Başkanlık yarışında ilk raund

Widodo ile Prabowo Subianto

Tarih 17 Ocak 2019 akşam saatleri... Endonezya’da nefesler tutulmuş ve herkes televizyonu, radyosunu açmış, internet ayarlarını yapmış merakla Berita Satu kanalındaki programı bekliyordu. Program konukları önemliydi. Gelecek beş yıl ülkeyi yönetecek, 17 Nisan 2019’da yapılacak başkanlık seçiminin aktörleriydi. Seçim yeni olsa da aktörler eskiydi. 2014’de rakip olan adaylar yine karşı karşıyaydı, maç yeniden oynanacaktı! Adaylardan biri son seçimin galibi Başkan Joko Widodo, namı diğer “Jokowi”, diğeri geçen seçimi az bir farkla kaybeden Prabowo Subianto idi. “Jokowi”, asker ve politik elitin dışından seçilen ilk başkan. Başkanlık hevesini bir kez daha ertelemek zorunda kalan emekli General Prabowo’nun 3. denemesi olacak bu. İlk yenilgisi 2009’da almıştı. Bu kez de kaybetmeye hiç niyeti yok.

Marangozluktan başkanlığa...

Jokowi, baba mesleği marangozlukla uğraşırken önce Surakarta belediye başkanlığına gelmiş sonra da Cakarta’ya vali seçilmişti. Ardından başkanlık merdivenlerini tırmandı. Halkın içinden, çalışkan, güleryüzlü imajıyla tanınıyor. Ama diğer yandan uluslarası baskılara karşın uyuşturucu kaçakcılarına idam cezasından vazgeçmedi. Kaçak balıkçı teknelerinin batırılması kararlarının arkasında durdu. Diğer aday Prabowo asker bir aileden. Kayınpederi Endonezya’yı 30 yıl boyunca yöneten diktatör Suharto. Doğu Timor’da savaşmış.1998’de ülkede çıkan ayaklanma sırasında insan hakları ihlalleri, kaçıdrılan eylemci öğrencilere işkence yapılması ve “kayıp” vakalarıyla anılmakta. Pek çok kişi son seçimde Prabowo kazanamazsa taraftarlarını sokağa çağırıp olay çıkarmasından, hatta darbe girişiminde bulunmasından kazandığı takdirde ise 1998’de başlayan demokrasi sürecinin noktalanıp, Endonezya’nın karanlık, diz boyu rüşvet ve diktatörlüğe geri dönmesinden korkuyordu. Neyse ki Prabowo Subianto kazanamayacağını anlayınca seçimden çekildi.

Gelenek olduğu üzere başkan ve yardımcı adayları halk önünde ilk kez bu programda karşı karşıya gelip eteklerindeki taşları dökeceklerdi. Nihayet program başladı. 57 yaşındaki Jokowi 75 yaşındaki Endonezya Din Adamları Konseyi Sözcüsü Ma’ruf Amin’i yardımcı olarak seçmişti. Muhafazakâr, azınlık haklarından bihaber bu imamı seçmesinin Endonezya’da son zamanda yaşanan depremlerden daha fazla sarsıntı yarattığını söylesek abartı olmaz. Ancak bu kararda, Prabowo’nun İslam dinini bir kez daha kampanya aracı olarak kullanması ve Jokowi’yi bu konuda yıpratmasının önüne geçme çabasının etkili olduğu söylenmekte.

Diğer tarafta 67 yaşındaki Prabowo, Jakarta Vali yardımcısı, multimilyoner, gençlerin hayran olduğu 49 yaşındaki Sandiaga Uno’yu münasip görmüştü bu makama. ABD’de eğitim gören bu iş insanı Kanada’da çalıştığı şirket batınca ülkesine dönüp yoktan var etmişti mevcut başarı ve servetini...

Yaklaşık iki saat süren program boyunca gergin anlar yaşandı. Adaylar insan hakları, rüşvet-yolsuzluk ve terör konusunda adeta sorguya çekildi. Prabowo, bütçe açığı, Rupiah’ın değer kaybetmesi, işşizlik, ekonominin kötüye gitmesi, ülkedeki fakirlik ve gelir eşitsizliği, yargı sistemi ve yaygın yolsuzluğa karşı yeterli önlem alınmadığını ileri sürerek Jokowi’nin üstüne gittikçe gitti. Başkan Jokowi sakinliğine rağmen bu ataklar karşısında zaman zaman gergin anlar yaşadı. Üstelik yanında kendisine destek olması gereken Ma’ruf Amin’den de çıt çıkmıyordu. Akademisyen bir arkadaşım Jokowi’nin iyi bir konuşmacı olmadığını, yaptıklarını, hak ettiği gibi yeterince yansıtamadığını söyledi. Anketler Başkan Jokowi’nin önde gittiğini söylese de seçim bu hiç belli olmaz....

gjtozkoparan@hotmail.com