AP: Türkiye-ABD uzlaşısı uzun bir engeller listesiyle karşı karşıya

AP’de çıkan analize göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO'daki müttefikleri ile olan sorunları sıfırlama çabasıyla Batı ve ABD karşıtı söylemlerini yumuşattı, ancak bu durum, ABD Başkanı Joe Biden'ın sessizliğini dağıtmaya yetmedi. Eski Başkan Donald Trump'ın 2016 seçimlerinden sadece günler sonra Erdoğan'ı aramasına karşın Biden, 20 Ocak'ta yemin ederek resmen göreve başlamasından bu yana Erdoğan'ı ulaşmak için bir çaba göstermedi. Bir zamanlar birbirini stratejik ortak olarak gören Ankara ve Washington arasındaki ilişkiler, Türkiye’nin Rusya ile işbirliğinin yanı sıra Suriye ve Doğu Akdeniz’deki görüş farklılıkları nedeniyle de giderek kötüleşti.

AP'ye konuşan Türkiye Cumhurbaşkanlığı ofisinden bir kaynak, "Biden'dan beklenen telefonun bir türlü gelmemesi bizleri pek de heyecanlandırmıyor" dedi. Beyaz Saray basın sekreteri Jen Psaki ise geçen haftaki demecinde, Biden'in hala konuşmadığı birçok dünya lideri olduğunun altını çizerek, Erdoğan'ı da "bir noktada" arayacağından emin olduğunu söyledi.

İşte, AP’de çıkan analizden satır başları…

“Bugün Erdoğan, sorunlu ekonomiyi kurtarmak adına yabancı yatırımları tekrar ülkeye çekmenin yollarını arıyor; sorunlu ilişkileri düzeltmek ve uluslararası izolasyonu sona erdirmek amacıyla ABD, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve diğer eski müttefikleriyle ilişkileri tamir etmenin yollarını arıyor. Biden yönetimi ise NATO’yu güçlendirmenin yanı sıra uluslararası ittifakları ve geleneksel bağları yeniden tesis etmek ve Türkiye’yi Rusya’nın nüfuz alanından çekmeye çalışmakla ilgilense de ABD-Türkiye uzlaşısı uzun bir engeller listesiyle karşı karşıya…”

S-400 HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİ

“Türkiye, 2,5 milyar dolara mal olan Rus sisteminin NATO ittifakı için bir tehdit olmadığını ve sorunun çözümü için defalarca diyalog çağrısında bulunduğunu söylüyor. Washington yönetimi ise S-400'ler Türk topraklarında kaldığı sürece yaptırımların kaldırılamayacağı konusunda ısrar ediyor...”

ABD'NİN SURİYELİ KÜRT GRUPLARA DESTEĞİ

“Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde yuvalanan, ABD himayesindeki terörist grupların on yıllardır süren Kürt isyanıyla ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğunu savunuyor ve Washington, söz konusu gruplarla işbirliğini durdurmadığı sürece ilişkilerin tamir edilemeyeceğini altını çiziyor. Daha önce Trump'ı, ABD müttefiklerine ihanet etmekle suçlayan Biden, Kürt gruplara yönelik desteği artırarak sürdürmeye kararlı...”

DOĞU AKDENİZ VE ENERJİ DENKLEMİ

“Biden yönetimi, Türkiye ile Yunanistan arasında Doğu Akdeniz'de yaşanan enerji anlaşmazlığı konusunda Türkiye'ye yönelik baskıyı artıracak gibi görünüyor. Ortadoğu Enstitüsü Türkiye Araştırmaları Merkezi direktörü Gönül Tol'a göre ise Türkiye, "Türk toplumunun geniş kesimleri tarafından ulusal bir dava olarak görülen" bu konuda geri adım atmaya hiç de istekli görünmüyor.”

TÜRKİYE’NİN ‘İNSAN HAKLARI’ KARNESİ

“Biden yönetiminin, demokrasi ve insan haklarına Trump'tan daha fazla önem vermesi bekleniyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı telefon görüşmesinde, ‘demokratik kurumlar ve insan haklarına saygının’ altını çizdi. Erdoğan, kısa bir süre önce insan haklarını iyileştirmek için bir dizi reform sözü verdi, ancak uzmanlar bunun büyük bir etki yaratmayacağını düşünüyor. AP'ye konuşan uzmanlara göre Türkiye’nin, gerçek bir uzlaşı için tartışmalı siyasi figürlerden bazılarını serbest bırakması gerekiyor. Bunların başında da ABD'nin serbest bırakılması için Türkiye'ye açıkça çağrı yaptığı Osman Kavala geliyor.”

“Türkiye ayrıca, 2016'da başarısız darbe girişiminin merkezindeki isim olan, terör örgütü FETÖ elebaşı Fethullah Gülen'in iadesini istiyor. ABD'li yetkililer ise Ankara'nın gerekli belgeleri sunamadığını öne sürüyor. Türkiye, Washington'u Gülen'e yardım ve yataklık yapmakla suçluyor.”