CHP'den 'Hal Yasası'na tepki

CHP İzmir Milletvekili ve Sanayi Ticaret Komisyonu üyesi Mehmet Ali Susam, Meclis Genel Kurulu gündemine gelecek olan ve kamuoyunda Hal Yasası olarak bilinen Sebze ve Meyve Ticaretiyle ilgili tasarıyı değerlendirdi. Hal Yasası'nın çiftçinin, meslek üyeleri ve toplumun beklentilerinden uzak bir tasarı olduğunu belirten Susam, tasarıda yer alan düzenlemelerin çiftçi ve tarım örgütleri için göstermelik uygulamalar olduğunu savundu. Genel Kurul'da verecekleri önergelerle toptan alışverişin bir bölümünü üretici örgütlerine yöneltmeye çalışacaklarını ifade eden Mehmet Ali Susam, hallerde ve pazaryerlerinde üreticilere ve üretici örgütlerine kontenjan tahsis edilmesini de göstermelik olarak nitelendirdi. Susam, tasarıya ilişkin itirazlarını şöyle sıraladı:

"Tasarıda yer alan üretici ve örgütlerine tanınan kontenjan zaten yürürlükte olan 552 sayılı KHK'da bulunuyor. Fakat fiiliyatta uygulaması yok. Çünkü üreticinin örgütlü bir yapısı yok. Sebze ve meyvelerin yaklaşık dörtte biri, tüketicinin eline ulaşmadan bozuluyor. Üretim planlaması olmadığı için bir ürün bu yıl çok para ediyor, ikinci yıl normal değerinin yarısına satılıyor. Hükümetin, Dünya Bankası ve IMF politikaları çerçevesinde tasfiye etmeye çalıştığı tarım üreticisinin tek derdi, ürününü bir an önce elinden çıkarmak. Hale getirdiği ürününe satın alma tekeli kaç para fiyat biçerse, boynunu büküp kabul etmek zorunda kalıyor. Hal yasası bütün bu sorunlara kendi başına çare olamaz. Konuyu bütüncül olarak ele almak gerekiyor."

"Hükümet ekonomik ve sosyal zararı hesaba katmıyor"

Üretici örgütlerinin ellerinde yeterli finansman bulunmadığı için pazarda etkin olamadıklarını söyleyen Susam, üretici örgütlerine göstermelik değil, vergi indirimi, hazineden yer tahsisi gibi gerçek destekler vermek gerektiğini söyledi. Susam "İşte o zaman organize perakende şirketleriyle üretici örgütleri iki denk güç olarak masaya oturabilir, ürünlerin değerinden satılması sağlanabilir. Elbette bunun için Türkiye'nin tarımı, üreten kesimleri, esnafı yükü değil gücü olarak gören bir anlayışla yönetilmesine ihtiyaç bulunuyor" dedi. Genel Kurul'da verecekleri değişiklik önergelerinden birinin de üretici birliklerinin bu güce sahip olmasını sağlamayı amaçladığını söyleyen Susam, "Önergemiz meclisten geçecek olursa, aylık satın alma hacmi belirli bir düzeyin üzerinde olan şirketlere, ürünlerin en az yüzde 20'sini üretici örgütleri üzerinde alma zorunluluğu getiriliyor. Böylece hem çiftçinin örgütlenmesi, hem üretici örgütlerinin ekonomik gücünün arttırılması hem de kurumsal bir yapıyla satın alma yapan büyük marketler karşısına kurumsal bir yapı çıkarılması amaçlanıyor" diye konuştu.
 

"Üretici kendi tarlasında paralı işçi haline gelecek"

Bakanlığın kamu denetimi yerine 'Bu işi hipermarketler yaparsa kayıt altına girer' diye düşündüğünü ancak bu pazarı kaybetmenin yaratacağı ekonomik ve sosyal zararı hesaba katmadığını söyleyen Susam, "Oysa ticaret hayatındaki deneyimler göstermiştir ki güçlüyle güçsüzü karşı karşıya getirmek serbest rekabet koşullarını ortadan kaldırmakta, güçlünün güçsüzü ezip yok etmesine neden olmaktadır. Oluşturulmak istenen bu yapı da aynı düzensizliğe, başıbozukluğa gidecek, üreticileri kendi tarlalarında paralı işçi haline getirecektir" diye konuştu.