En çok öğretmenlerin 'mazereti' var

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nail Yıldırım, Çankırı İl Milli Eğitim Müdürlüğüne atanan dönemin Tokat Milli Eğitim Müdürü Yaşar Petek, Tokat İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Niyazi Çevik ve Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü Büro Şefi Abdullah Coşkun tarafından, Tokat'ta merkez ilçeye bağlı 77 okulda 2 bin 38 eğitim çalışanının 2009-2010 eğitim-öğretim yılında 1 Eylül 2009-30 Haziran 2010 tarihleri arasında aldıkları izinler içerik analizi yöntemiyle araştırıldı.

Çağdaş Eğitim Dergisi'nde yayımlanan araştırmada 67 okul müdürü, 127 müdür yardımcısı ve 1844 öğretmenin izin durumlarına ilişkin okullardan ''personel izin bilgi formları'' doldurmaları istenerek, formlar üzerinden değerlendirme yapıldı. Araştırma sonuçlarına göre, en fazla izin kullanan eğitim çalışanları okul müdürleri oldu. 67 okul müdürünün toplam 526 gün izin aldığı belirlenirken, 127 müdür yardımcısı toplam 702 gün, 1844 öğretmen de toplam 13 bin 280 gün izin kullandı.

Kullanılan izinlerin eğitim çalışanlarına oranı incelendiğinde, 7.85 ortalama ile en fazla izni okul müdürlerinin, en az izni de müdür yardımcılarının kullandığı saptandı. Bu durum, ''müdür yardımcılarının okullarda daha çok bürokrasiyi yürütmeleri ve yazışmaları günlük takip etmeleri'' ile ilişkilendirildi. Öğretmenler arasında yapılan değerlendirmeye göre, branş öğretmenleri sınıf öğretmenlerinden, kadın öğretmenler erkek öğretmenlerden daha fazla izin alıyor. Araştırmaya katılan 1163 erkek öğretmen toplam 3 bin 880 gün izin kullanırken, 681 kadın öğretmen toplam 10 bin 628 gün izin yaptı.

Araştırmada, öğretmenlerin izin alma gerekçeleri ''Mazeret, sağlık, doğum, yıllık izin, evlilik, özel iş, refakatçi, akrabanın rahatsızlığı, ölüm, askerlik ve görevlendirme'' olmak üzere toplam 11 başlık altında toplandı. Araştırmada, öğretmenlerin 746 kez ''mazeret'', 660 ''sağlık'', 124 ''akraba rahatsızlığı'', 121 kez ''özel iş'', 71 ''doğum'', 66 ''yıllık izin'', 50 ''ölüm'', 42 ''evlilik'', 29 ''görevlendirme'', 7 ''refakatçi'', 3 ''askerlik'' izni kullandıkları belirlendi. En çok ''mazeret'' izni alınsa da izin alınan süre açısından sağlık izinleri daha fazla tutuyor. Sağlık izin kullanılan izin süresi toplam izin süresinin yüzde 36.4'ünü oluşturuyor. Öğretmenlerin izinlerini en fazla mayıs, en az az ocak aylarında alıyor. Birleştirilmiş sınıflardaki öğretmenler diğerlerine göre daha fazla izin istiyor.

İş günü kaybına neden oluyor

Araştırmanın ''Sonuç ve öneriler'' bölümünde, eğitim çalışanlarının aldıkları izinlerin iş gücü kaybına neden olduğu belirtilerek, şu önerilerde bulunuldu:

''İzinlere bağlı iş gücü kaybını önlemek için her okula bebek bakım odası, hemşire gibi hizmetlere olanak veren donanımlar sağlanabilir. Bu uygulama annelerin süt izinlerinde eğitim-öğretimin aksatılmasını önleyebilir. İl merkezlerin de ek öğretmen bulundurduğu takdirde izinlere bağlı iş gücü kaybı önlenebilecektir. Öğretmenlerin adalık süreci ve erkek öğretmenlerin askerlik süreci dahil ilk iki yıl il/ilçe merkezlerinde öğretmenliklerini yaptıktan sonra birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okullarına atanmaları sağlanabilir.

Sağlığa bağlı ortaya çıkan iş gücü kaybını önlemek amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında yapılacak bir protokolle eğitim çalışanları her yıl belirli dönemlerde sağlık kontrolünden zorunlu ve ücretsiz olarak geçirilebilir. Eğitim çalışanlarının sağlık durumları bir araştırma konusu yapılabilir.''