Borçlanma doğurmaktan zor

Kadınlara teorik olarak 6 yıla kadar erken emeklilik sağlayacak torba yasa, pek çok kadının 2.160 güne kadar prim gün borçlanması sağlayarak çalışma yaşamını sonlandırma umutlarını kısa sürede söndürdü. Zira istenen koşulları yerine getirmek göründüğü kadar kolay olmadığı gibi ödenecek miktarlar da el yakacak.

Kadınlara erken emeklilik olanağı daha önce de vardı ancak şimdi kapsam genişletilerek söz konusu hak Bağkur’lu kadınlarla memurlara da tanındı. Konuya ilişkin bilgisine başvurduğumuz Türk İş Sosyal Güvenlik Uzmanı Celal Tozan, söz konusu haktan yararlanmak için kadınların en az üç koşulu yerine getirmesi gerektiğini söyledi. Tozan’ın verdiği bilgiye göre, çocuk borçlanmasıyapmak isteyen kadının mutlaka sigorta tescilinin çocuk doğurmadan önceki bir tarihte yapılmış olması gerekiyor. Ancak yasanın getirdiği en büyük yenilik ve kadınlar açısından kazanç, kısa vadeli sigorta girişlerini de kapsıyor olması. Aslında en kârlı grup da bu statüdekiler. Çünkü yaşa etki etmeyecek olan bu uygulama yalnız meslek lisesindeyken sigorta girişi yapılmış ve daha sonra çalışmamış kadınların yaşlarında da geriye gidiş olanağı veriyor. Aksi takdirde yalnız ve yalnız prim gün borçlanması yapılabiliyor.

İlk şartı yerine getiren kadınların, doğurduğu çocukların yaşaması da ikinci koşulu oluşturuyor. Eğer çocuk öldüyse borçlanamıyor, birkaç ay yaşadıysa ancak o kadar süre borçlanabiliyor. Üçüncü olarak da kadınların ödemesi gereken miktarı bir ay içinde yapması gerekiyor.

Başvuruyu yaptıktan ve gerekli inceleme ve hesaplamanın yapılmasının ardından kadına çağrı yapıldıktan sonra ödeme en geç bir ay içinde yapılmalı. Eğer ödeme zamanında yapılmazsa yeniden başvurmak mümkün. Ayrıca, kadınlar başvuruyu istedikleri zaman yapabiliyor. İsterlerse hemen, isterlerse emekliliklerine az bir zaman kala.

Miktara dikkat

Celal Tozan’ın verdiği bilgiye göre borçlanma yapılırken en çok dikkat edilmesi gereken unsur, hangi yıl için borçlanma yapılıyorsa, borçlanılacak miktarın, o dönem alınan maaştan düşük olmaması. Bu 0 önem taşıyor. Aksi takdirde emeklilik maaşı düşük olacak. Kadınlar ne kadar ödeme yapacaklarına kendileri karar verebilecek. Miktar, asgari ücreti ile asgari ücretin 6.5 katı üzerinden hesaplanacak. Asgari ücretin yüzde 32’i esas alınarak belirlenecek miktar bir çocuk için iki yılla, iki çocuk için dört yılla, üç çocuk için de 6 yılla çarpılacak. Ödenecek miktar, emekli aylığının seviyesini etkileyeceğinden en düşükten borçlanma yerine alınan maaşa benzer borçlanma en uygunu olacak. Türkiye’de 80 bin civarında Bağkur’lu kadın olduğu tahmin ediliyor. 1.9 milyon devle memuru bulunan ülkede, memurlarının oranının yüzde 38’nin kadın olduğu biliniyor. TÜİK verilerine göre 720 bin civarında kadın memurdan söz etmek mümkün. Yine TÜİK verilerine göre, haziran ayı itibarıyla Türkiye’de 26 milyon 586 bin kişi çalışıyor. Bunların 18 milyon 640 binini erkekler, 7 milyon 946 binini de kadınlar oluşturuyor. 4 milyondan fazla kadın kayıtdışı çalıştırılıyor.