AB’den ABD’ye Zarif vetosu

Uluslararası nükleer anlaşma (JCPOA) ve Basra Körfezi’ndeki askeri hareketlilik nedeniyle gözlerin üzerinde olduğu Tahran-Washington geriliminde, ABD’nin son hamlesi İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’e yaptırım uygulamak oldu. Yaptırıma İran’dan sert tepki gelirken Avrupa Birliği (AB) Zarif ile çalışmaya devam edeceğini duyurdu.
ABD Hazine Bakanlığı’ndan önceki gece yapılan açıklamada, İran’ın dini lideri Ali Hamaney adına çalıştığı gerekçesiyle Zarif’in yaptırım listesine eklendiği bildirildi. ABD Başkanı Donald Trump tarafından geçen haziranda yaptırım listesine alınan Hamaney adına çalışan kişi ve kurumların listeye eklenebileceği bildirildi. Beyaz Saray da, Zarif’in JCPOA hakkındaki müzakerelerde temas edilecek bir isim olarak görülmeyeceğini duyurdu. Zarif, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “İran dışında hiçbir mülkü veya menfaati olmadığını” vurgulayarak “Beni gündeminize bu denli büyük bir tehdit olarak gördüğünüz için teşekkür ederim” ifadelerini kullandı.

ABD-Almanya gerilimi
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise Zarif’in ABD tarafından yaptırım kapsamına alınmasını “çocukça bir davranış” olarak nitelendirdi. “Hem her gün ‘biz önkoşul olmadan müzakere etmek istiyoruz’ diyorlar, hem de Dışişleri Bakanı’na yaptırım uyguluyorlar” ifadelerini kullanan Ruhani, ABD’nin bu adımının “korkudan kaynaklandığını” da sözlerine ekledi. Yaptırımın, Zarif’in Birleşmiş Milletler çalışmaları kapsamında New York’taki temaslarını etkilemeyeceği bildirildi.
Öte yandan, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’nin ofisinden yapılan açıklamada, yaptırım kararından “üzüntü” duyulduğu ve diplomatik kanalların açık kalmasının önemi nedeniyle Zarif’le çalışmaya devam edileceği belirtildi. ABD’nin JCPOA’dan tek taraflı çekilmesi ve Tahran’a yaptırımlar uygulamasının ardından petrol ticareti bakımından kritik Basra Körfezi’nin güvenliği konusunda ise Berlin ve Washington arasında görüş ayrılığı sürüyor. Washinton’ın, bölgede uluslararası bir devriye gücü oluşturulması teklifine Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas’ın olumsuz yanıt vermesi üzerine ABD’nin Berlin Büyükelçisi, Alman hükümetini “sorumluluk almaya” çağırdı.
Bu arada, Rusya Zarif’e yaptırıma ilişkin ABD’yi, “İran’a karşı saldırgan söylemini sürdürmekle” suçladı. Basra Körfezi’nde çatışma riskine işaret etti.