Başbakan hukukçularıyla bir araya geldi

Saat 11.00'de Başbakanlık Merkez Bina'da, Başbakan Erdoğan başkanlığında,
başlayan toplantıya, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcıları Cemil Çiçek, Bülent Arınç, Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Adalet Bakanı Sadullah Ergin, AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, AKP Genel Başkan Yardımcısı Haluk İpek, TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve AKP Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili Burhan Kuzu, AKP Adana Milletvekili Ömer Çelik katıldı.

Çekinceli maddelere son şekli verilecek

AKP'nin son şeklini vereceği Anayasa değişikliği paketinin 10-15 madde arasında olması beklenirken, siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştıran düzenleme, askere sivil yargı yolunu açan değişiklik ve YAŞ kararlarıyla ilgili maddelerin nasıl formüle edileceği tartışılacak.

Anayasa paketine girecek maddeler

Başkanlık Merkez Bina'da yapılan "Anayasa" toplantısının ardında, muhalefet partilerinden randevu isteneceği öğrenilirken, pakete şu maddelerin girmesi bekleniyor:

HSYK'nin yapısı

Pakette HSYK'nin yapısı değiştirilecek. HSYK'nin, tarafsızlık, objektiflik, şeffaflık ilkeleri temelinde uluslararası belgeler ışığında geniş tabanlı temsil esasına göre yeniden yapılandırılması, kararlarına karşı etkili itiraz sisteminin getirilmesi ve yargı yolunun açılması hedeflenen değişiklik yapılacak.

Buna göre bu kurulun üye sayısının 20 veya 21 olacak. HSYK, geniş tabanlı temsil esasına göre oluşturulacak, 2 veya 3 daire seklinde yapılandırılacak. Yargının tümünün temsil edilebilmesi amacıyla, birinci sınıf hakim ve savcıların yanı sıra Türkiye Adalet Akademisi, hukukçu öğretim üyeleri ile avukatların HSYK'de temsili sağlanacak.

Kamu çalışanlarına yargı yolu açılıyor

Bugüne kadar gündeme gelmeyen ve Anayasa paketine ilk kez girecek 129. Maddenin üçüncü fıkrası da değişecek. Bu kapsamda, görev sorumlulukları düzenleyen memur ve diğer kamu görevlileri Anayasa ve kanunlara sadık kalarak faaliyetlerini düzenleyen 129 madde değişecek. Anayasa'nın 129. Maddesinin mevcut 3. Fıkrası, "Uyarma ve kınama cezalarıyla ilgili olanlar hariç, disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılmaz" şeklindeki ibaresi değiştirilerek, disiplin ve uyarı cezası alan kamu görevlilerine de yargı yolu açılacak.

Askere sivil yargı yolu açılıyor

CHP'nin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne götürdüğü ve askerlere sivil yargı yolunun açan düzenlemenin de Anayasa değişikliği paketine alınması da bekleniyor. Bu kapsamda askerlerin yargılanmasını düzenleyen Anayasa'nın 145. maddesinde değişikliğe gidilecek.

Parti kapatma

"Siyasi partilerin uyacakları esaslar" başlıklı 69. madde iki şekilde formüle edildi. Partilerin kapatılmasına 1961 Anayasası'nda olduğu gibi Meclis karar verecek. Parti kapatmalarını Venedik Kriterleri çerçevesinde zorlaştıran hükümler konulacak. Bu düzenlemeyle, şiddet ve teröre bulaşmadığı sürece partiler kapatılamayacak. Dava açma usulü de değişecek. Dava açılması Meclis'in ya da yine mevcut haliyle Anayasa Mahkemesi karar verebilecek.

Anayasa'nın 'Kanun önünde eşitlik' başlıklı 10. maddesinin "Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür" şeklindeki ikinci fıkrasına, "Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olamaz" cümlesi eklenecek. Böylece 'kadına yönelik pozitif ayrımcılık' Anayasa'ya girecek. Aynı maddeye ayrıca, yaşlılar, çocuklular ve özürlülerle ilgili de pozitif ayrımcılık yapılacağına ilişkin fıkra eklenecek.

'Temel hak ve hürriyetlerin niteliği' başlıklı 12. maddeye "İnsan haysiyetine dokunulamaz" hükmü eklenerek, yasalar ve idarenin eylemlerine yeni sınır getirilecek. Buna göre, yasalar, mahkeme kararları insan onurunu zedeleyemeyecek. Gözaltında onur zedeleyici davranışların karşılığı Anayasal suç olacak.

'Kişi hürriyeti ve güvenliği' başlıklı 19. maddeye, kişisel verilerin korunmasına ilişkin hüküm eklenecek. Buna göre, kişisel bilgiler, ancak kişinin açık rızasına veya kanunla öngörülen bir sebebe dayalı olarak kullanılabilecek. Kişi kendi hakkındaki bilgilerin amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenebilecek.

"Yerleşme ve seyahat hürriyeti" başlıklı 23. maddeye, "Yurtdışı yasakları ancak mahkeme kararıyla verilebilir" hükmü eklenecek. Böylece, özellikle vergi cezalarında kişilere yurtdışı yasağının önüne geçilmiş olacak.

Anayasa'nın 'hakların korunmasıyla' ilgili bölümüne Kamu Denetçiliği Kurumu'na ilişkin madde eklenecek. Bu kurum, vatandaşla kamu kurumları arasındaki sorunlarda 'ombudsmanlık' rolü üstlenecek.

Anayasa Mahkemesi'ne kişisel başvuru hakkı sağlanacak. AİHM hükümleri çerçevesinde temel hak ve özgürlüklere ilişkin kişisel başvurular yapılabilecek.

Memurlara sendikal hakların verilmesi amaçlanıyor.

Çalışmalara son şekli verildi

AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, Anayasa değişikliği paketine ilişkin çalışmaların tamamlandığını bildirerek, muhalefet partilerinden randevu isteneceğini söyledi.

Bozdağ, TBMM'de gazetelerin sorularını yanıtlarken, ''Son kontroller yapıldı. Çalışmalar tamamlandı. Madde sayısı ve muhteva hakkında bir şey söyleyemem. Muhalefetten randevu talepleri Adalet Bakanı Sadullah Ergin tarafından istenecek'' dedi.

Çalışmalarını tamamladıkları Anayasa değişikliği paketini muhalefete sunacaklarını kaydeden Bozdağ, ''Belki randevu tarihinden önce de çalışmayı muhalefete sunabiliriz. Böylece gidince konuşabiliriz. Bu konuda kamuoyuna açıklamayı Adalet Bakanımız Sayın Sadullah Ergin yapacak'' diye konuştu.

Bozdağ, gazetecilerin değişikliğin kaç maddeden oluştuğu ve içeriğine ilişkin ısrarlı sorularını ise yanıtlamadı.