"5-6 ilin milletvekili sayısı 1'e düşecek"

CHP Ankara Milletvekili Hakkı Süha Okay, TBMM'de gazetecilerin, Anayasa Mahkemesi'nin, CHP'nin yaptığı başvuru üzerine Milletvekili Seçim Kanunu'nun, nüfusu az olan illerin milletvekili sayısını 2'ye çıkaran hükmünü iptal etmesine ilişkin sorularını yanıtladı. Kısmı iptal kararını değerlendiren Okay, Milletvekili Seçim Kanunu'nun 4'ncü maddesinde 'Her ile en az 1 milletvekili seçilir' hükmünün yer aldığını belirterek, 2009'daki değişiklikle, nüfusu iki milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerin en az iki milletvekili çıkarmasına yönelik bir düzenleme yapıldığını söyledi. İlave edilen bu fıkranın, Türkiye'deki 81 ilde en az iki milletvekili çıkarılmasını içeren bir düzenleme olduğunu ifade eden Okay, teklifi Bayburt milletvekillerinin verdiğine işaret ederek, 2009 sayımına göre Bayburt'un nüfusunun 75 bin olduğunu hatırlattı ve en az 152 bine bir milletvekili çıkartıldığını kaydetti. Okay şöyle konuştu:

"Milletvekili hesaplaması şöyle yapılıyor. 550 milletvekili var. 81 tanesi her bir ile dağıtılıyor, geriye kalan 469'u nüfusa göre bölüştürülüyor. Buna göre de artık oylarla illere göre milletvekili dağıtılıyordu. Bu yasa çıktığında 81 değil 162 milletvekili düştükten sonra illere göre bir bölünme söz konusu olacaktı. Şimdi Anayasa Mahkemesi'nin bizim ileri sürdüğümüz iddiayı kabul ederek iptal ettiği fıkra ile artık her ilde bir tane milletvekili çıkacak, ondan sonraki 469 milletvekili illerin nüfusuna göre dağıtılacak. En son açıklanan nüfus, yani 2010 nüfusu 2011'deki seçimlerde uygulanacak. 2010 nüfusunun 73 milyonu aştığını hesap edersek, 73 milyonun 469'a bölümünde, ikinci milletvekilini çıkarabilmek için 157 bini aşan bir miktarda nüfus olması lazım. Bu koşullarda nüfusu 157 binin altında kalan kimi illerimiz tek milletvekiliyle temsil edilecek. Biz, demokratik hukuk devleti, eşitlik ve temsilde adalet ilkesi iddiasıyla bunu Anayasa Mahkemesi'ne götürmüştük. Anayasa Mahkemesi'ne götürdüğümüzde de bir eşit oy ve adil oran kurulması iddiamız vardı. Büyük çoğunluğun oyunun göz ardı edilmesi iddiamız vardı. Bir de temsilde adalet iddiamız vardı. Anlaşılan o ki Anayasa Mahkemesi yerinde görmüş."
 

"5 veya 6 ilin milletvekili sayısı 1'e düşecek"

Okay, milletvekillerinin belirli bir ilde seçildiklerini ancak Türkiye milletvekili olduklarını ifade ederek, bu çerçevede milletvekili sayılarında bir değişikliğin olacağını kaydetti. Okay "Akıllarda şu soru olacak. 'Bu illerde 2002 ve 2007'de milletvekili sayısı en az ikiydi, şimdi nasıl oldu da bire düşüyor. 2000 nüfus sayımına göre bu dağılım yapılmıştı. O illerin 2000 sayımına göre 2 milletvekili çıkarmaya yeten nüfusu vardı. Ancak 2007'den sonra milletvekili adedinin belirlenmesinde etken olan, adrese dayalı nüfus tespiti oldu. Her yıl bu tespit yapılıyor ve milletvekili seçiminden bir önceki yıla göre milletvekili dağılımı belirleniyor. Kişisel hesabıma göre bu yasa iptal edilmeseydi 4 ilde milletvekili sayısı birer düşecek, 4 ilde birer artacaktı. Ancak şimdi Anayasa Mahkemesi'nin kararına göre muhtemelen yeniden hesaplama yapılacak ve 5 veya 6 ilin milletvekili sayısı 1'e düşecek, 5 veya 6 ilde de milletvekili sayısı bir artacak" diye konuştu.
 

"YSK bundan sonra ne yapacak?"

Okay hangi illerin milletvekili sayısının 1'e düşeceğine ilişkin bir soruya ise "Spekülasyon olsun istemiyorum. Bir iki saat içinde bu tespiti yapabiliriz. YSK da bu tespiti yapabilir. Nüfuslara baktığımda 75 bin civarında olan nüfuslar var. Örneğin Bayburt, Gümüşhane, Ardahan, Tunceli, Kilis gibi illerin nüfusları 75-80 bin civarında. Bu iller etkilenir diye düşünüyorum. 157 bin ve üzerinde nüfusu olanların artık oylara göre milletvekili sayısı değişecektir. Bu bana göre Anayasa'ya uygun bir düzenleme haline getirildi. YSK bundan sonra bir hesap yapacaktır" karşılığını verdi.