Ekonomide yılın olayları/ mayıs

Et ve Balık Kurumu (EBK), kasaplık sığır ithalatı için 2 ihale gerçekleştirdi, daha sonra bunları yeterli rekabet koşulu oluşmadığı gerekçesiyle iptal etti. Kurum daha sonra 8 bin ton kasaplık sığır ithalatı amacıyla yeni bir ihale yaptı, ithalatın büyük bölümünün, Ürdün merkezli Khaled Hijazi firmasınca yapılması karara bağlandı.
Yunanistan'ın borç krizi gündemdeki yerini korudu. Avro Bölgesi, IMF'nin de katkısıyla, 110 milyar avroya ulaşan ''bir ülke için oluşturulmuş en büyük kurtarma paketini'' onay verdi.
Ekonomide 2010 yılının mayıs ayında yaşanan bazı önemli gelişmeler şöyle:

1 Mayıs:
-İstanbul Uluslararası Finans Merkezi çalışmalarının koordinasyonu ve yürütülmesine ilişkin idari yapı, Başbakanlık genelgesiyle belirlendi.

2 Mayıs:
-IMF verilerine göre, satın alma gücü paritesi baz alındığında 2009'da dünyanın en büyük üç ekonomisi ABD, Çin ve Japonya oldu. Türkiye, 16. sırada yer aldı.
-Avro Bölgesi ekonomi ve maliye bakanları, IMF'nin de katkısıyla 110 milyar avroya ulaşan Yunanistan'ı kurtarma paketine onay verdi. Paket, bu zamana kadar bir ülke için oluşturulan en büyük kurtarma paketi.

3 Mayıs:
-TÜİK'e göre, Nisan ayında TÜFE yüzde 0,60, ÜFE yüzde 2,35 arttı. Yıllık enflasyon da TÜFE'de yüzde 10,19, ÜFE'de yüzde 10,42 artış gösterdi.
-Et ve Balık Kurumu, ABD, Brezilya, Uruguay, Arjantin ve Şili'den 5 bin ton canlı kasaplık sığır ithali için ihale açtı.
-Otomotiv sektörünün ihracatı, ilk 4 ayda yüzde 35 artışla 5 milyar 657 milyon dolara ulaştı.
-Sanayi Bakanlığı Teftiş Kurulu müfettişleri, TOBB'un iştiraki 16 şirkete aynı anda inceleme başlattı.

4 Mayıs:
-Elektrik Üretim A.Ş'ye (EÜAŞ) ait 19 gruba ayrılan 52 akarsu santralinin özelleştirilmesi, birinci grupta yer alan İznik-Dereköy, İnegöl-Cerrah ve M. Kemalpaşa-Suuçtu hidroelektrik santralleriyle başladı.
-EBK'nın kasaplık sığır ithalatında 4 bin 25 ton kasaplık sığır ithalatı için açılan ihaleye, yurt dışından Türk işadamlarına ait 3 firma teklif verdi.
-Avro, 1,3112 dolara gerileyerek, son bir yılın en düşük seviyesini gördü.

5 Mayıs:
-AB Komisyonu, Türkiye'nin bu yıl yüzde 4,7 ve gelecek yıl yüzde 4,5 ile Avrupa'nın en hızlı büyüyen ülkesi olacağını bildirdi. Komisyon, avro bölgesinin 2010 büyüme tahminini yüzde 0,7'den yüzde 0,9'a yükseltti.
-Yunanistan'da ekonomik krizine ilişkin IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, Avrupa'nın geri kalanına yayılma riski bulunduğunu söyledi.
-New York piyasasında avro 1,2805 dolara düşerek, dolar karşısında son 14 ayın en düşük seviyesini gördü.

6 Mayıs:
-EBK'nın 5 bin ton kasaplık sığır ithalatı için açılan ihalede tek firma teklif verdi. Ürdün merkezli Khaled Hijazi firması, toplam 21 milyon 307,5 bin dolar teklifte bulundu.
-EBK'nın yaptığı 2 et ithalatı ihalesi, serbest rekabet şartları oluşmadığı için iptal edildi.
-Yunanistan'da bütçe açığının daraltılması için hazırlanan ekonomik önlemler paketi, parlamentoda yapılan oylamada 121 ''hayır''a karşı 172 ''evet'' oyuyla kabul edildi.
-Yunanistan'daki ekonomik krize ilişkin uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, krizin, Portekiz, İtalya, İrlanda ve İngiltere gibi ülkelerdeki bankaları vurabileceği uyarısında bulundu. New York Menkul Kıymetler Borsası, yüzde 3'ün üzerinde bir düşüşle kapandı. Dow Jones sanayi endeksi 347,80 puan kayıpla (yüzde 3,20) 10.520,32'den, Nasdaq bileşik endeksi 82,65 puan kayıpla (yüzde 3,44) 2.319,64'den kapandı.
-Doğan Yayın Holding A.Ş., şirketin açmış olduğu vergi davalarının yaklaşık 790,8 milyon liralık bölümünün şirket lehine, yaklaşık 4,0 milyon liralık bölümünün de şirket aleyhine sonuçlandığını bildirdi.

7 Mayıs:
-Kurumlar vergisi Türkiye rekortmenleri açıklandı. Buna göre, Ziraat Bankası 1 milyar 182 milyon liralık vergiyle listenin ilk sırasında yer aldı. Ziraat'i, 1 milyar 92 milyon lira ile Garanti Bankası, 1 milyar 23 milyon lira ile BOTAŞ izledi.
-Japonya Merkez Bankası, piyasalara 2 trilyon yen (21,8 milyar dolar) enjekte etti.
-New York Borsasında yaşanan sert düşüş dünya piyasalarını alt üst etti. Avrupa'ya yönelik endişelerle kayıpların arttığı piyasalarda Lehman Brothers'ın çöküşünden sonra yaşanan en büyük kargaşa ortaya çıktı.
-Küresel piyasalarda yaşanan gerginlik, altın fiyatlarının artmasına neden oldu. Altının ons fiyatı, uluslararası piyasalarda yüzde 3 artarak 1,210 doların üzerine çıktı.
-Avro bölgesi ülkelerinin liderleri, Yunanistan'a yapılacak mali yardım anlaşmasını onayladılar.

9 Mayıs:
-IMF, ekonomik krizdeki Yunanistan ekonomisinin kurtarılması için 30 milyar dolarlık acil yardım planını onayladı.

10 Mayıs:
-TÜİK verilerine göre, sanayi üretim endeksi, martta önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,1, şubat ayına göre yüzde 16,3 arttı.
-Avro bölgesi acil yardım paketi hazırladı. Üç yıl süreli pakete Avrupa Komisyonunun 60 milyar avro, Avro bölgesinin 440 milyar Avro ve IMF'nin 250 milyar Avro katkısı olacak.
-İspanya Hükümeti, bütçe açığını azaltmak için yatırımlarını erteleme kararı aldı.
-OECD, İsrail, Estonya ve Slovenya'nın üyeliğini kabul etti.

11 Mayıs:
-Merkez Bankası verilerine göre, mart ayında cari açık 4 milyar 322 milyon dolar oldu. İlk üç aylık dönemde ise 9 milyar 951 milyon doları buldu.
Doğrudan yatırımlar kaleminde yılın ilk çeyreğinde gerçekleşen net sermaye girişi yüzde 50,2 düşüşle, 1 milyar 28 milyon dolar oldu.
-Aselsan Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Ürdün'de yerleşik King Abdullah II Design and Development Bureau ile bir ortak şirket kurulması ve Ürdün'de üretim konusunda mutabakat sağlandığını bildirdi.

12 Mayıs:
-AB'ye 2004 yılında katılan Estonya, 2011 başında Avro bölgesinin 17. üyesi olmak için AB Komisyonu'ndan onay aldı.
-İspanya'da hükümet, ekonomik krize karşı sert önlemler açıkladı. Hükümet bu yıl kamu çalışanı sayısını 13 bin kişi azaltacak.
-Eurostat'ın verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde AB ekonomisi yüzde 0,3 ve Avro bölgesi ekonomisi yüzde 0,5 büyüdü.
-Yunanistan ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre göre yüzde 2,3 oranında daraldı.

13 Mayıs:
-Türkiye'de 2010 ocak-mart döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre net doğrudan uluslararası yatırımlar yüzde 39 azalarak, 1 milyar 476 milyon dolar oldu.
-Portekiz hükümeti de harcama ve gelir azaltıcı önlemler aldığını açıkladı.

14 Mayıs:
-Türkiye'de sanayi ciro endeksi, 2010 yılı mart ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,2, bir önceki aya göre ise yüzde 21,3 arttı.
-Bütçe, Nisan ayında, 2009'un aynı ayına göre yüzde 371 artarak, 4 milyar 455 milyon lira oldu. Ocak-Nisan döneminde ise bütçe harcamaları 93,5 milyar lira, bütçe gelirleri de 77,7 milyar 750 milyon lira, bütçe açığı 15,8 milyar lira olarak gerçekleşti.
-Yunanistan'daki ekonomik krizin İspanya ve Portekiz'i de etkileyeceği söylentileriyle dolar karşısında değer kaybeden avro, 1,2359 dolara gerileyerek son 18 ayın en düşük seviyesini gördü.
-Altının ons fiyatı, uluslararası piyasalarda 1.249,65 dolara ulaştı.

15 Mayıs:
-Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, Avrupa ekonomisinin 1. Dünya Savaşı'ndan bu yana en derin ekonomik krizi yaşadığını söyledi.
-Manisa'nın Alaşehir ilçesindeki Sarıkız Petrol Üretim Tesisi sahasında, 20 milyon varil alınabilir petrol bulunduğu bildirildi.

17 Mayıs:
-TÜİK verilerine göre, Türkiye'de şubat döneminde işsizlik, önceki yılın aynı dönemine göre 1,7 puan azalarak, yüzde 14,4'e geriledi.
-TPAO, Irak'ta 2. petrol sahası için imza attı. 2,2 milyar varil üretilebilir rezervin bulunduğu sahada 6 yıl içinde günlük üretimin 450 bin varile çıkarılması hedefleniyor.

18 Mayıs:
-Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 6,50, borç vermede ise yüzde 9 olarak uygulanacak.
-SPK, Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu'ya, 219 bin 600 lira idari para cezası verdi.
19 Mayıs:
-Türkiye'de 12 bankanın ilk çeyrek toplam karı, 4 milyar 821 milyon liraya ulaştı.
-Japon otomobil üreticisi Toyota, Japonya'da 4 bin 500 Lexus'u geri çağırdı. Toyota, ABD Ulaştırma Bakanlığı'nın, gaz pedalındaki sorunu bildirmekte geciktiği gerekçesiyle kestiği 16,4 milyon dolarlık rekor cezayı ödedi.
-AB Komisyonu, Samsung, Micron, Hynix ve Infineon gibi önde gelen üreticilerin dahil olduğu dinamik bellek (DRAM) karteline 331 milyon avro para cezası verdi.

20 Mayıs:
-Sınır illerinden komşu ülkeyle yapılacak sınır ticaretinde ithalat değer limitleri, 50 milyon dolara kadar tarım ürünleri, 50 milyon dolara kadar da sanayi ürünleri olmak üzere azami 100 milyon dolar olarak belirlendi.
-Japonya ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde önceki çeyreğe göre yüzde 1,2, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 büyüdü.
-ABD'de ilaç şirketi Novartis, kadınlara karşı ayrımcılıktan 250 milyon dolar para cezasına çarptırıldı.

21 Mayıs:
-TİM verilerine göre, 2009 yılının en büyük ihracatçısı 3 milyar 12,5 milyon dolar ile Oyak Renault Otomotiv Fabrikaları A.Ş. oldu.
-ABD Senatosu, geniş kapsamlı finansal düzenleme içeren tasarıyı onayladı. Tasarı, yeni bir gözlemci kurum oluşturulmasını ve türev piyasalarda reform yapılmasını öngörüyor.
-EBK'nın kasaplık sığır ithalatı ihalesi sonuçlandı. 8 bin ton kasaplık sığır ithalatı amacıyla açılan ihalede, 4 firmanın teklifi uygun bulundu. İthalatın büyük bölümünü, Ürdün merkezli Khaled Hijazi firması yapacak.

22 Mayıs:
-Papa 16. Benedict, dünya finansal sisteminde etik ve dayanışma çağrısında bulundu.

24 Mayıs:
-TOKİ'nin Ali Sami Yen Stadyumu arsası ihalesinde ilk aşamada en yüksek teklif, Aşçıoğlu firmasından geldi. Firma, 900 milyon liralık satış hasılat geliri üzerinden TOKİ'ye 387 milyon lira arsa payı önerdi.
-İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre 9,2 puan artarak, yüzde 73,4 oldu. Kapasite kullanım oranı, nisan ayına göre de 1,2 puan arttı.


25 Mayıs:
-İngiltere ekonomisi, 2010 yılının ilk çeyreğinde yüzde 0,3 ile tahminlerin üzerinde büyüdü.
-TMSF, ''Toprak Karo Bozüyük'' ve ''Toprak Sağlık Gereçleri Bozüyük''ün ticari ve iktisadi bütünlüğünü, kapalı zarf ve açık artırma usullerini birlikte uygulanması suretiyle satışa çıkardı.
-Danimarka hükümeti, gelecek üç yılda harcamalarını 4,37 milyar dolar kısma kararı aldı. İtalya hükümeti de 24 milyar avroluk tasarruf paketi açıkladı.

26 Mayıs:
-OECD Ekonomik Görünüm Raporuna göre Türkiye, 2010'da yüzde 6,8, 2011'de yüzde 4,5 oranında büyüyecek.
-Türkiye-Güney Afrika İş Forumunda 220 milyon dolarlık yatırımı kapsayan 3 ayrı anlaşma imzalandı.
-Yunanistan, nisan ayı itibariyle Avro bölgesinde en yüksek enflasyon artışı görülen ülke oldu.
-Fransa'da 2009 yılı bütçe açığı, bir önceki yıla göre 81,7 milyar avro artarak, 138 milyar avro oldu.
-BM'nin 2010 Dünya Ekonomik Durumu Raporuna göre, dünya ekonomisinde bu yıl yüzde 3, 2011'de yüzde 3,1 büyüme bekleniyor.


27 Mayıs:
-Türkiye'de yılın ilk çeyreğinde satılan konut sayısı, bir önceki döneme göre yüzde 26,13 düşüşle 85 bin 857 olarak gerçekleşti.
-İspanya'da kamu açığını düşürmek için sert önlemler alan sosyalist hükümetin sunduğu yasa tasarısı kabul edildi.
-İsrail, Estonya ve Slovenya, OECD tam üyeliğine kabul edildi.
-Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, bir haftada 654 milyon dolar azalarak 21 Mayıs tarihi itibarıyla 71 milyar 689 milyon dolara indi.

28 Mayıs:
-Ali Sami Yen Stadyumu ihalesinin ikinci oturumunda en yüksek teklifi 461 milyon 500 bin lirayla yine Aşçıoğlu İnşaat verdi.
-OECD'ye üye ülkeler, ekonomik büyümeye zarar vermeden kamu borçlarını düşürmeyi taahhüt etti.
-IMF 4. görüşmeleri ve program sonrası izleme değerlendirmesine göre, Türk ekonomisi, küresel krize bağlı olarak üretimde gözlenen ani düşüşten hızlı bir çıkış gösterdi.

31 Mayıs:
-Gelir vergisi Türkiye rekortmenleri listesinde bu yıl 2'inci sırada yer alan Salvo Taragano'nun vergi kaçırdığı belirlendi.
-Türkiye'nin ihracatı nisan ayında 9 milyar 466 milyon dolar, ithalatı 14 milyar 922 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı yüzde 113,2 artışla 5 milyar 456 milyon dolara yükseldi. Türkiye'nin yılın dört ayındaki ihracatı, 2009'un aynı dönemine göre yüzde 11,3 artarak 35 milyar 663 milyon dolar, ithalatı da yüzde 36,6 artışla 53 milyar 263 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde dış ticaret açığı da yüzde 152,8 artarak 17 milyar 600 milyon dolara yükseldi.