2009 bütçesi 262 milyar YTL

Küresel mali kriz gölgesinde hazırlanan ve Mart ayında yapılacak yerel seçimin de gözetildiği 2009 mali yılı bütçe büyüklüğü 262 milyar TL olarak belirlendi.

Paradan 6 sıfır atılması sonrası geçilen "Yeni Türk Lirası" uygulamasından 2009 başından itibaren yeniden "Türk Lirası"na geçileceği için, bütçe tasarısı ve ilgili tablolarda para birimi olarak "Türk Lirası" kullanıldı.

Hükümetin TBMM Başkanlığı’na sunduğu 2009 Mali Yılı Bütçe Tasarısı’na göre, gelecek yıl genel bütçe harcamaları 257 milyar 634.7 milyon, özel bütçeli idarelerin bütçe harcamaları 16 milyar 509.7 milyon YTL, düzenleyici ve denetleyici kurumların bütçe harcamaları da 1 milyar 923.6 milyon YTL olarak belirlendi. 2009 yılında genel bütçe gelirleri 244 milyar 170.9 milyon, özel bütçeli idarelerin gelirleri 3 milyar 877.6 milyonu öz gelir, 12 milyar 632 milyonu Hazine yardımı olmak üzere 16 milyar 509.7 milyon, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri de 1 milyar 923.6 milyon YTL olarak öngörüldü. Buna göre, merkezi yönetim toplam bütçe harcamaları, Hazine yardımları ve gelirden alınan paylar hariç olmak üzere 262 milyar 110.4 milyon YTL olarak belirlendi. Merkezi yönetim bütçe gelirleri de 248 milyar 48.5 milyon YTL olarak hedeflendi. Buna göre 2009 için 14 milyar 61.9 milyon YTL bütçe açığı öngörüldü. 2008 yılı merkezi yönetim bütçe başlangıç hedeflerine göre bütçe ödeneği yüzde 17.7 artırılırken, bütçe geliri hedefi yüzde 21.2 büyütüldü.

Vergi hedefi 220. 6 milyar YTL

2009 yılında genel bütçe gelirlerinin yüzde 90 oranındaki 220 milyar 602.9 milyon YTL’lik bölümünün vergi yoluyla tahsil edilmesi hedefleniyor. Teşebbüs ve mülkiyet gelirlerinin 7 milyar 382.9 milyon, bağış ve yardımlar ile özel gelirlerin 944.1 milyon, faiz, pay ve cezaların 21 milyar 172.6 milyon, sermaye gelirlerinin 13 milyar 141.3 milyon YTL olması, böylece brüt 263 milyar 243.7 milyon YTL’ye ulaşacak genel bütçe vergi gelirlerinin 19 milyar 72.8 milyon YTL’lik red ve iadeden sonra net 244 milyar 170.9 milyon YTL olması öngörüldü.

Verginin yüzde 66.5'i dolaylı

2009 yılında öngörülen vergi gelirlerinin 69 milyar 209.6 milyon YTL’si gelir ve kazanç üzerinden, 4 milyar 895.3 milyonu da mülkiyet üzerinden olmak üzere toplam 74 milyar 104.9 milyon YTL’lik bölümünü doğrudan vergiler oluşturuyor. Dahilde alınan mal ve hizmet vergileri, dış ticaret ve işlemlerinden alınan vergiler ile damga vergisi, harçlar gibi dolaylı vergi kalemlerinden beklenen tahsilat ise 146 milyar 435.9 milyon YTL’ye ulaşıyor. Buna göre gelecek yıl toplam vergi gelirinin yüzde 66.5’i dolaylı vergi kalemlerinden bekleniyor.

Büyüme hedefi yüzde 4

2009 mali yılı bütçe büyüklükleri ile birlikte temel makro ekonomik göstergelere ilişkin hedefler de belirlendi. Buna göre gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) bu yılın tümünde cari fiyatlarla 994 milyar 315 milyon, sabit fiyatlarla yüzde 4 olacağı tahmin ediliyor. GSYH’nin gelecek yıl cari fiyatlarla 1 trilyon 111 milyar 438 milyon YTY’ye ulaşması hedeflenirken, sabit fiyatlarla büyüme oranının yüzde 4’le aynı düzeyde gerçekleşeceği öngörülüyor. Toplam yurtiçi talebin 2009’da cari fiyatlarla 1 trilyon 175.4 milyar YTL’ye, sabit sermaye yatırımlarının da 242.4 milyar YTL’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Sabit fiyatlarla yurtiçi talepte yüzde 4, sabit sermaye yatırımlarında yüzde 5 büyüme bekleniyor.