11 milyon çalışanın sosyal güvencesi yok

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Haziran'da istihdam edilen toplam nüfus 24 milyon 901 bin olurken, bunun 10 milyon 519 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. 2011 yılı Haziran ayında kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1.2 puan azalışla yüzde 43.5'e gerilese de, bir önceki aya göre 0.8 puan artış gösterdi. Haziran itibariyle son 1 yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında yaklaşık 322 bin kişilik artış yaşandı. Böylece son 1 yılda istihdam edilen 1 milyon 413 bin kişiden yüzde 23'ü kayıtdışı istihdam edildi. Haziran döneminde kadınlar arasında kayıtdışılık oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.2 puan azalışla yüzde 60.5'e, erkeklerde 1.8 puan azalışla yüzde 36.4'e geriledi. Haziran itibariyle 7 milyon 386 bin kadın çalışanın 4 milyon 465 binini kayıtdışı çalışanlar, erkeklerde ise 17 milyon 515 bin çalışandan 6 milyon 376 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu.
 

Kendi adına çalışanların yüzde 85'i kayıtdışı

Haziran itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 733 bin kişiden yüzde 85'ini oluşturan 3 milyon 117 bin kişinin kayıtdışı istihdam içinde bulunduğu belirlendi. Kendi adına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam son 1 yılda 85 bin kişi arttı. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 15 milyon 273 bin kişiden yüzde 26.7'sini oluşturan 4 milyon 76 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 282 bin kişiden yüzde 22.5'ini oluşturan 288 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.

Sosyal güvencesi olmayan ücretsiz aile işçi sayısı 3.1 milyon

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan, ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 3 milyon 613 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 93'ünü oluşturan 3 milyon 360 bin kişisinin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 5 milyon 561 bini tarımda, 5 milyon 280 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Haziran 2010'da yüzde 86.1 iken, bu oran 2011 Haziran'da yüzde 84.3'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2010 Haziran ayındaki yüzde 29.9'luk seviyesinden yüzde 28.9'a indi.

İstihdamdaki nüfus ve kayıt dışı çalışanlar

Haziran, bin kişi,15 yaş üzeri)
Toplam Kayıtdışı Kayıtdışı
İstihdam İstihdam Oranı(%)
Toplam 24.901 10.841 43,5
Ücretli/yevmiyeli 15.273 4.076 26,7
İşveren 1.282 288 22,5
Kendi hesabına 4.733 3.117 65,9
Ücretsiz aile işçisi 3.613 3.360 93,0
Tarım 6.600 5.561 84,3
Tarım dışı 18.301 5.280 28,9