AKP’de idam açmazı

Başkanlık sistemini öngören anayasa değişikliği önerisini hazırlayan AKP’de, idam cezasının geri getirilip getirilmemesi konusunda tartışma yaşanıyor. Partide, ‘idam cezası getirilse bile geriye işlemez’, ‘idam cezası devam eden suçlarda geriye yürütülebilir’, ‘temel hak ve özgürlükler alanına giren bir konunun referanduma götürülmesi sıkıntı yaratır” biçiminde 3 görüş dile getiriliyor. AKP’de, idam cezasıyla ilgili anayasa değişikliğininin 367 üzerinde bir oyla kabul edilmesi gerektiği ifade edilirken, referandum riski doğuracak bir düzenleme konusunda acele edilmemesi yönünde eğilim olduğu dile getiriliyor. Başbakan Binali Yıldırım ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli arasında yapılan görüşmenin ardından Bahçeli’nin “Şahsımla paylaştığı anayasayla ilgili düşüncelerini müspet ve makul buluyoruz” açıklaması, AKP’de MHP’nin anayasa değişikliği konusundaki umutlarını artırdı. Ancak, pakete idam cezasının konulup konulmayacağı konusunda farklı düşünceler bulunuyor. MHP’nin idam konusunun başkanlıkla ilgili anayasa paketinden ayrı getirilmesi önerisinin ardından AKP’de konuyla ilgili durum değerlendirmesi yapılıyor. Parti kulislerinde bu konuda şu görüşler dile getiriliyor:

Terör suçları, adam öldürme ve tecavüz suçlarına gelmeli: İdam cezası daha önce kaldırılmış olabilir, ama gelinen noktada yeniden getirilmesi düşünülebilir. Terör suçları ile kasten adam öldürme ve ölümle sonuçlanan tecavüz sonuçlarına idam cezası getirilebilir.

Geriye işler mi tartışması: Parti içinde bazı hukukçular, evrensel hukuk ilkeleri gereği idam cezası gelse bile geriye dönük olarak işletilemeyeceğini belirtiyor. Ancak bazı hukukçular da, devamlılık içeren suçlarda cezanın geriye işletilebileceğini savunuyor.

İdam cezasının referanduma sunulması: Temel hak ve özgürlüklerle ilgili konuların referanduma götürülmesi sıkıntı yaratır. İdam gibi temel hak ve özgürlükleri ilgilendiren konularda anayasa değişikliği Meclis’te doğrudan referandum riski yoksa gündeme getirilmeli. 367 ve üzeri oyla bu anayasa değişikliği yapılırsa, Cumhurbaşkanı da zaten yetkisi olsa bile konuyu referanduma götürmez. O nedenle 367 desteği garanti olmadan bu tip düzenlemelere gidilmemeli. Erdoğan, bugüne kadar “Meclis’ten geçerse onaylarım” ifadesini kullandı, ancak hiç ‘referanduma sunulur’ vurgusu yapmadı.