıklardan korumak için gerekli önlemler alınması gerektiğini söylüyor. Bununla ilgili alınacak önlemler hukuka uygundur. Bu da 18 yaşından küçük olanlara içki satışının yasak olması gibi maddeleri kapsıyor” dedi. 

Kararda atıf yapılan 4250 sayılı yasada içki tüketimine ilişkin bir maddenin olmadığını ifade eden Günday, “Böyle bir yasak genelgeyle değil kanunla koyulabilir” diye konuştu. 5326 sayılı kabahatler kanununun 35. maddesinde sarhoş olarak başkalarının huzur ve sükûnunu bozacak şekilde davranışlarda bulunan kişilere yaptırım uygulanabileceğini hatırlatan Günday, “Ancak sahilde ya da parkta içki içen insanların kamu düzenini tehdit ettiği söylenemez. Bunun ucu genel bir içki tüketme yasağına kadar gider” ifadelerini kullandı.