İngiliz Kuvvetleri’nin Conkbayırı’nda yenildiği Birinci Anafartalar Zaferi’nin yıldönümü: Ata’nın kahramanlaştığı zafer

Mustafa Kemal komutasındaki Mehmetçik, denizde olduğu gibi karada da işgal güçlerine geçit vermeyerek tarihin seyrini değiştirdi. Anafartalar muharebesi, Çanakkale Savaşı sırasında 7 Ağustos-21 Ağustos 1915 arasında Türk ve İngiliz kuvvetleri arasında yaşandı. Denizde püskürtülen işgal kuvvetleri Gelibolu’yu kara harekâtıyla işgal etme planını devreye soktu. 

Anzak 2. Tümeni, Kocaçimen ve Besim tepeleri ile Conkbayırı-Düztepe hattını işgal etmek için 6 Ağustos 1915 akşamı harekete geçti. 8 Ağustos 1915 akşamına kadar özellikle Conkbayırı sırtlarında göğüs göğüse çatışmalar yaşandı. Türk ordusu kayıplara karşın Conkbayırı’nı tutmayı başardı. 

Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal, 9 Ağustos sabahı, taarruz emri verdi. İngiliz birlikleri Türk ordusunun akını karşısında ağır kayıplar vererek geri çekildi. Mustafa Kemal Paşa, zaferi, “Gerçekte, düşmanın bir kolordusunu zayıf bir tümenimle Kireçtepe-Azmak arasında yenmiş, Tuzla Gölü’ne kadar takip ederek orada tesbit etmiştim” sözleriyle değerlendirecekti. İngilizlere, İstanbul yolunu kapatarak kahramanlaşan büyük Mustafa Kemal Paşa, Anatafartalar’da şarapnel parçasıyla yaralanmıştı. 

ATATÜRK’ÜN ANILARINDA CONKBAYIRI... 

8 Ağustos 1915, Çanakkale Savaşları için bir kader günüydü. Bu durum Mustafa Kemal’in anılarında şöyle yer aldı: 

“.. 8 Ağustos 1915 sabahtan akşama kadar aldığım haberlerden ve 180 rakımlı tepedeki karargâhımda yaptığım gözlemlerden Conkbayırı’nın tehlikeli durumda olduğu anlaşılmakla birlikte, Conkbayırı tepesinin gerçekten düşman eline geçip geçmediği anlaşılmamıştı. O gün saat 16.00’da gelen raporda, düşman Conkbayırı’nda siper kazıyor, erler gezinmekte ve kum torbaları yığmaktadır, denilmekteydi. Conkbayırı’nda bulundurduğum yaverim Üstteğmen Kâzım’ın saat 17.30’da verdiği bilgilerden düşmanın askerlerimizle, 25-30 metre mesafede karşı karşıya bulunduğu, 64. Alay’ın 2. Taburu’nun yaptığı hücumu başaramadığı, 32. Alay’dan gelen 3. Tabur’un ilerleyemediği bildiriliyordu. Durumun önemi büyük olduğundan Conkbayırı emir ve komutası için üst karargâhların dikketini çekmekten geri kalmadım. 

Ordu Kurmay Başkanı (Albay Kâzım İnanç), Limon von Sanders Paşa tarafından beni telefon başına çağırdı. Kurbay başkanı, ordu komutanın durumu nasıl gördüğümü ve düşüncelerimi sorduğunu bildirdi. Kendisine Conkbayırı durumunun kritikliğini anlattım ve düzeltmek için daha bir an kaldığını ve bunun kaçırılması halinde felaketin pek yakın olduğunu söyledim. Durum genelleşmişti. Anafartalar’a çıkmış ve çıkmakta olan büyük düşman kuvvetlerini göz önünde tutmak ve ona göre tedbirler alarak sevk ve idareyi birleştirmek ve sağlamak gerekiyordu. Bunun üzerine kurmay başkanının ‘Çare kalmadı mı’ sorusuna karşı, bütün kuvvetlerin komutam altına verilmesinden başka çare kalmadığını söyledim. 

-Çok gelmez mi? dedi, 

- Az gelir, dedim 

-Telefon kapandı” 

(Atatürk’ün Hatıraları/Alev Coşkun Cumhuriyet Kitapları) 

HARF DEVRİMİNE GİDEN YOL

Atatürk, bundan 96 yıl önce yeni alfabeyi tanıttı. Yeni harftleri 9 Ağustos 1928’de CHP’nin İstanbul Gülhane’deki galasına katılanlara tanıtan Atatürk 11 Ağustos’ta Cumhurbaşkanlığı hizmetlileri ve milletvekillerine, 15 Ağustos’ta da üniversite öğretim üyeleri ve edebiyatçılara tanıtım yaptı. Yeni Türk harfleri 1 Kasım 1928’de TBMM’de kabul edilerek yasalaştı.