Beyindeki kök hücreler, beyin tümörlerinden koruyor

Glioblastoma yetişkinlerde en sık görülen beyin tümörü. Oysa genç beyinde bu tür tümörlerin büyümesini önleyen doğal bir koruma mekanizması etkilidir diyor Alman. Koruyucu etki, üretimi ilerleyen yaşla birlikte düşen beyin sapı kök hücrelerinin etkinliğine dayanıyor. Beyinde kanser hücreleri oluştuğunda kök hücreleri bunlara doğru hareket ederek uyarı maddesi salgılıyor. Bunlarsa, tümör hücrelerinde genetik intihar programını harekete geçiriyor. Farelerle gerçekleştirilen deneyler sırasında, farelere sonradan yerleştirilen tümörler yapay olarak üretilen uyarı maddesiyle tedavi edildikten sonra hayvanların yaşam süreleri uzamış.

Nature Medicine dergisinde sonuçların ölümcül kanser türü için yeni bir tedavi olanağı doğurduğundan söz ediliyor. Beyindeki kök hücrelerin etkinliği ve sayısı gençlik yıllarında önemli ölçüde azalmaya başlıyor ve kök hücre sayısının azalmasına bağlı olarak da birincil glioblastoma riski yükseliyor (Münih Üniversitesi Kliniği, Rainer Glaß). Araştırmacı bu bağlantının nedenini araştırmış. Hücre kültürleriyle gerçekleştirilen deneylerde, insan ve fare beynindeki kök hücreleri ve bunlardan oluşan sinirsel öncü hücrelerin vanilloid olarak isimlendirilen belli başlı lipidleri salgıladıkları görülmüş. Bunlar, normal beyin hücrelerinden çok tümör hücreleri tarafından üretilen reseptörlere kenetleniyor. Bu kenetlenme ise kanser hücrelerinin ölmesine yol açan sinyaller veriyor. Laboratuvardaki çalışmalarda glioblastoma hastası fareler, yapay olarak üretilen Vanilloid Arvanil ile tedavi edildikten sonra tedavi edilmeyenlere kıyasla daha uzun yaşamışlar.

Anlaşıldığı üzere bu tedavi vanilloid üreten kök hücrelerinin doğal anti-tümör etkisini taklit ediyor. Tedavinin insanda denenebilmesi için reseptör için farklı etkinleştiricilerin geliştirilmesi gerekiyor. İnsan bedeni Arvanil’i “kaldıramıyor”. Glioblastoma multiforme insanda görülen en ölümcül beyin tümörü. Kanserli dokunun ameliyatla alınmasından sonra yapılan radyoterapi ve kemoterapinin ardından hasta genelde sadece birkaç ay yaşıyor.