Kurtadam’ın kentinde

Bunlardan Genelkurmay Başkanı Franz Halder, 1942 sonlarında Hitler’e, “Kafkasya’ya yaptığınız harekâtı oradan 1500 kilometre mesafedeki bu karargâhtan idare etmeye çalışıyorsunuz”, deyince görevden alınmıştı.

Yerine gelen Kurt Zeitzler da Alman Ordusu’nun Volga kıyısındaki Stalingrad’da kuşatmaya alınmakta olduğunu Hitler’e bildirmiş ve “Führerim, hazır Ruslar kuşatmayı tamamlamamışken askerlerimizi çekelim” deyince Hitler, “Bir Alman askeri ayağını nereye basarsa orada kalır” diyerek en nitelikli 300 bin Alman askerinin Sovyet kuşatmasına girmesine neden olmuştu. Vinnitsa’daki karargâhta aldığı “akıl dolu” kararlar sonrasında Hitler, “Führerim, Napolyon gibisiniz” diyen yağcı komutanlarıyla baş başa kalacaktı. Almanlar’ın çekilirken imha ettikleri karargâhın kalıntıları bugün hâlâ duruyor. 

Kendi hayatını yaşamaya çalışan bu şehirde ben de gündemi takip etme çabasındayım. Kaldığım mülteci yurdundaki odama dün akşam da bir başka mülteci geldi. Harkovluymuş ve emekli itfaiyeciymiş (Ranzaya tırmanışındaki çeviklikten belli zaten). Huzurlu bir emeklilik yaşacağını zannederken kendisini savaşın rotasında bulmuş. Babasının evinin yakınlarına top mermisi düşünce ailesi alelacele yollara düşmüş. Eşini, anne ve babasını Ukrayna’nın batısına götürüp Almanya’ya yolcu etmiş ve şimdi Harkov’a savaşmaya dönüyormuş. Ondan bir gün önce Harkov’dan gelen Sergey’le şehirdeki durumu tartışıyorlar. Sergey ise teknisyen ve bütün işleri alt üst olmuş. 

Burada birkaç gün daha kaldıktan sonra nereye gideceğine karar vermeye çalışıyor. İhtiyat sınıfından olduğundan yurtdışına çıkması yasak. Savaş şartlarında nerede ekmek bulacağını düşünüyor. “Tam üç haftadır savaştayız. Bu üç haftada neler yapılırdı, bense üç haftadır oradan oraya savruluyorum” diye dert yanıyor. Savaş bitse bile bu darmadağın olmuş hayatlar nasıl düzelecek, bu ayrı bir mesele.