ABD Başkanı Trump'a 'gücünü kötüye kullanma' soruşturması

Getty Images

ABD Temsilciler Meclisi'nin Adalet Komitesi, ABD Başkanı Donald Trump ve yardımcılarına yönelik adaleti engelleme, yolsuzluk ve gücü kötüye kullanma iddialarının soruşturulması kapsamında 60 kişiden belge talep edecek.

ABC televizyonuna röportaj veren Adalet Komitesi Başkanı Demokrat Jerrold Nadler, belge talep edilecek kişiler arasında Trump'ın en büyük oğlu Donald Trump Jr.'nin de olduğunu açıkladı.

Jerry Nadler, bu belgelerin adaleti engelleme, yolsuzluk ve gücü kötüye kullanma soruşturmasına başlanması için isteneceğini kaydetti.

Nadler, Beyaz Saray çalışanlarından Adalet Bakanlığı memurlarına kadar 60'dan fazla kişiye Pazartesi günü belge taleplerinin gideceğini söyledi.

Belge istenecek kişiler arasında Trump'ın şirketler grubunun finans müdürü olan Allen Weisselberg de yer alıyor.

Amerikan basını, soruşturmanın Başkan Donald Trump'ın görevinden azledilmesi sürecinin başlatılmasıyla sonuçlanabileceğine dikkat çekiyor.

ABD Başkanı Trump ise herhangi bir yanlış davranışta bulunmadığını ve kendisine karşı bir 'cadı avı' başlatıldığını savunuyor.

https://twitter.com/ThisWeekABC/status/1102235164170772480

Nadler, röportaj sırasında Trump'ın adaletin yerini bulmasını engellediğine inanıp inanmadığına yönelik bir soruya, "Evet, inanıyorum. Başkan'ın adaleti engellediği çok açık" yanıtını verdi.

Trump'ın görevden alınma sürecinin başlatılma ihtimaline ilişkin ise, "Daha o noktaya gelmeye çok var. Elimizde henüz kanıt yok, ama gerekli soruşturmayı başlatacağız" dedi.

Trump, Pazar sabahı Twitter üzeriden isim vermeden yaptığı paylaşımda, "masum olduğunu" ve "çok kötü, tartışmalı ve yoz bazı kişiler tarafından kendisine yönelik yasa dışı bir cadı avı yürütüldüğünü" yazmıştı. Trump paylaşımında, "Bunun tek nedeni seçimleri kazanmam" demişti.

https://twitter.com/realDonaldTrump/status/1102233209708924930

Trump, eski avukatı Michael Cohen'in Kongre'de verdiği ifadeler sonrası Cumartesi günü Rusya'nın 2016 başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddialarını inceleyen ve nihai raporunu Adalet Bakanlığı'na sunmaya hazırlayan özel savcı Robert Mueller'e ve muhalif isimlere yüklenmişti.

Trump konuşmasında "Beni ortadan kaldırmaya çalışıyorlar" dedi.

Robert Mueller'in, soruşturmayı yakın bir zamanda tamamlaması bekleniyor.

ABD'de başkanların azil süreci nasıl işliyor, karar nasıl alınıyor?

ABD anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birince suç işlemesine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi veriyor.

Bu suçlar ABD'nin düşmanı olan bir ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan "ihanet", siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren "rüşvet" ve yasalarda kesin bir tanıma yer verilmeyen "ağır ve vahim suç" işlemek ya da "başka kötü davranışta" bulunmak olarak sıralanıyor.

ABD anayasa hukuku uzmanları, son kategoriye ne tarz eylemlerin girdiğinin net olmadığını belirtiyor. Ancak uzmanlara göre, genellikle bu kategorideki eylemlerde, kamuoyunun genelini doğrudan etkileyen ağır bir suçun işlenmesi ya da başkana duyulan güvenin ciddi şekilde kırılması kriterleri aranıyor.

Bugüne kadar, üç başkan hakkında Kongre'de görevden azil süreci (impeachment) başlatıldı. Ancak tarihte bu süreç sonunda Kongre tarafından azledilen ve görevden alınan bir başkan yok.

Bu süreç; herhangi bir yargı sürecinde olduğu gibi yargılama, hüküm ve cezalandırma aşamalarından oluşuyor.

ABD'de başkan azil sürecinin tüm aşamaları Kongre'de gerçekleşiyor.

Sürecin başlatılması için ABD Kongresi'nin iki kanadından biri olan Temsilciler Meclisi'nde herhangi bir üye başkan hakkında azil süreci başlatmak için girişimde bulunabiliyor.

Bu başvuru daha sonra Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi'nin önüne gidiyor. Burada azil sürecinin devam edip etmeyeceği kararı oy çokluğuyla alınıyor.

Adalet Komitesi'nin onay vermesi halinde bir de Temsilciler Meclisi'nde oylama yapılıyor.

Salt çoğunluğun kabul etmesi durumunda da azil süreci Senato'da devam ediyor.

Burada ise davaya benzer bir süreç işletiliyor.

Başkanın azledilme talebine ilişkin kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Başkan da ayrıca kendi savunmasını yapıyor.

Senatörler de jüri görevi üstlenerek, nihai kararı veriyor. Bir başkanın azledilmesi için Senato'da üçte iki çoğunluk gerekiyor.