'Bazı ülkeler bu işbirliğinden hoşlanmayabilir'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Kanal 24'ün Ankara Özel temsilcisi Yaşar Taşkın Koç'un sorularını yanıtladı. Kuzey Irak ile enerji işbirliğinin sorulması üzerine, her yaptıkları işten herkesin hoşlanmasının mümkün olmadığını ve bunu beklemediklerini ifade eden Yıldız, uluslararası dengeleri de dikkate alarak bu yaptıkları işin Türkiye'ye fayda getirip getirmediğinin önemli olduğunu belirtti.

Yıldız, bütün ülkelerin kendi çıkarlarını düşündüklerini dile getirerek, şunları kaydetti: ''Türkiye'nin kendi çıkarlarını düşünmesinden daha doğru ve tabii ne olabilir. Bazı ülkeler bundan hoşlanmayabilirler. Ama biz onların gönüllerini yapmak için uğraşmayız. Biz uluslararası ilişkileri bilen ve buna nezaket gösteren, dünya nasıl gidiyor, nasıl geliyor bunları gözlemleyen ama kendi çıkarlarını koruyan bir ülkeyiz. AK Parti iktidarının önceliği vatandaşlarıdır. Eğer vatandaşlarıyla alakalı bir menfaati varsa Türkiye bunu kullanmak ister. Asıl bize şunun söylenmesi lazım. 'Siz neden gidip Venezuela'da, Kolombiya'da iş yapmaya kalkıyorsunuz da, burnunuzun dibindeki Irak'la iş yapmıyorsunuz?', bize bunun sorulması lazım. Muhalefetin bize bunu sorması lazım. İbretle izliyorum. 'Siz Irak'ta ne yapıyorsunuz?' diye soruyor. 'Irak'ta ne yapmıyorsun?' diye sorman lazım. Türkiye enerji alanındaki atılımlarına devam edecekse komşusuna, kardeş ülkesine kayıtsız kalamaz. Biz 2 yıl önce 25 milyar dolarlık iş aldık. TPAO'nun hissesine 5,5 milyar dolara yakın bir pay düşüyor. Ve biz bu parayı harcamaya başladık şimdi. Kimse bize 'Irak'ta siz 5-6 milyar dolarlık iş aldınız, bravo size' demedi. Muhalefeti kastediyorum. Şimdi biz diyoruz ki, Kuzey Irak'ta da bazı projelere kayıtsız kalmamamız lazım. Irak bir bütünse, kuzeyi güneyi doğusu batısı fark etmiyorsa, ki öyle ve buradan oluşacak tüm gelirler Irak'ın tamamına geliyorsa, bunda ne yanlışlık var. Biz Irak'taki kardeşlerimize, merkezi yönetime de bunu söylüyoruz. Siz Irak'ın normalleşmesini istemiyor musunuz? Irak'ın gelirlerinin artması ile bu normalleşmenin olacağını söylemiyor musunuz? Bizde bunu savunuyoruz. Türkiye bir hukuk devleti. Türkiye yaptığı işlerde hem uluslar arası hukuka hemde kendi hukukuna saygılıdır.''

 

İran'a yaptırımlar

Bakan Yıldız, İran'a yaptırımlarla ilgili bir soruyu da yanıtlayarak, bu yaptırımlardan en az etkilenecek ülkenin Türkiye olduğunu bildirdi. OECD ülkeleri arasında İran'a komşu ülke olan Türkiye'nin bulunduğuna dikkati çeken Yıldız, "Bazı Avrupa ülkelerini bize örnek gösteriyorlar. Biz o ülkelerin doğru örnek olmadıklarını söylüyoruz. Bir ülkenin petrol tedarikinin yüzde 2 yada 3'ü İran tarafından karşılanıyorsa 'ben bunu sıfırlayacağım' diyor. Biz petrol tedarikimizin zaman zaman yüzde 40-50'sini İran'dan karşılıyorsak, bize aynı cümlelerin kullanılmaması lazım. Nitekim bu makul karşılanıyor. İran'la ticaretimizden memnunuz'' dedi.

Yıldız, doğalgazda da tedarikin yüzde 20'sini İran'dan sağlandığını belirterek, problem getirenin çözümü de yanında getirmesi gerektiğini ifade etti. Öncelikle yurttaşların ihtiyacının karşılanması gerektiğine dikkati çeken Yıldız, ''Biz kış gününde İran'dan doğalgaz alamıyoruz, sizi soğukta bıraktık diyemem'' ifadesini kullandı.

Doğu ve Güneydoğu'da doğalgaz dağıtımı

Yıldız, Bakanlar Kurulu'nda enerji ile ilgili bir gündem olup olmadığının sorulması üzerine de şunları kaydetti: ''Resmi gündem maddeleri arasında bulunmamasına rağmen doğalgaz, özel sektör aracılığıyla şehirlere götürülüyor. Ancak çok fizıbıl olmayan yerler var. Hakkari, Ağrı, Iğdır gibi yerlerde, özel sektör buralara teklif vermeli. Özel sektör teklif vermedi diye biz de buralara kayıtsız kalamayız. Özellikle Doğu ve Güneydoğu'da 7-8 il ve bazı ilçelere doğalgaz dağıtımına özel sektör rağbet etmiyorsa, bu hizmetin kamu eliyle götürülmesini sağlayacak bir yapıyı kurguluyoruz. Kısmen model değişikliğine gidip Bakanlar Kurulu'na bunu sunacağız. 3 defa ihale edilip de teklif gelmeyen illerimiz oldu. Bunlar bizim stratejik projelerimiz. Genellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde. 120 kilometre, 150 kilometre doğalgaz boru hattı yapıp da, onun arkasında doğalgazın çok az kullanılacağı illerimiz var. Ama biz, buna rağmen sosyal devlet anlayışı içerisinde bu hizmeti götürmemiz lazım.''

Yurtdışı ziyaretleri

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile yaptıkları yurtdışı ziyaretlerini de değerlendiren Yıldız, enerjinin ana gündem maddelerinden biri olduğunu ifade etti. Özellikle Çek Cumhuriyeti'nde teknik birikimin çok fazla olduğuna dikkati çeken Yıldız, buranın pazarlarının çok tıkanmış durumda olduğunu söyledi.

Yıldız, Türkiye'nin kömürle alakalı bir atılım içerisinde olduğunu bildiklerine işaret ederek, ''Bizim 17 bin megavat civarında kömürden kuracağımız güç var. Onlar bize bir model teklif ettiler. 'Santralların tamamıyla alakalı bir rehabilitasyon yapalım' dediler. Eski santrallerin rehabilitasyonu ve yeni santrallerin kurulması ile ilgili bir teklif var ortada. Özelleştirme sürecinde olan ve olmayanlarla ilgili bu hafta içinde bir toplantı yapıp değerlendireceğiz'' ifadesini kullandı.

Bakanlık olarak çevreye rağmen bir iş yapmayacaklarını belirten Yıldız, Türkiye'yi kirletecek herhangi bir projeye izin vermeyeceklerinin altını çizdi. Yıldız, dünyada yılda 7 milyar ton kömür tüketildiğine dikkati çekerek, Türkiye'nin rezervinin 12-13 milyar ton olduğunu vurguladı.

''Biz Türkiye'nin rezervinin tamamını tüketseydik, 1,5 yılda dünya bu kadar kirlenecekti'' diyen Yıldız, yeni kömür teknolojilerinin olduğunu, baca gazı sistemlerine çok önem verdiklerini ve sonuçta bunun Türkiye'nin yerli kaynağı olduğunu dile getirdi.
Yıldız, Çin'in tek başına yılda 3,5 milyar ton kömür tükettiğine vurgu yaparak, ''Biz kirletmeyeceğiz ama yerli kaynaklarımızı kullanacağız'' dedi.