'Yaşam alanlarına dökülen moloz tarımı bitirecek'

Kahramanmaraş merkezli iki depremin ardından binlerce bina enkaza dönüştü. Arama kurtarma çalışmalarının tamamlanmasıyla bu enkazlar kaldırılmaya başlandı. Ancak molozların ve çöplerin bertaraf edilme yöntemiyle ilgili pek çok yanlış uygulama yapılıyor. Molozlar çoğunlukla yaşam alanlarına yakın yerlere, dere yataklarına ya da verimli tarım arazilerine dökülüyor. Bu atıklar ise içerdikleri asbest gibi maddeler nedeniyle hem insan sağlığını hem de tarımı tehdit ediyor.

İLERLEYEN YILLAR İÇİN TEHDİT

Hataylı üretici Fatma Dilek Tecirli, kısa vadede bir etki görmenin mümkün olmadığını ancak uzun vadedeki etkileri için yetkililerin adım atması gerektiğini söyledi. Tecirli, “Bu zehirli atıkları bir süre sonra yağmur sularıyla, tarım arazilerin sulanmasıyla toprak altına işleyecek. Şu anda bile çevre koşulları, tarım arazilerinin yanındaki sanayileşmeler ürünlerin organiklik seviyelerini olumsuz etkiliyor” dedi. Tecirli, “Hatay’da binaların altında hâlâ insan olduğundan, molozlar olduğu gibi kaldırılıyor. Bu molozlar dere yataklarına, tarım arazilerine ya da boş arazilere dökülüyor. Atıklar orada ayrıştırılırken halen insanların cansız bedenlerine rastlanıyor ve oradan cenazeler çıkartılıyor” dedi.

Hatay’ın Samandağ ilçesinde yüzlerce kuş türüne ev sahipliği yapan Mileyha Sulak Alanı’na moloz dökülmesi tepkilere yol açmıştı.

Gelecek yıldan itibaren yetiştirilen gıdalarda bu zehirlerin etkileri görülecek diyen Tecirli, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Zaten toprakta eskisi gibi verim kalmadı. Biz burada sadece toprak kaybetmiyoruz. İnsan sağlığını da kaybediyoruz. Hatay, Türkiye’nin tarım ihtiyacının yüzde 21’ini karşılayan bir bölge. Bir süre sonra sadece deprem bölgesindeki insanlar değil, herkes hasta olacak. Depremin öldürmediği insanlar ilerleyen yıllarda ne yazık ki kanserden ölecek.” 

TARIMIN YÜZDE 16’SI DEPREM BÖLGESİNDE

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022  verilerine göre Türkiye’deki 238 milyon dekar tarım alanının 37.7 milyon dekarı deprem bölgesindeki 10 ilde bulunuyor. Bu illerin toplam alan içindeki payı yüzde 16. Şanlıurfa 10.8 milyon dekar tarım alanıyla ilk sırada yer alıyor. Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’taki tarım alanı ise 3.6 milyon dekar. Bölgede önemli tarım ürünleri olarak buğday, arpa, mısır, pamuk, kayısı, yerfıstığı ve kırmızı biber öne çıkıyor. Öte yandan Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın “Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu”na göre deprem nedeniyle tarım sektöründe meydana gelen hasarların toplamı ilk belirlemelere göre 24.2 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.