Bu gidişin sonu karne

Hükümetin açıkladığı Enflasyonla Topyekûn Mücadele programı yıl sonuna kadar geçerli olacak yüzde 10 indirim kampanyasının ötesine geçemedi. Programın döviz kurunu aşağı çeken bir etkisi de olmadı. Uzmanlara göre, açıklanan yeni program enflasyonla mücadelenin şu ana kadarki başarı örnekleriyle alakası olmayan hazırlıksız bir temmeni belgesinin ötesine geçmedi.

<haber-dikey:1106500>

İş dünyası temsilcileri ve bakanların katılımıyla Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı ‘Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı’nda, katılımcı tüm firmalar, belirlenen logo ile birlikte asgari yüzde 10 indirim uygulayacaklarını beyan etti.

Albayrak, programla yatırımcı güvenini çok daha ileriye taşıyacaklarını belirterek, “Girdi maliyetlerini düşürecek, fiyatlarda oluşan hareketliliğin firmalarımızı zarara sokmayacak ve işsizliği artırmayacak bir program üzerinde çalıştık” dedi. Albayrak, programla atılacak adımları şöyle sıraladı:

-İndirim kampanyasında enflasyon sepetindeki tüm markalar, tüm kalemler var. Zincir marketlerde 50 üründe yüzde 10 indirim yapılacak.

-Kamu bu süreçte öncü olacak; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Merkez Bankası ve Türkiye Bankalar Birliği ile güçlü bir koordinasyon ortaya koyuyoruz.

-Dünyada çok sıradışı bir durum olmazsa, elektrik ve doğalgaza yıl sonuna kadar zam yapmayacağız.

-KDV iadeleriyle ilgili hızlı bir çalışma ile birlikte iade ödeme süreçlerini hızlandırıp, yıl sonuna kadar başvuruları neticelendireceğiz.

Faiz yüzde 10 düşecek

-Bankacılık sektörü son iki ayda kredi faizlerinde yüksek dalgalanmalara sahne oldu, ama daha sakin bir döneme girdiğimizi düşünüyoruz.

-Bankalar 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere yüksek faizle kullandırılmış kredilerin faiz oranlarında yüzde 10 indirim yapacaklar.

-KDV iadelerinin de ödenme süreçlerini hızlandırıyoruz, 2019 başından itibaren, başvurudan sonraki 10 gün içinde KDV iade talebinin yüzde 50’si inceleme beklenmeden ödenecek

-Bankalarla ilgili kampanya takip ve reel sektörün kredi sorunlarının takibi için BDDK içinde var olan çağrı merkezini daha güçlü bir noktaya taşıyacağız.

-Çalışmalar kapsamında işletmeler desteklenecek. İşçi çıkarmalarının önüne geçilmesi aşamasında işletmelere destek verilecek.

Çaya zam yok

-Fırsatçılık ve stokçulukla etkin mücadeleye devam edilecek.

-Sebze ve meyve fiyatlarının ucuzlaması için hal yasasında değişikliğin meclise gelmesi için süreç bu ay neticeleniyor.

-Toprak Mahsulleri Ofisi pirinci yüzde 20-40 indirimli satacak. Atatürk Orman Çiftliği 14 üründe yüzde 10 indirim yaptı. ÇAYKUR ürünlerine zam yapmayacak.

-Et süt kurumu 10 üründe yüzde 10 indirim yaptı.

-Gübretaş bazı sıvı ve toz gübrelerde yüzde 10 indirim uygulayacak. İhracat yapacak KOBİ'lere 200 bin dolara kadar 6 ay vadeli düşük faizli kredi sağlanacak.

CHP: Ürün kataloğu gibi

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, Enflasyonla Mücadele Paketi’ni süpermarketlerin ürün kataloğuna benzetti ve “Kermes düzenler gibi ‘falanca üründe şu kadar, filanca üründe bu kadar indirim var’ diyerek enflasyon düşürülmez” dedi.

Firmalara, enflasyon sepetindeki ürünlerde indirim dayatarak, bazı temel ürünlerde fiyat artışlarını erteleyerek sorunun kontrol altında tutulamayacağını vurgulayan Erdoğdu, “Kalıcı tedbirler almadan, girdilerde gerekli destek ve indirimleri yapmadan, sadece işletme ve şirketlerin fedakârlığıyla enflasyonu düşüremezsiniz. Pakette üretim maliyetlerini nasıl aşağı çekecekleri, dövizi nasıl düşüreceklerine dair hiçbir şey yok” diye konuştu.

Asıl önemlisi sıkı maliye politikası

Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, enflasyonla mücadelenin en önemli ayağının sıkı maliye ve para politikası olduğuna işaret ederek, “Serbest rekabet ortamında firmalar ürünlerinin fiyatlarını belirlerken belli bir kâr marjı ile belirliyor. Şimdi yüzde 10 indirim yapacaklarsa acaba çok fahiş bir fiyat mı koyuyorlar diye akıllara geliyor. İndirimle enflasyonun düşmesi için çok fazla firmanın indirime katılması gerekiyor. Ama üç ay sonra indirimler bittiğinde ise yeniden enflasyon yukarıya çıkacak” dedi. Blomberg’e açıklama yapan Demiralp, enflasyonla mücadele için iki üç aylık periyotların yetmeyeceğini aktardı.

Polisiye yöntemle enflasyon inmez

Prof. Korkut Boratav, Enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı’na ilişkin, ‘Bu gidişin sonu karne ve kuyruk’ dedi. Polisiye önlemlerle ya da belli kurumlara müdahale ederek enflasyonla mücadele edilemeyeceğinin altını çizen Boratav, yapılmak istenen şeyin serbest piyasa ekonomisi ile uyumlu olmayan açıklamalar olduğunu dile getirdi. Boratav, “Aşırı önlemin sonu karne ve vesika demektir. Bu gürültülü kampanyalarla uzun ve orta vadede bu önlemler enflasyonu kalıcı olarak düşüremez” dedi.

Enerjide zamlar zaten yapıldı

Bakan Berat Albayrak, “Dünyada çok sıradışı bir durum olmazsa, elektrik ve doğalgaza yıl sonuna kadar zam yapmayacağız” dedi. Ancak 31 Aralık 2017’den bu yana elektrikte yüzde 40’ı, doğalgazda yüzde 30’u aşan oranda zam yapılmış durumda. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Mustafa Yılmaz, zaten teknik prosedür gereği 31 Aralık’a kadar yeni zam düşünmediklerini belirterek Albayrak’ın açıklamasının yeni bir durum olmadığını göstermiş oldu.