BDP'den soyadı kanununda değişiklik teklifi

TBMM Başkanlığı'na sunulan kanun teklifinin gerekçesinde, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde birden fazla ırka mensup- Türkler, Kürtler, Araplar, Çerkezler, Abazalar, Süryaniler, Ermeniler vb- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının yaşadığı vurgulanarak "Türkiye sınırları içinde yaşayan ve devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkesi kanunla özel olarak korunan soyadını vatandaşlık hakkı çerçevesinde özgürce belirleme hakkı tanınmalıdır. Tek ırkı 'Türk soyu' yerine ortak aidiyeti belirleyen ve daha hukuki bir kavram olan vatandaşlık kavramı benimsenmiştir" denildi.

Teklifte, 1934 yılından bu yana yürürlükte olan ve bugüne kadar hiç değiştirilmeyen Soyadı Kanunu'nun günün ihtiyaçlarına cevap vermediği kaydedilerek "Yürürlükteki Kanun 'Türk Soyu' dışında yabancı bir ırkın soyadı olarak kullanılmayacağını belirtmesine rağmen 'yabancı ırk'tan ne anlaşılacağı açıkça belirtilmemiştir. Uygulamada ise 'yabancı ırk' kavramı 'Kürt Halkını' çağrıştıracak imgelere karşı çok katı bir şekilde uygulanmıştır" görüşüne yer verildi. Soyadının bütün korumacı özelliklerinin kadınlar söz konusu olduğunu anlamını büyük ölçüde yitirdiği, evlenme ya da boşanmayla her defasında kadının soyadının değiştiği kaydedilen teklifte, kadın erkek arasındaki eşitsizliği ortadan kaldırmak için de 'kadınlara seçimlik bir hakkın tanınması'nın gerektiği ifade edildi.
Teklifte ise Soyadı Kanunu'nun 1'nci maddesinin "Her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, öz adının yanı sıra soyadını da kullanmak zorundadır. Soyadı olmayanlara, ilgili yerin en büyük mülki idare amiri tarafından gerçek durumlarına uygun bir soyadı verilir" şeklinde değiştirilmesi öngörülüyor. 'Diğer insanlara göre üstünlük derecesi belirten veya genel ahlaka ve adaba aykırı bulunan; iğrenç, aşağılayıcı, komik ve gülünç olan soyadlarının kullanılamayacağı" hükmünün yer aldığı teklifte kadınlarla ilgili de "Evlenen kişiler aile için ortak bir soyadı belirleyebilirler. Ancak eşler evlilik sırasında veya daha sonra bu isteklerini nüfus müdürlüğüne yazılı olarak belirtmezlerse herkes kendi soyadını kullanmaya devam eder. Bununla birlikte kadın, sadece kocasının soyadını alabileceği gibi kendi soyadı ile birlikte kocasının da soyadını alabilir" hükmünün getirilmesi öngörülüyor.