Bilirkişi Kanun Tasarısı, Meclis'te kabul edildi

Bilirkişi Kanun Tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

Kanunla, bilirkişilerle ilgili temel ilkeleri belirliyor. Buna göre bilirkişi, görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve objektif olarak yerine getirecek. Bilirkişi, raporunda uzmanlığı, özel veya
teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamayacak ve hukuki nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunamayacak.

Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamayacak.

Bilirkişi, görevi sebebiyle kendisine tevdi edilen bilgi ve belgelerin veya öğrendiği sırların gizliliğini sağlamakla yükümlü olacak. Bu yükümlülük, bilirkişilik görevi sona erdikten sonra da devam edecek.

Aynı konuda bir kez rapor alınması esas olacak. Ancak teknik eksiklik veya belirsizliğin giderilmesi için ek rapor istenebilecek.

Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi veya bu sisteme entegre bilişim sistemleri ya da yazılımlar vasıtasıyla ulaşılabilen bilgiler veya çözülebilen sorunlar için bilirkişiye başvurulamayacak.

Bilirkişilik Danışma Kurulu kurulacak

Bu düzenlemeyle görevleri yerine getirmek üzere Bilirkişilik Danışma Kurulu kurulacak. Kurulun başkanı Adalet Bakanlığı Müsteşarı olacak.

Bilirkişilik hizmetlerinin etkin, düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Bilirkişilik Daire Başkanlığı kurulacak.

Kurul, bilirkişilik hizmetlerinin yürütülmesinde yaşanan sorunlar, Daire Başkanlığının görev alanına giren konular, Daire Başkanlığının ve bölge kurullarının yıllık faaliyetleri hakkında önerilerde bulunacak.

Her bölge adliye mahkemesinin kurulu bulunduğu yerde bir bilirkişilik bölge kurulu oluşturulacak. Bilirkişilik bölge kurulları, bilirkişilik hizmetlerinin ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilmesini sağlayacak, bilirkişiliğe kabule ve bilirkişilerin sicile ve listeye kaydedilmesine karar verecek.

Bilirkişiliğe kabul şartları

Bilirkişilik faaliyetinde bulunacak kişilerde şu şartlar aranacak:

- Affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkum olmamak.

- Daha önce kendi isteği dışında bilirkişilik sicilinden çıkarılmamış olmak.

- Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmamış olmak.

- Başka bir bölge kurulunun listesine kayıtlı olmamak. Bilirkişilik temel eğitimini tamamlamak. Bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olmak. Bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına göre belirlenen yeterlilik koşullarını taşımak.

Kanuna göre, daha önce yaptığı başvurusu mesleki olarak yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamayacak.

Bilirkişiliğe başvuru, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bölge kuruluna ya da adli veya idari yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonuna yapılacak.

Bilirkişiler, sicile kaydolmak şartıyla yemin ederek göreve başlayacak.

Bilirkişilik sicilinden ve listesinden çıkarılma şartları

Kanunla, bilirkişilik sicilinden ve listesinden çıkarılma şartları belirleniyor.

Buna göre bilirkişiler; bilirkişiliğe kabul şartlarının kaybedilmesi veya sicile kabul tarihinde gerekli şartların bulunmadığının sonradan tespit edilmesi, bilirkişilik yapmaktan kaçınılması veya raporun belirlenen süre içinde mazeretsiz olarak verilmemesi, bilirkişilik görevi ve bu görevin gerektirdiği etik ilkelerle bağdaşmayan, güven duygusunu sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunulması hallerinde sicilden ve listeden çıkarılacak.

Bilirkişiler, göreviyle ilgili tutum ve davranışları ile hazırladıkları raporlar konusunda bölge kurullarınca resen veya başvuru üzerine denetlenecek. Hakim veya savcılar, görevlendirdiği bilirkişinin göreviyle ilgili
tutum ve davranışlarının veya hazırladığı raporun mevzuata uygun olmadığına ilişkin kanaat edinmesi durumunda, bu hususu bölge kuruluna bildirecek.

Bilirkişi raporlarının özel veya teknik bilgi yönünden içeriğine ilişkin bölge kurullarına başvuru yapılamayacak.

Bilirkişilik sicili ve listesinde kayıtlı olmadan görevlendirilenler, etik ilkelere aykırı olarak bilirkişilik faaliyetinde bulunanlar, bilirkişilik yapmaktan yasaklanabilecek.

Bölge Kurulu kararına karşı, kararın tebliğ veya ilan tarihinden itibaren 30 gün içinde kararı veren bölge kuruluna itiraz edilecek.

Kanunla; Danışma Kurulu, bölge kurulları ve bilim komisyonu üyelerine çalışmaları karşılığı toplantı başına yapılacak ödemelere ilişkin düzenleme yapılıyor. Kurulların ve bilim komisyonunun ihtiyaçlarına yönelik harcamalar ile ödenecek huzur hakları ve ücretleri, Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.

Bu düzenleme uyarınca görevlendirilecek bilirkişiler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden seçilecek ve bunlar hakkında Bilirkişilik Kanunu ve ilgili diğer kanun hükümleri uygulanacak. Askeri yargıdaki bilirkişi görevlendirmeleri bakımından da aynı hükümler uygulanacak.

Kanuna göre, Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu yerine Adli Tıp Üst Kurulları kurulacak. Genel Kurulun yerine üç ayrı üst kurul kurulmak suretiyle, sistemin hızlı çalışması ve dosyaların mümkün olan en kısa sürede
sonuçlandırılması amaçlanıyor.