Binlerce ölüm sonrası onay

Türkiye Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 1988’de yapılan 75’inci Uluslararası Çalışma Konferansı’nda kabul edilen “167 Sayılı İnşaat İşlerinde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi”ni onayladı. 26 yıl gecikmeli onaylanan sözleşmeye dair kanun Resmi Gazete’de yayımlandı. Ancak 1988’den beri Türkiye’de, verilerine ulaşılamayan binlerce inşaat işçisi öldü.

2010’dan itibaren hızla büyüyen inşaat sektöründe denetimlerin yetersizliği nedeniyle ölüm oranları da arttı. 2009’da 156 olan inşaattaki iş cinayeti sayısının toplam işçi ölümleri içindeki oranı yüzde 13.3 idi. 2010’da sayı 475’e yükselerek toplam işçi ölümleri içindeki oranı da yüzde 33.1’e yükseldi.

2011’de son 12 yılın en yüksek inşaat işçisi ölümü yaşandı ve sayı 570’e ulaştı. Toplam işçi ölümlerinin içindeki oranı da yüzde 33.5’e çıktı. AKP iktidarı döneminde toplam ölen inşaat işçisi sayısı 4 bin 965 oldu.

Kanun maddesi ile Türkiye “Giriş” hariç, 5 bölümden ve toplam 44 maddeden oluşan sözleşmeyi kabul eden 26’ncı ülke oldu. Sözleşmeyi imzalayan her üye, sözleşme hükümlerinin uygulanmasını sağlayacak yasal düzenlemeleri yapmakla yükümlü. Ancak işçi sağlığı uzmanları uygulamaların yeterince yapılacağından şüpheliler.

İnşaatta durum vahim

İşçi ölümlerinin en çok yaşandığı inşaat sektörü en örgütsüz sektörlerin başında geliyor. TÜİK’e göre, 2 milyona yakın işçinin çalıştığı sektörde 1 milyon 655 bin kayıtlı işçi var. Bu işçilerden sadece 40 bini sendikalı. Ancak sendikalı işçiler kamu sektöründe. İnşaat sektöründe toplusözleşme kapsamındaki özel sektör işçi sayısı bini bile bulmuyor. İnşaat sektöründe sendikal örgütlenme binde bir bile değil. Sendikasız, denetimsiz ve iktidarın özel teşviki ve koruması altındaki inşaat sektöründe ölüm patlaması yaşanıyor.

Ortalama olarak her on vakadan biri inşaat sektöründe meydana gelirken bu sektörde meydana gelen vakaların yüzde 5’i ise ölümle sonuçlanıyor. Bu oran diğer sektörlerdeki oranın 5 katına yakın. Toplam ölümlü vakaların yüzde 32’si inşaat sektöründe meydana geliyor.

Beş madenciden yalnız biri sendikalı

CHP İstanbul Milletvekili Kadir Gökmen Öğüt’ün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yanıtlaması amacıyla verdiği soru önergesi, madenlerdeki durumun açıklanmasına da ışık tuttu.

Soma’daki maden faciası sonrası madencilerin sendikalara üyeliklerine ilişkin veriler ve Türkiye’de kaç maden işçisinin bulunduğu, maden işçilerinin kaçının sendikalı olduğu, sendikalı maden işçileri üyelik sayıları itibarıyla hangi sendikalara üye olduğu sorularının yer aldığı önergeye verilen yanıtta, yaklaşık beş madenciden yalnız birinin sendikalı olduğu görüldü.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, verdiği yanıtta 190 bin 346 maden işçisinden sadece 38 bin 492’sinin sendikalı olduğu bilgisini verdi.