Dünyada Geçen Hafta

Bulgaristan’da zafer merkez sağın

Bulgaristan’da 240 sandalyeli parlamentonun yeni üyelerinin belirlenmesi için 5 Temmuz’da yapılan genel seçimlerde iktidardaki Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) büyük hezimete uğrarken, Sofya Belediye Başkanı Boyko Borisov’un liderliğini yaptığı sağcı GERB (Arma) partisi seçimi açık ara önde tamamladı. Üyelerinin çoğunluğunu Türkler'in oluşturduğu Hak Ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) üçüncü parti olarak Meclis’e girdi. Seçimde aşırı milliyetçi ATAKA partisinin yüzde 9,37 oy oranıyla parlamentoda temsil hakkı kazanması, Türkiye-Bulgaristan ilişkilerini gerilimli bir dönemin beklediği yorumlarına neden oldu.

Honduras darbesinin yankıları sürüyor

Washington’dan ülkesine dönmek için yola çıkan Honduras’ın devrik Devlet Başkanı Manuel Zelaya’yı taşıyan uçak, pisti askeri birliklerin doldurup kapatması nedeniyle iniş yapamadı. Bunun üzerine komşu ülke Nikaragua’ya giden Zelaya “yeni yollar deneyeceğim” derken, havalimanında Zelaya yanlıları ve askerler arasında çıkan çatışmada 2 kişinin öldüğü bildirildi. Öte yandan ilerleyen günlerde Kosta Rika Devlet Başkanı Oscar Aries'in arabuluculuğunda taraflar arasında başlatılan görüşmelerden sonuç alınamadı. Görüşme öncesinde Manuel Zelaya, karşı tarafla görüşmesinde yalnızca görevine geri dönmesi konusunu ele alacağını vurgularken, darbenin ardından geçici devlet başkanlığına getirilen Roberto Micheletti ise Kosta Rika görüşmelerinde devrik devlet başkanının iktidara dönmesi konusunu müzakere etmeyeceklerini söylemişti.

Rusya ve ABD’nin ‘yeni sayfa’ arayışı

Rusya ile ilişkileri düzeltme çabası içinde olan ABD Başkanı Barack Obama, 6-8 Temmuz tarihlerinde uzun zamandır beklenen Moskova ziyaretini gerçekleştirdi. Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, ABD’nin füze kalkanı projesi ve geçen yıl yaşanan Rusya-Gürcistan savaşı nedeniyle bozulan ilişkilerde yeni bir sayfa açmak istediklerini söyledi. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ve ABD Başkanı Barack Obama, heyetler arası görüşmenin ardından Stratejik Saldırı Silahlarının Sınırlandırılması ve Gelecekteki İndirimi konusundaki Ortak Anlayış belgesine imza attı. Yeni anlaşmaya göre nükleer savaş başlıklarının 1500-1675’e azaltılması, başlıkları taşıyan füzelerin de 500-1000 adete indirilmesi kararı alındı. Barack Obama ziyareti sırasında, İran’ın nükleer programından vazgeçmesi halinde, Doğu Avrupa’ya yerleştirmeyi planladıkları füze kalkanına da gerek kalmayacağını da söyledi. Rusya, ABD’nin füze kalkanı projesine karşı çıkıyor.

Uygur Türklerine ‘Çin işkencesi’

Çin’in kuzey batısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin başkenti Urumçi’de hafta başında protesto gösterisine polisin sert müdahale etmesi üzerine olaylar çıktı. Gösterinin geçen ay ülkenin güneyinde bir fabrikada Uygurlar ile Çin’in çoğunluğunu oluşturan Hanlar arasında çıkan çatışma sonrasında Çinli yetkililerin gerekli soruşturmayı yürütmemesine yönelik protesto amaçlı olduğu, ancak yüzlerce eylemcinin polis tarafından gözaltına alınmasının ardından şiddet olaylarının yaşandığı ifade edildi.

Hafta boyunca süren olaylarda resmi rakamlara göre en az 184 kişi öldü. Resmi olmayan açıklamalarda ise ölü sayısının 600 ile 800 civarında olduğu duyuruldu.

Çin yönetiminin Şincan'da meydana gelen olayların çıkmasına neden olmakla suçladığı, 'Uygurların Anası' Rabiya Kadir, suçlamaları reddederek, ‘Son olaylar, artık Uygurların Çinlilerle birlikte yaşamayacağını göstermiştir’ dedi. Çin, ABD’de yaşayan Rabiya Kadir’i işaret ederek olaylarda Batı’nın parmağı olduğunu öne sürüyor.

Öte yandan Sincan-Uygur Özerk Bölgesi’nde patlak veren olaylar Ankara’yı “böldü.” Dışişleri Bakanlığı “Türkiye’nin Çin’in içişlerine karışmak gibi bir niyeti yoktur” şeklinde açıklama yaparken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Çin’deki olayları da “adeta bir soykırım” olarak nitelendirdi.

Korsanlar Türk gemisini kaçırdı

Suudi Arabistan’dan Ürdün’e giden sülfür yüklü “Horizon-1” adlı Türk yük gemisi, 8 Temmuz sabahı Aden Körfezi’nde korsanlar tarafından kaçırıldı. Silahlı 5 korsanın, 23 Türk personelin bulunduğu kuru yük gemisine Türkiye saatiyle 08.15’te baskın düzenlediği ve geminin Somali’nin “Huzdivo Limanı”na demirlediği bildirildi. Kaçırılan Türk gemisi için Deniz Kuvvetleri Komutanlığı korsanlarla uzlaşmaya çalışıyor. Gemi personelinin sağlık durumlarının iyi olduğu ve korsanların şu ana kadar herhangi bir fidye talebi olmadığı belirtildi. 

‘Kürtler Türkiye’ye yöneliyor’

Merkezi Brüksel’de bulunan Amerikan düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu’nun (ICG) “Irak ve Kürtler” raporunda, Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin, “komşularına ve Bağdat yönetimine karşı ABD’nin koruyuculuğunu kaybetme ihtimali karşısında tek gerçekçi alternatif olan Türkiye’ye yöneldiği” belirtildi.

Raporda, Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Mesud Barzani’nin özel kalem müdürü Fuat Hüseyin’in, ABD askerleri Irak’tan çekildikten sonra Şii ağırlıklı hükümet ve diğer etnik gruplar arasındaki ilişkilerin geleceğine ilişkin şu sözlerine yer verildi: “Şiiler İran’ı ve Sünniler Arap dünyasını seçerse, Kürtler de Türkiye ile ittifaka girmek zorunda kalacak. Türkiye’nin de bu kapsamda Kürtlere ihtiyacı olacak. Türkiye açısından bakarsanız Irak’ta bizden başka dost ya da ortakları yok.” Hüseyin, Kürt yetkililerin, Başkan Barack Obama’nın açıkladığı takvime uygun olarak ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesi sonucunda Irak’ın çökeceğine ikna olduğunu belirtti.

Hüseyin, “Kürtler bu şartlarda Türkiye’nin koruması altında rahat ederken bunun karşılığında Türkiye’nin, Kerkük’teki dev rezervler dahil, Irak’ın kuzeyindeki bölgenin petrol ve doğalgazına doğrudan erişim imkânı elde edeceğini ve dolaylı yollarla Kerkük’e sahip olacağını” da ileri sürdü.

Göçmen değil toplama kampı

Sri Lanka hükümeti, insani krizle baş etmekte kontrolü sağladıkları gerekçesiyle uluslararası yardım kuruluşlarının ülkedeki faaliyetlerini azaltmasını isterken, yardım kuruluşları yetkilileri kamplardaki yetersiz koşullar nedeniyle haftada en az bin 400 Tamilin öldüğünü bildirdi. Yardım kuruluşlarının ülkeden ayrılacak olmasıyla kamplardaki koşulları gözlemleyecek bağımsız kişiler de kalmayacak. Bunların yanı sıra, Eski Dışişleri Bakanı muhalif Mangala Samaraweera “Hükümetin bölgedeki etnik yapıyı değiştirmeye çalıştığı yönünde iddialar var” diye konuştu.

Obama’nın ilk Afrika ziyareti

ABD Başkanı Obama, başkan seçildikten sonra ilk Afrika ziyaretini gerçekleştirdiği Gana'da büyük bir coşkuyla karşılandı. Babası Kenyalı olan Obama’nın ziyaret için Gana’yı seçmesine neden olarak ülkedeki demokratik rejim ve Gana Devlet Başkanı John Atta Mills’in yolsuzluğa karşı mücadelesi gösterildi. Gana ayrıca, zengin enerji kaynakları ile bilinen bir ülke.

Srebreniça kurbanları anıldı

11 Temmuz 1995'te Bosnalı Sırpların Srebreniça kentinde 8 bin kadar Müslüman Boşnak erkeği öldürdüğü ‘Srebreniça katliamı’nın 14. yıldönümünde Avrupa'da 2. Dünya Savaşı'ndan sonra en büyük trajedi olarak nitelenen katliamın kurbanları anıldı. Toplu mezarlara gömülü kurbanların aileleri, yıllardır yakınlarının kemiklerini arıyor; bulanlar ise kendilerini ‘şanslı’ sayıyor. Avrupa Parlamentosu'nun geçen ocak ayında aldığı karara göre, Srebreniça katliamı için, bu yıl ilk kez AB ülkelerinde de törenler düzenlendi.

(Derleyen: Berza Şimşek)