Böcekler yangından 5 kat daha zararlı

Gümüşhane Torul Orman İşletme Müdürü Hilmi Yazıcı, yaklaşık 10 yıldır Torul ve Kürtün ilçelerinde doğu ladini ormanlarında biyotik ve abiyotik olmak üzere pek çok tahrip faktörü ile karşı karşıya kalındığını söyledi.

Biyotik faktörlerin faktörlerin başında zararlı böceklerin geldiğini ifade eden Yazıcı, ''Dünya literatüründe böcek zararlılarının ormanlara verdiği zararlar kanıtlanmıştır. Zararlı böceklerin ormanlara verdiği zarar bir anda ortaya çıkmadığı için kamuoyunun bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi de bu oranda güçlük taşımaktadır. Böcekler küçük yaratıklardır, ancak zararları büyüktür'' dedi.

Hilmi Yazıcı, zararlı böceklerin bu özelliğinin, ürkütücü boyuttaki üreme yeteneklerinden kaynaklandığını vurgulayarak, şöyle konuştu:
''Nitekim orman zararlısı bir dişi böcek, beş kuşak sonra 6–7 milyon bireye ulaşmaktadır. Dev kabuk böceği, Kürtün ve Torul ilçeleri dahilindeki ladin ormanlarında ilk kez 1999 yılında tespit edildi ve aynı yıl mücadeleye başlandı. Ancak bu müdahaleye rağmen, bu güne kadar binlerce ağaca bulaşarak kuruttu.''


Laboratuvarda üretilen böcekler

Türkiye'deki ladin ormanlarında böceğin doğal olarak bulunduğunu, Kafkas Dağları'ndaki ormanlardan çeşitli şekillerde gelerek bulaştığının bilindiğini belirten Yazıcı, şöyle devam etti:
''Esas yayılışına Kafkaslardan başlar. Bölgemizde ise Kürtün'ün genelinde, Torul ilçemizin kuzey ve batı bölümünde saf ve karışık ladin ormanlarında mevcuttur. Diğer ilçelerde ise iklim nedeniyle yayılış yapamamaktadır. Müdürlüğümüzce zararlıya karşı sürdürülmekte olan mücadelede, çevreyi kirleten ve oldukça pahalı bir yöntem olan kimyasal mücadeleden kaçınılmış, bunun yerine biyolojik mücadele yöntemi seçilmiştir. İngiltere, Belçika, Rusya ve Gürcistan ile ormanlarında ladin bulunan diğer bazı ülkeler de yıllarca aynı şekilde ladin türlerine zarar veren bu böcekle mücadele etmektedirler.''

Yazıcı, böceklerin ormanlara verdiği zararın, orman yangınlarının yol açtığı zarara oranla en az 5 kat daha fazla olduğunu bildirerek, şunları kaydetti:
''Kürtün ilçesine bağlı Özkürtün beldesinde kurulan Orman Biyolojik Mücadele Laboratuvarında, dev kabuk böceğinin doğal düşmanı olan, onu ve yumurtalarını yiyen rhizophagus grandis yırtıcı böceğinin üretimine geçildi. Üretilen yırtıcılar, bulaşıklı ağaçlara verildi. Ladin ağaçlarına iki dişi bir erkek oranıyla verilen bu yırtıcı böcekler kendiliğinden de çoğalarak, bozulan doğal dengeyi yeniden tesis etmektedir. Çıra yapmak için ağacın gövdesini yaralamak, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında ormanda kesilmiş kabuklu ağaç bırakmak, dal budamak, ağaçlara yakın ateş yakmak gibi zaten suç oluşturan eylemlerden kaçınmak ormanın sağlığı için çok önemlidir. Zira böcekler reçine üretimi sekteye uğratılmış zayıf ağaçları seçer, bunlarda ürer ve çoğalır, sonra tüm ormana yayılarak salgın halini alır.''

Hilmi Yazıcı, 10 yılda 1 milyona yakın yararlı böcek üretildiğini, işçi ve memurların gerekli eğitimi aldıktan sonra uzman mühendislerin kontrolünde ormanları tarayarak böceğin bulaştığı ağaçları tespit ettiklerini ifade ederek, ''Dev kabuk böceğinin izi ladin ormanlarından silininceye kadar mücadeleye devam edeceğiz'' dedi.