BM Genel Kurulu'nda Suriye karar tasarısı oylanacak

BM Genel Kurulu Başkanı Nasır Abdülaziz El Nasır'ın sözcüsü Nihan Saad tarafından verilen bilgiye göre, 193 üyeli BM Genel Kurulu yarın TSİ 22.00'de toplanıp karar tasarısını görüşecek ve oylayacak.

Suudi Arabistan'ın liderliğinde Arap ülkeleri tarafından hazırlanan ve dün Genel Kurula sunulan karar tasarısına şimdiden 60 ülkenin destek verdiği belirtiliyor. Rusya'nın dün Kurul'a sunulan karar tasarısı metninde bazı değişiklikler talep ettiği bildirilirken karar tasarısını hazırlayan Arap ülkelerinin ise değişiklik taleplerine sıcak bakmadıkları ve Rusya'nın istediği değişiklikleri metne eklemeye yanaşmadıkları öğrenildi.

Edinilen bilgiye göre, Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Vitali Çurkin, ''Suriye'deki tüm muhalefetin, kendilerini şiddet kullanan silahlı gruplardan ayırmaları'' ve ''silahlı grupların saldırılarına son vermeleri halinde, Suriye ordusunun kentlerden ve kasabalardan çekilmesi'' taleplerinin karar tasarısına yansıtılmasını istedi. Ancak bu talebin Arap ülkeleri tarafından, ''Suriye'de sivillere karşı şiddete başvuran rejimle, sivil protestocuları eşit tutmak anlamına geleceği için'' kabul görmediği bildirildi.

Ancak BM kulislerinde Arap grubu içinde Cezayir, Lübnan, Irak ve Sudan'ın Suriye karar tasarısına sıcak bakmadıkları konuşuluyor.

Karar Tasarısı

Karar tasarısı metni, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Rusya ve Çin vetosu nedeniyle 4 Şubat'ta kabul etmediği ve Fas tarafından hazırlanan karar tasarısına çok benziyor. Karar tasarısının giriş bölümünde, Suriye'de kötüye giden durumdan, devam eden insan hakları ihlallerinden ve Suriyeli yetkililerin kendi halkına şiddet kullanmasından ''derin endişe'' duyulduğu belirtilerek Suriye yönetimi, ülkedeki tüm insan hakları ihlallerine ve sivillere yönelik saldırılara son vermeye, halkını korumaya, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini tamamen yerine getirmeye çağrılıyor.

Suriye'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine, toprak bütünlüğüne güçlü destek verilen tasarıda, Suriye'deki siyasi krizin barışçıl şekilde çözülmesi gereği vurgulanıyor ve Suriyeli yetkililerin, ''sivillere karşı güç kullanımı, keyfi adam öldürmeler, tutuklamalar, infazlar, işkence ve kötü muamele'' gibi işledikleri tüm insan hakları ihlalleri kınanıyor. Tasarıda Suriye'de silahlı gruplar da dahil olmak üzere bütün taraflar, tüm şiddet eylemlerini sona erdirmeye çağrılıyor, ''nereden gelirse gelsin'' tüm şiddet eylemleri kınanıyor ve şiddet eylemleri ve insan hakları ihlallerinden sorumlu olanların mutlaka hesap vermeleri gerektiği vurgulanıyor.

Tasarıda, Arap Birliği'nin 2 Kasım 2011'de kabul ettiği Eylem Planı ve 22 Ocak 2012'de benimsediği kararlara uygun şekilde Suriye hükümeti, gecikmeden, ''şiddete son vermeye ve halkını korumaya, son dönemdeki olaylar yüzünden keyfi tutuklananları serbest bırakmaya, tüm askerlerini kentlerden ve kasabalardan geri çekmeye, barışçıl gösteri yapma hakkını garanti etmeye, tüm medya mensuplarının ve Arap Birliği kurumlarının olayları izleme amacıyla Suriye'ye girebilmelerine ve engellerle karşılaşmadan görev yapabilmelerine imkan vermeye'' de çağrılıyor.

Tasarıda şiddet, korku, tehdit ve aşırılıktan uzak bir ortamda, halkın meşru emellerine ve endişelerine etkin şekilde yanıt verecek, ''Suriyeliler tarafından yürütülecek'', her kesimi kapsayan ancak sonucunun ne olacağı konusunda önceden hüküm verilmemesi gereken siyasi bir sürecin başlaması çağrısında da bulunuluyor. Metinde Suriye hükümeti ile tüm muhalif gruplar arasında, Arap Birliği himayesinde ciddi siyasi bir diyalog başlatılmasından da söz ediliyor ve Suriyeli yetkililere, insani yardımın ülke içinde engelsiz ve güvenli şekilde ihtiyacı olanlara dağıtılmasına izin vermesi çağrısında bulunuluyor.

Bu tasarının Rusya ve Çin'in vetosu yüzünden kabul edilmeyen BMGK karar tasarısı metninden farklı bir yanı da bulunuyor. Buna göre tasarıda, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'dan ve BM'nin ilgili kurumlarından, Suriye'deki krizin barışçıl çözümü için Arap Birliği'nin çabalarını, hem özel temsilci atayarak hem de teknik ve maddi yardımda bulunarak desteklemeleri isteniyor.

Tasarının BM Genel Kurulunda yarın yapılacak oylamada büyük farkla kabul edilmesi bekleniyor.

BM Genel Kurul karar tasarılarının oylamasında 193 üye ülkenin hiçbirinin veto hakkı bulunmuyor. Genel Kurul kararlarının BMGK kararlarının aksine bağlayıcılığı bulunmuyor ancak tavsiye niteliğinde olan bu kararlar uluslararası toplumun görüşlerini yansıtması açısından önemli bulunuyor.

Genel Kurul 19 Aralık 2011'de, Esad rejimini ülkede işlediği insan hakları ihlalleri nedeniyle kınayan bir başka karar tasarısını 11 ''hayır'' oyuna karşılık 133 ''evet'' oyuyla kabul etmişti. Oylamada 43 ülke çekimser kalmıştı.