‘Çözüm mözüm yok’ söz var, karakol var

Başbakan Binali Yıldırım, Turgut Özal döneminden beni tüm siyasal iktidarların yaptığı gibi dün Diyarbakır’da Doğu ve Güneydoğu bölgelerine yönelik 23 ili kapsayan yatırım teşvik paketini açıkladı. Cahit Sıtkı Tarancı’nın “Memleket İsterim” şiirini okuyarak sözlerine başlayan Başbakan Yıldırım “Çözüm mözüm yok, terör örgütü ile çözüm olmaz. Çözüm millette” dedi. 67 bin yeni konut yapacaklarını, 8 ile 10’ar tane fabrika kurarak 40 bin kişiye istihdam sağlayacaklarını bu fabrikaların bazılarında polis ve askerlerin ihtiyaçlarının gidirileceğini söyledi. Yıldırım, 11 ilde 51 yeni karakol yapacaklarını da belirtti. Yıldırım’ın konuşmasından başlıklar şöyle:

10 milyar TL yatırım

- Diyarbakır Sur için 1.9 milyar, Şırnak, Cizre, Silopi için 7.5 milyarlık yatırım yapacağız. Toplu konut, çok katlı binalar Sur’da yapılmayacak. Sur’da 2017 sonunda evi, işyeri zarar gören vatandaşların mağduriyeti bitecek. Bir ay sonra Cizre’de 2 bin 500 konutun inşaatları yükselecek. İki ay içinde Yüksekova’da 1500 konut başlayacak. Gazi ve Melik Ahmet Caddeleri’ndeki bütün dükkânlar yenilenecek.

Kira ve eşya yardımı

- Toplam 7 bölgede, 36 bin küsur konut yaparak, hak sahiplerine teslim edeceğiz. Konut sahipleri bu sürede kirada olacak. Kiralarını da biz ödeyeceğiz. Bu şehir ve ilçelerin imarları için Diyarbakır’a 1.9 milyar lira, Şırnak’a 3.5 milyar lira, Hakkâri’ye 2.5 milyar lira, Mardin’e 1.8 milyar lira kaynak ayırdık. Toplam 10 katrilyon lira para harcayacağız. Vatandaşlarımızın zararlarını ödüyoruz, eşya kayıplarına karşı 255 milyon liralık ödeme yapacağız.

- Batman’da 15 bin, Diyarbakır’da 33 bin, Malatya’ya 25 bin seyirci kapasiteli toplam 3 tane stadyum yapıyoruz. Bunlar için 214 milyon lira harcanıyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da toplam 23 ilde toplam konut sayısı 67 bin olacak. Ayrıca 15 hastane yapıyoruz. Toplam yatak kapasitesi 1640 olacak.

51 yeni karakol

- 11 ilde 51 yeni karakol yapılacak. 690 milyon bunlar için bütçe görüyoruz. 2016-2017 yıllarında kullanılmak üzere 202 milyon liralık bütçe ayırdık. Çocuklara 6 bin aileye verdiğimiz yardım kapsamını 10 bine çıkarıyoruz. Kadınlarımıza yönelik 186 adet meslek edinme merkezi açıyoruz. Bunlar için 125 milyon liralık yatırım yapıyoruz. Sosyal hizmetler için 393 milyon liralık bütçe öngörüyoruz.

- Bu 23 ilimizde cazibe merkezleri oluşturuyoruz. Yatırım yerini bedava veriyoruz. Herkese yapacağı işe göre yer verdiğimiz gibi, ihtiyacı olan fabrikayı da devlet yapıp teslim edecek. Sabit yatırım için para harcamayacak. Her yıl bu 23 il içinde 8 ilde herbirinde 10 tane fabrika kuracağız. Bu da senede 80 fabrika demektir. 200 ila 800 kişi civarında bir istihdam olacak. Bu da ortalama 40 bin istihdam anlamına geliyor. Makine için sıfır faizli kredi veriyoruz.

Yatırımcıya 10 yıl destek

- Teminat desteğini de kredi garanti fonundan karşılayacağız. Bu destekler 2027’ye kadar 10 yıl sürecek. 1 yıl ödemesiz, 4 yıl vadeli olacak. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya üretim tesislerini taşımak isteyenlere de destek veriyoruz.

- Çağrı merkezleri için de 20 ila 25 bin civarında istihdam yaratılacak. Gençlerimiz için 8 girişimci merkezi kuruyoruz. Mal ve hizmetlerin tanıtımını bizzat biz yapacağız.

- Devletin ihtiyaç duyduğu her türlü alım buradaki fabrikalardan yapılacak. Bütün yatırımcılara kamu alım garantisi vereceğiz Polis, asker, sosyal güvenlik kurumlarının ihtiyaçları buradan karşılancak.

- Tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin gelişmesi için 3.7 milyar liralık bir yatırım yapacağız. Bölgeye yıllık 380 milyon lira tarım ve hayvancılık desteği vereceğiz.

- 6 bin 900 km’lik yeni elektrik üretim hattı, 2.700 km’lik doğalgaz yatırım hattı yapacağız. Bunlar için 3.1 milyar liralık yatırım yapmış olacağız.

- 1 milyon hektarlık sulanabilir alanın yüzde 20’’sini sulamaya açtık, yüzde 80’i için 5 katrilyon bütçe ayırdık.

- 23 ilimizde her yıl 200 bin, 4 yılda ise 800 bin vatandaşımıza iş aş vereceğiz.

Ekonomik tablo ağır

- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki 23 ilin nüfusu 14.2 milyon kişi ile Türkiye nüfusunun yaklaşık beşte birini oluşturuyor.

- 2002 - 2015 dönemindeki toplam 312 milyar TL'lik kamu yatırım tahsisinden Doğu - Güneydoğu illeri 33 milyarla yüzde 10 dolayında pay alabildi. 

- 2002-2015 döneminde belgeye bağlanan teşvikli yatırımlarda 23 il yüzde 10 pay alabildi. Gaziantep hariç tutulduğunda bu pay yüzde 7.7.

- Doğu ve Güneydoğu'nun Türkiye'nin toplam ihracatındaki payı sadece yüzde 6.6.

- 2003-2014 döneminde gerçekleştirilen 3.1 trilyon liralık merkezi yönetim bütçe harcamasının sadece yüzde 8'i Doğu ve Güneydoğu bölgesinde yapıldı.

- Van, Muş, Bitlis, Hakkari 3.515 dolarla en son sırada. En yoksul dört ilin değeri, İstanbul'un dörtte biri düzeyinde.

- Resmi işgücü verilerine göre 2014'te ülke genelinde yüzde 9.9 olan işsizlik oranı, Güneydoğu Anadolu'da yüzde 15.6 ile en yüksek düzeye ulaşıyor. Mardin, Batman, Şırnak, Siirt alt bölgesinde işsizlik yüzde 24'e ulaşıyor. İşsizlik oranı, çalışma çağındaki nüfusunun büyük bölümü çalışmak için başka bölgelere giden Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan dışındaki illerin tümünde çok yüksek düzeylerde.

- AKP, 2008-2012 Eylem Planı'nda 27 milyarlık harcama vaat etti, ancak harcamayı 14 milyarda kesti. 

- 2013 itibarıyla ülke genelinde sayıları 16 milyon 578 bin olan yoksulların 7 milyon 584 bin kişi ile yaklaşık yarısı Doğu ve Güneydoğu bölgesinde bulunuyor.

- Yoksulluk oranı özellikle Güneydoğu'da yüzde 28'le en yüksek düzeye ulaşıyor.

- GAP'ta öngörülen sulama şebekesinin ancak yüzde 17.3'ü tamamlanabildi ve 1.8 milyon hektar arazinin sadece yüzde 20'si sulanabiliyor. 

- Diyarbakır'da toprakların yüzde 41'i ailelerin yüzde 3'üne, Şanlıurfa'da yüzde 30'u ailelerin yüzde 1.5'ine ait bulunuyor.