ABD, çözüm sürecinde ateşkesi denetleyecek

PKK yöneticisi Cemil Bayık’ın ABD ile dolaylı kanalları aracılığıyla çözüm sürecinde arabuluculuk yapması için görüşmeler yapıldığını açıklaması, çözüm sürecinde üçüncü göz tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.

Görüşme haberini yorumlayan HDP Eşbaşkan Yardımcısı Nazmi Gür, sürecin başından bu yana dile getirilen Türk tipi çözüm yönetiminin çöktüğünü belirterek, “Türkiye üçüncü tarafı gurur meselesi yapmamalı. Çözüm süreci başlayacaksa önşart olarak ellerin tetikten çekilmesi gerekiyor. Tahkim edilmiş bir ateşkese ihtiyaç var. Elbette Kürt sorunu bir iç sorundur. Ancak arabulucunun oluşması gerekiyor. ABD ya da başka ülke fark etmez” diye konuştu.

PKK’nin ABD ile dolaylı olarak görüşmeye başladığını duyurması, 20 Temmuz’dan sonra başlayan çatışma döneminde üçüncü bir tarafın devreye girmesinin sinyali olarak yorumlandı. Kulislerde yapılan değerlendirmeye göre; PKK ile ABD arasında kurulan ilişki sürece üçüncü tarafın dahil olması için yeterli görülmüyor. Ancak Ortadoğu’da IŞİD’e yönelik yürütülen uluslararası mücadele dikkate alındığında, özellikle uluslararası alanda Türkiye’nin Kürt sorununu barışcıl yöntemlerle çözmesi gerektiği algının kuvvetlenmesi açısından olumlu bulunuyor.

Filipinler vurgusu

Dünyadaki benzer çözüm süreçlerindeki üçüncü tarafın önemi Cumhuriyet’e anlatan Dış İlişkilerden Sorumlu HDP Eş Başkan Yardımcısı Nazmi Gür, Filipinler örneğine vurgu yaptı. Filipinler’de 17 yıldır merkezi hükümet ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi araında müzakereler yürütüldüğünü ifade etti. Filipinler’e yaklaşık iki ay önce yaptığı ziyarette hem hükümet yetkilileri hem de İslami Kurtuluş gerillalarıyla görüşmeler yaptığını belirten Gür, şunları dile getirdi: “Her iki taraf bize çözüm konusunda 3. bir taraf olmadan ilerlemenin imkânsız olduğunu anlattılar. Kendi deyimleriyle, ‘süreç çöktüğünde’ üçüncü bir tarafın arabulucu olması gerektiğini, bunun gerekliliğini acı tecrübelerle edindiklerini söylediler. Bu kapsamda ihtiyaç duyulduğunda Filipinler’deki süreçte Malezya üçüncü taraf olarak devreye giriyor. Bu da yetmiyor. Karşılıklı olarak yapılan ateşkes sürecini uluslararası bir grup takip ediyor. Her iki tarafta müzakeler sonucu parlamentoya bir tasarı sunuluyor. Meclis’te şu an bekleyen anlaşma geçtiğinde silahsızlandırma çalışmaları başlayacak. Silahsızlandırma çalışmalarını yürütecek uluslararası mekanizmanın başkanlığını ise Türkiye getiriliyor.”

Gür, Filipinler örneğinden hareketle çöken ve yeniden çatışmaların başladığı çözüm süreçlerini başlatmak ve yeni koşullara uygun hale getirilmesi için üçüncü tarafa ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Gür, “Türkiye bunu, üçüncü tarafı, gurur meselesi yapmamalı. Elbette Kürt sorunu bir iç sorundur. Tarafların bu konuda güçlü beyanları söz konusu ama ateşkesin denetimi için dışarıdan üçüncü bir gözün varlığı kaçınılmazdır” diye konuştu.