Çin Komünist Partisi'nin tarihi kongresi

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 18. Ulusal Kongresi'nin ikinci toplu oturumunda kongrede uygulanacak seçim yönteminin değişmesi kararı alınırken, Genel Kurul'da yenilenmesi planlanan Merkezi Disiplin Komitesi'ne önerilen isimler de komisyona sunularak tartışılmaya başlandı.

• VİDEO GALERİ İÇİN TIKLAYINIZ

İç tüzükte yapılması planlanan değişikliklere ilişkin hazırlanan taslak rapor ise, bölgelerden gelen delegelerin görüşmesine sunularak "olgunlaştırma sürecine" açıldı. Çin için tarihi öneme sahip olan ve 10 yılda bir yapılan devlet yönetimindeki değişikler öncesi basın toplantıları düzenleyen üst düzey yöneticiler, ülkenin son 10 yılda kat ettiği mesafeyi anlatıyor.

 

Ekonomik büyümede iyimserlik

Dünyada ve özellikle Çin iç piyasasında ekonomik bir belirsizlik sürdüğünü ifade eden Milli Kalkınma ve Reform Komitesi Başkanı Cang Ping, 12. beş yıllık kalkınma planının uygulandığı ikinci yılın içinde olduklarını anlattı. Cang, ülkede son kongreyle birlikte tüm idari birimlerin bilimsel gelişme ve ekonomik büyüme modeline yöneldiğini söyledi. Karmaşık iç ve dış ekonomik duruma rağmen ülke ekonomisinin büyümeye devam ettiğinin altını çizen Cang, birtakım sorunlara rağmen inançlarının tam olduğunu kaydetti.

Cang, her geçen gün büyüyen iç talebin Çin'in ekonomik büyümesinde büyük bir rol oynadığını belirterek, bu durumun kendileri için istikrarlı bir ekonomik büyümeye imkan sağlayacağını savundu. Yüksek teknoloji başta olmak üzere ülkede pek çok sektörün gelişiminin sürdüğünü dile getiren Cang, dünya ekonomisi ve iç piyasada oluşabilecek sorunlara uzun vadede hazırlanmaları gerektiğini belirterek, makro ekonomik istikrar için iç talebin artırılmasının önemine dikkati çekti.

Çin halkının gelir düzeyinin artırılması yönünde çaba sarf ettiklerini aktaran Cang, yeni alınan siyasi ve ekonomik önlemlerle KOBİ'lere destek için çalıştıklarını ifade etti. Bir hafta sürecek tarihi kongre boyunca oturumlar kapalı olarak yapılırken, başkent Pekin'in batısında oluşturulan kongre basın merkezinde ÇKP'nin yöneticileri basın toplantılarına devam ediyor. Bu toplantılarda Çin Devlet Başkanı Hu Cintao'nun kongrenin açılışında yaptığı konuşmanın içeriğine benzer sunumlar paylaşılıyor.

 

Çin'in özgün ve karmaşık yönetim sistemi

Çin Komünist Partisi'nin en üst organı olan Ulusal Halk Kongresi (UHK), Çin'de en üst düzey yönetimi belirleyen ve tüm devlet kurumlarını denetleyen merci durumunda. Çin anayasasına göre UHK ülkedeki tüm yetkileri bünyesinde topluyor, anayasayı değiştirebiliyor, yasaların uygulanmasını denetleyebiliyor, tüm devlet organlarındaki üyeleri seçebiliyor ya da azledebiliyor.

UHK ile ABD'deki Senato, Rusya'daki Duma ya da İngiltere'deki parlamento arasında büyük fark bulunuyor. Çünkü UHK kendine karşı sorumlu olan hükümet ve yargıyı yönlendirme imkanına sahip. Çin'de merkezi devlet organları hiyerarşisinde UHK en üst sırada yer alıyor.

UHK'nın altında ise UHK Daimi Komitesi bulunuyor. UHK Başkanı, hiyerarşide Daimi Komite'den sonra geliyor. Bu 2 organın altında sırasıyla Çin Devlet Başkanı, Devlet Konseyi, Merkezi Askeri Komisyon, Yüksek Halk Mahkemesi ve Yüksek Halk Savcılığı bulunuyor.

 

Delege sistemi

Çin'de 56 etnik unsur yaşıyor. Ülke 23 eyalet ve İç Moğolistan, Sincan Uygur, Guangşi Cuang, Ningşia Hui (Çin Müslümanlar), Tibet Özerk bölgelerinden oluşuyor. 5 özerk bölgeye ek olarak, eyalet statüsündeki Pekin, Şanghay, Tiencin ve Çongçing şehir hükümetleri bulunuyor. Ayrıca, Hong Kong ve Makau Özel Yönetim Bölgeleri de Çin idari yapısında yer alıyor.

Şehir, eyalet ve bölgelerinin en üst düzey parti kurulu üyeleri tarafından yapılan seçimler sonucu belirlenen delegeler, başkent Pekin'de Ulusal Halk Kongresi'ne temsilci olarak gönderiliyor. Bölgelerdeki parti kurulları, delegeleri belirlerken isimler üzerinde fikir birliğine vararak karar veriyor. Delegelerin heyeti başkanı da aynı şekilde karar bağlanıyor.

Neticede Ulusal Halk Kongresi'ne ülkenin tüm eyalet ve kentlerinden etnik unsurların da yer aldığı 2 bin 700 civarında delege katılıyor. Delegeler kongre öncesinde ve sırasında yapılan toplantılarla görüş ve fikirlerini bildiriyor.

 

Yeni lider Şi Cinping

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 18. Ulusal Kongresi ile birlikte Çin yönetiminin üst kademesinde de büyük değişiklikler olması öngörülüyor. Çin Devlet Başkanı ve ÇKP Genel Sekreteri Hu Cintao'nun gelecek yıl görevlerini Devlet Başkan Yardımcısı Şi Cinping'e, Çin Başbakanı Vın Ciabao'nun ise Başbakan Yardımcısı Li Kıçiang'a devretmesi bekleniyor. Görev değişimleri ve iç tüzüğe ekleneceği belirtilen "stratejik düşünce sistemine" dair bilgi verilmezken, bu kongreyle birlikte Çin'de gelirler arası dengesizliğin azaltılması, orta direğin güçlenmesi, yolsuzlukla mücadele gibi konulara çözüm yolları aranıyor.

Kongre süresince yoğun güvenlik önlemleri dikkati çekerken, kentin internet altyapısında da yenilenme çalışmaları olduğu ileri sürüldü. Çin'de küresel sosyal ağlara halen erişilemezken, kongre süresince internet üzerinde kontrolün arttığı ifade ediliyor. Ülkenin ve Pekin'in simgelerinden olan dünyanın en büyük meydanı Tiananmen, kongre süresince halka kapalıyken sadece bölgeye akredite olanların girişine izin veriliyor. Yerli ve yabancı basın kongreye olduğu kadar, meydandaki asker yoğunluğuna ve törenlere de büyük ilgi gösteriyor.