Dünya, uçak krizini konuşmaya devam ediyor

Washington Post, Türkiye'nin NATO'yu "acil toplantıya" çağırdığını belirterek bu adım için "potansiyel olarak ilk defa Suriye krizine uluslararası askeri müdahalesi kapısını açıyor" dedi. Buna karşın gazete "hemen askeri eyleme geçilmesi pek olası görünmese de Türkiye'nin çağrısı, başlamasından bu yana ilk defa Suriye krizinin NATO gündemini getirdi" diye yazdı.

"Türkiye, NATO'ya danışacak"

Türkiye'nin NATO'ya danışacağını kaydeden New York Times, Türkiye'nin ne gibi adımları atacağına henüz karar vermediğine dikkat çekti. Gazete, Ankara'da muhalefet ile yapılan toplantılara da vurgu yaptığı haberinde "Sayın Erdoğan, şimdiye kadar olaya ilişkin ihtiyatlı" ifadesini kullandı.

"Türkiye bahisleri yükseltti"

ABD'li Wall Street Journal ise, Türkiye'nin, düşürülen uçağa ilişkin "karşı karşıya gelme olayı anında uçağın uluslararası sularda bulunduğunu" söyleyerek bahisleri yükseltiğini öne sürdü. Gazete, diplomatların, Türkiye'den NATO'dan ne gibi bir eylem talep edeceklerinin şimdilik belli olmadığını, NATO'nun büyük bir olasılıkla Ankara ile dayanışma işaretini vereceğini ifade ederken, bazılarının ise NATO'dan kayda değer bir askeri yanıt olasılığına pek ihtimal vermediğini yazdı.

"Türkiye diplomasi peşinde"

Türkiye'nin NATO toplantısı çağrısının "durumun ciddiyeti"nin bir yansıması olduğunu belirten BBC de, "Ancak aynı zamanda Ankara, en az şimdilik tek başına askeri eyleme başvurmak yerine toplu bir diplomatik yanıtın peşinde olduğu sinyali veriyor" değerlendirmesini yaptı. Uçak olayının, muhtemelen Suriye'ye dış askeri müdahalesi olasılığını arttırmadığını düşünen BBC, NATO'daki görüşmelerin rejim üzerine baskıyı artırırsa da Esad'ı iktidarı bırakmaya ikna açısından "pek pratik bir etkisi" olmasının beklenmeyeceğini de savundu.

"Son derece olağandışı adım"

Telegraph, Türkiye'nin "son derece olağandışı bir adım"la NATO'nun kurucu şartının 4. maddesine atıfta bulunarak krize potansiyel tehlikeli bir uluslararası boyut eklediğini savundu. İngiliz gazetesi, "Diplomatlar, Türkiye'nin muhtemelen atmayı tercih edeceği diplomatik veya askeri, herhangi bir adım için NATO müttefiklerinden siyasi desteğini arayacağını söylüyorlar" diye yazdı.

Gelişmeleri geniş bir haberde değerlendiren İngiliz Guardian da, Türkiye'nin NATO'ya başvurduğuna işaret ederken "Türkiye, vahşi baskıları nedeniyle Suriye rejimini en ateşli eleştirenlerden biri ve olay iç isyana yeni bir uluslararası boyutu eklemekle tehdit ediyor" yorumunu yaptı.

 "Ne yapacaksa NATO ile yapılacak"

İngiliz Independent, Türkiye'nin, bir uçağının Suriye tarafından düşürülmesine verilecek yanıtı görüşmek üzere NATO'ya olağanüstü bir toplantı çağrısında bulunduğunu belirterek bir analistin "Ne yapılacaksa NATO ile yapılacak" sözlerine yer verdi.

Ekonomi gazetesi Financial Times, Türkiye'nin, Suriye ile arasında "potansiyel olarak en ateşleyici olaya" ilişkin NATO'ya gideceğini duyurduğu haberinde Ankara'nın şimdiye kadar defalarca Suriye ile ikili bir çatışmaya girme isteksizliğine işaret ettiğini kaydetti. Gazete, "Sayın Erdoğan'ın hükümeti özellikle Suriye'nin 'PKK kartı'nı oynama kabiliyeti konusunda temkinli" görüşünü dile getirdi.

Los Angeles Times de, her iki ülkenin yetkililerinin "saldırgan söylemlerden" kaçındıklarını belirtirken analistlerin "Bu aşamada ne Türkiye ne de Suriye'nin olayı, iki ülkenin güçlü ve büyük silahlı kuvvetlerinin arasında tam bir çatışmaya tırmandırma eğilimini göstermiyor" görüşüne yer verdi.

Le Figaro

Fransız Le Figaro gazetesi de, "Suriye krizi belki yeni bir boyut kazanıyor" dediği haberinde Ankara'nın NATO'yu toplantıya çağırdığına dikkat çekerken Ankara ile Şam arasındaki ilişkilerin son aylarda gerginleştiğini kaydetti. Gazete bazı Batılı organların "Türkiye'nin CIA ve bazı Arap ülkeleri ile koordinasyon içerisinde isyancılara silah sağladığını" öne sürdüklerini ancak bu iddianın Ankara tarafından yalanlandığına da dikkat çekti.

İspanya'nın en büyük gazetesi El Pais de, Türkiye'nin uçağının uluslararası hava sahasında düşürüldüğünü duyurmasının "krizin ciddiyetini artırdığı" görüşünü dile getirdi. NATO toplantısının "hükümetin nihai kararını açıklamasından önce son istişare olacağını savunan gazete, "Şimdiye kadar Ankara çok ihtiyatlı davrandı" dedi ve "NATO'nun ikinci büyüğü, 30 yıllık Kürt gerillası (PKK) ile mücadele tecrübesi olan ordusu, Suriye krizinde dengeyi değiştirebilir. Ancak (Türkiye) defalarca söylediği gibi BM'nin desteği olmadan harekete geçmeyecek" yorumunu yaptı.

Al Arabiya

Al Arabiya, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, NATO, İngiltere ve İran'ın Suriye'ye yönelik açıklamalarına yer verdiği haberinde, Türkiye'nin askeri uçağının düşürülmesiyle ilgili olarak bir NATO toplantısı çağrısında bulunduğunu ve Suriye'ye karşı şiddetli bir uyarı gönderdiğini belirterek, olayın bölgedeki tansiyonu yükseltebileceğine ilişkin kaygıların arttığı yorumunu yaptı.

Amerika'nın Sesi Radyosu, Türkiye'nin NATO'nun desteğini aradığına ve uluslararası bir destek yaratmayı istediğine dikkat çekerek, analistlerin "Uçağın Suriye hava sahasına girmesi, uçağın neden Suriye'nin çok yakınlarında uçtuğunu bilen Türk muhalif siyasilerin seslerinin yükselmesine neden olabilir" görüşlerine yer verdi.

"Türkiye, Suriye'den güçlü"

Al Jazeera televizyonu, Suriye'nin, Türk jetini düşürmesinin ilişkileri daha da kötüye götüreceğini vurgulayarak, Türkiye ve Suriye'nin ordu güçlerini karşılaştırdı. Haberde, "Türk ve Suriyeli ordu güçleri karşılaştırılması, Suriye'nin 304 bin aktif ordu personelinin 613 bin askeri personeli olan Türkiye'nin yarısından daha az olduğunu gösteriyor" denilerek Türkiye'nin, Suriye'den daha güçlü olduğunun altı çizildi.

İsrail gazetesi Jerusalem Post, "Düşen Türk Jeti Suriye'nin Öldürücülüğünü Ortaya Çıkardı" başlığını kullandığı geniş haberinde, İsrail hava kuvvetlerinde albay ve pilot Shmuel Gordon'un, Türklerin düzenli biçimde bu tür uçuşları yaptıkları ancak şimdiye kadar Suriyelilerin tepki göstermedikleri varsayımını yansıttı. Gordon, "Kusura bakmayın ama Türkler profesyonellikten yoksun gibi görünüyorlar" iddiasına yer verildi.