BES'te devlet katkısı

Hazine Müsteşarlığı tarafından ''Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik'' Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

Yönetmelik, bireysel emeklilik sisteminde katılımcıların katkı paylarına karşılık olarak ödenecek devlet katkısının hesaplanmasına, ödenmesine, yatırıma yönlendirilmesine, hak edilmeyen tutarlar ile haksız ödendiği tespit edilen tutarların iadesine veya mahsup edilmesine ve devlet katkısıyla ilgili diğer işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenliyor.
Devlet katkısı, şirketler tarafından emeklilik gözetim merkezine iletilen bilgiler esas alınarak, emeklilik gözetim merkezi tarafından hesaplanacak.

Şirketler bilgileri doğru, eksiksiz ve tutarlı olarak emeklilik gözetim merkezine bildirmekle yükümlü olacak.

Emeklilik gözetim merkezi, şirketlerle imzaladığı mutabakat belgelerine konu verileri kullanarak, sözleşme bazında ödenen katkı paylarını Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarına göre katılımcı bazında konsolide edecek ve katılımcı bazında ödenen katkı payının yüzde yirmi beşini devlet katkısı olarak hesaplayacak.

Bir katılımcının birden fazla sözleşmesi olması durumunda, sözleşme bazında devlet katkısı, ilgili ayda sözleşme başına ödenen katkı paylarının ağırlığı dikkate alınarak hesaplanacak ve toplam devlet katkısı katılımcının sözleşmelerine paylaştırılacak.
Emeklilik gözetim merkezi, mutabakat belgesinin imzalanmasını müteakip beş iş günü içinde, Müsteşarlıkça belirlenen kontrol listesinde belirtilenler dahil gerekli tüm kontrolleri yapacak ve katılımcı bazında hesapladığı devlet katkısı bilgilerini ilgili şirkete, şirket bazında ödenecek devlet katkısı bilgilerini ise hesap formu ile birlikte Müsteşarlığa gönderecek.

Devlet katkısının hesaplanmasında, sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan katılımcılar adına ödenen ve şirket hesaplarına nakden intikal etmiş olan katkı payı ödemeleri dikkate alınacak.

Kanunen şirketçe katılımcı hesabına yapılan ceza ödemeleri, ek faydalar, işveren grup emeklilik sözleşmesinden hak kazanılarak transfer yoluyla aktarılan tutarlar, başka bir şirketten aktarımla gelen tutarlar, işveren grup emeklilik sözleşmelerine yapılan katkı payı ödemeleri, kime ait olduğu belli olmayan katkı payı ödemeleri hesaplamaya dahil edilmeyecek.

Azami Limit

Devlet katkısı uygulamasına ilişkin hesaplama dönemi bir takvim yılı olarak belirlendi.
Bir katılımcı için bir hesaplama döneminde ödenen ve devlet katkısı tutarının hesaplanmasına esas teşkil eden katkı paylarının toplamı, ilgili takvim yılı için belirlenen yıllık toplam brüt asgari ücret tutarını aşamayacak.

Yıllık toplam brüt asgari ücretin hesaplanmasında, yılın ilk ve ikinci altı aylık dönemleri için belirlenen brüt asgari ücret tutarları ayrı ayrı dikkate alınacak.

Yıllık brüt asgari ücret tutarı, ilgili hesaplama dönemine ilişkin olarak on altı yaşından büyükler için açıklanan brüt asgari ücret dikkate alınarak hesaplanacak.

Bir katılımcının cayma hakkını kullanması veya emeklilik sözleşmesini sonlandırarak sistemden ayrılması sonucunda hak edilmeyen devlet katkılarının iade edilmesi, aynı takvim yılında yürürlükte olan diğer sözleşmeleri için devlet katkısı hesaplamasına esas kalan limitini artırmayacak.

Devlet katkısı hesaplamasında, katkı payının şirket hesaplarına nakden intikal ettiği yıldaki limit esas alınacak.

Devlet katkısının ödenmesi

Müsteşarlık, hesaplanan devlet katkısını, emeklilik gözetim merkezi tarafından gönderilen hesap formuna istinaden ödeme belgesinin düzenlenmesini müteakip beş iş günü içinde emeklilik gözetim merkezinin hesabına ödeyecek. Emeklilik gözetim merkezi de, Müsteşarlık tarafından gönderilen devlet katkısını, hesabına intikal ettiği gün içinde şirketlerin hesaplarına ödeyecek.

Şirketler, katılımcılara ait devlet katkısının hesaplarına intikal ettiği gün devlet katkısının yatırıma yönlendirilmesinde kullanılan fon için alım talimatını verecek, hesabına intikal eden devlet katkısının zamanında yatırıma yönlendirilmemesi nedeniyle oluşacak zarar şirket tarafından karşılanacak.

Katılımcının, bir şirkette bulunan bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinin başka bir şirkete aktarılması durumunda, devlet katkısı hesabındaki tutarlar da katılımcının birikimleriyle birlikte yeni şirkete aktarılacak.

Şirket, katılımcının birikimini oluşturan fon paylarının nakde dönüşme sürelerini dikkate alarak devlet katkısı hesabındaki fon paylarının satışını gerçekleştirecek ve nakde dönüştüğü gün ilgili tutarı aktarım yapılacak şirkete aktaracak. Aktarım yapılan şirket, bu tutarın hesaplarına intikal ettiği gün devlet katkısına ilişkin fon paylarının alım talimatını verecek.

Ayrılma ve hak kazanılmayan tutarların iadesi

Katılımcının, emeklilik hakkını kazanmadan sözleşmesini sonlandırarak sistemden ayrılma talebinde bulunması halinde, hak kazanılan devlet katkısı ve getirileri, bireysel emeklilik hesabındaki birikimleri ile birlikte Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmeliğin sistemden ayrılmaya ilişkin hükümleri dikkate alınarak kendisine ödenecek.
Hak kazanılmayan devlet katkısı ve getirileri, genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere aşağıda belirtilen işlemler takip edilerek iade edilecek.

Devlet katkısının haksız olarak ödendiğinin tespit edilmesi durumunda, haksız ödenen devlet katkısı, varsa bunun getirisi ve gecikme zammı, haksız ödemenin tespitini takip eden dönemlerde hesaplanacak devlet katkısından mahsup edilecek.

Devlet katkısının yatırıma yönlendirilmesi

Şirket, münhasıran devlet katkısının yatırıma yönlendirilmesi amacıyla belirlenen portföy sınırlamalarına uyan, kendisi tarafından veya başka bir emeklilik şirketince kurulmuş bir fon tanımlayacak.

Şirket, alternatif yatırım araçlarına yönelik tercihte bulunan katılımcılar için ayrı bir fon tanımlayabilecek.

Emeklilik sözleşmesinin emeklilik, vefat veya maluliyet nedeniyle sonlandırılması durumunda katılımcı, devlet katkısı ve getirilerinin tümüne hak kazanacak.

1 Ocak 2013 tarihinden sonra emeklilik sözleşmesinin sistemde geçirdiği sürenin üç yıldan altı yıla kadar olması durumunda katılımcı, devlet katkısı ve getirilerinin yüzde onbeşine, altı yıldan on yıla kadar olması durumunda yüzde otuzbeşine, on yıl ve daha fazla olması durumunda ise yüzde altmışına hak kazanacak.

İşveren grup emeklilik sözleşmesi kapsamında geçirilen süreler, emeklilik durumu hariç, devlet katkısına hak kazanmaya esas süre hesabında dikkate alınmayacak.
Ödenen katkı payının şirketçe zamanında bildirilmemesi, eksik bildirilmesi, doğruluğunun sağlanamaması veya ilgili verinin emeklilik gözetim merkezince tutarlılığının ya da devlet katkısı hesabı yapılmasına imkan verdiğinin teyid edilememesi nedeniyle katılımcıya gecikmeli şekilde ödenen devlet katkısının gecikme dönemine ilişkin varsa getirisi, eksik ödemeye konu devlet katkısının katılımcının devlet katkısı hesabına ödendiği tarihi müteakip iki iş günü içinde şirket tarafından katılımcının bireysel emeklilik hesabına ödenerek birikimlerine ilave edilecek.

Devlet katkısının hesaplanmasına, ödenmesine ve hakedilmeyen veya şirketlerce haksız olarak tahsil edilen tutarların iade veya mahsup edilmesine, şirket hesaplarına intikal eden devlet katkılarının şirketlerce ilgili fonlara intikal ettirilmesine ilişkin iş ve işlemler Müsteşarlık denetim birimince yılda en az bir kez denetlenecek.

1 Ocak 2013 tarihinden önce sisteme girmiş ve 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile sözleşmesi yürürlükte olan katılımcıların emeklilik sözleşmelerine, sözleşmenin sisteme giriş tarihine göre 1 Ocak 2013 tarihi itibarıyla hesaplanan sistemde kalma süresi dikkate alınarak, katılımcının devlet katkısına esas hak kazanma sürelerinin hesaplanması bakımından, bir defaya mahsus olmak üzere yıl eklemesi yapılacak.

Buna göre, katılımcının ilgili sözleşmesine ilişkin devlet katkısına hak kazanmaya esas süresine, 1 Ocak 2013 tarihi itibarıyla ilgili sözleşmede ''Üç yıldan fazla ancak altı yıl veya daha az süreyle kalınmış olması halinde bir yıl, altı yıldan fazla ancak on yıl veya daha az süreyle kalınmış olması halinde iki yıl, on yıldan fazla kalınmış olması halinde üç yıl 1 Ocak 2016 tarihinde eklenecek.

29 Mayıs 2012 tarihi itibarıyla bireysel emeklilik sisteminde olan bir katılımcının 29 Haziran 2012 ile 29 Haziran 2014 tarihleri arasında herhangi bir nedenle bir emeklilik sözleşmesi veya sertifikasını sonlandırarak birikimlerinin bir kısmını veya tamamını alması durumunda, 31 Aralık 2014 tarihine kadar adına ödenecek katkı payları için Devlet katkısı ödenmeyecek. Emeklilik sözleşmesi yürürlüğe girmeden önce cayma hakkını kullanan veya şirket tarafından sözleşme teklifi reddedilen katılımcılar için, bu kişiler sisteme girmemiş olduklarından, bu hüküm uygulanmayacak.

2012 yılında tahsilatı yapılan veya 2013 yılında şirket hesaplarına nakden intikal etmiş olmakla birlikte, provizyonu 2012 yılında gerçekleştirilen katkı payı ödemeleri için devlet katkısı ödenmeyecek.

Bu Yönetmelik 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girecek.