Enflasyon fakiri vurdu

Ekmekte, ette, kirada, toplu ulaşımda alım gücü kaybı yaşandı. Sofraların vezgeçilmezi ekmek enflasyona yenildi.

DİSK Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan ‘Enflasyon ve Hayat Pahalılığı’ raporunun sonuçlarına göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yüzde 0.47 olarak açıklanan aylık Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki artış, kendi hesabına çalışanlar için yüzde 0.60, düzenli işlerde çalışan ücretliler için yüzde 0.55 olarak gerçekleşti.

Mesleğe göre aylık enflasyondan en çok etkilenenler yine yüzde 0.6 ile ‘Nitelikli Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Çalışanları’ olurken, en yoksul yüzde 20’lik kesim için bu oran yüzde 0.63 oldu.

BİSAM tarafından farklı gruplara göre enflasyon verileri TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistikleri ve TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi Harcama Gruplarına Göre Endeks sonuçları kullanılarak hesaplanıyor.

Zengini etkilemedi

BİSAM tarafından yapılan hesaplamaya göre AKP hükümetleri döneminde enflasyon çeşitli gelir ve tüketim grupları için farklı sonuçlar yaratıyor. Buna göre;

* Haziran 2003-Haziran 2016 dönemleri arasında genel TÜFE yüzde 179 olarak gerçekleşirken bu oran düzenli ücretlilerde yüzde 199 oldu.

* Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar için yüzde 208’e çıktı.

* Temel gelir kaynağı ücret ve yevmiye olanlar için yüzde 199 oldu.

* Nüfusun en yoksul yüzde 20’lik kesimi için yüzde 207 oldu. En zengin yüzde 20’lik dilim için ise enflasyon yüzde 195 oldu. Buna göre enflasyon yoksulu daha fazla vurdu.

BİSAM tarafından yılbaşından bu yana ve geçen yılın aynı dönemine göre enflasyon oranındaki ücret artışları dikkate alınarak yapılan alım gücü kaybı hesaplamasına göre, enflasyon oranında ücret artışı alan ücretliler ekmek karşısında yıllık yüzde 3, koyun etinde yüzde 6.1, tavuk etinde yüzde 8.4, zeytinyağında yüzde 14.1, kirada yüzde 2.2 alım gücü kaybı yaşadı. Vapur ücretinde yüzde 2.1, belediye otobüslerinde yüzde 1.4, metro ücretinde yüzde 2.4 seviyesinde kayıp gerçekleşti.

Ulaşım fiyatlarındaki kayıplar geçen yılın aralık ayından bu yana yüzde 9’u bulan fiyat artışlarından kaynaklandı. Ulaşım alanında en yüksek alım gücü kaybı banliyö trenlerinde yüzde 8.73 ile gerçekleşti.

Yeni endeks gerekiyor

BİSAM tarafından Haziran 2003-Haziran 2016 dönemlerine göre gizli yoksullaşma oranları da hesaplandı. Hesaplama TÜFE verilerinin farklı gelir ve tüketim gruplarının harcamalarını temsil etmemesinden kaynaklanan gizli yoksullaşmayı ortaya koyuyor.

Buna göre son 13 yıllık dönemde (Haziran 2003-Haziran 2016) gizli yoksulaşmayı en yoğun olarak yaşayanlar işteki duruma göre yüzde 15.2 oranla yevmiyeliler, mesleğe göre yüzde 13.8 ile nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar. Gelir gruplarına göre yüzde 13.5 en yoksul yüzde 20’lik gelir grubu oluşturdu. Raporda şu önerilere yer verild:

* Ücret artışlarında dikkate alınacak ayrı bir endeks oluşturulmalı.

* Fiyatı sistematik olarak gerileyen teknolojik ürünler mal sepetinden çıkartılmalı.

* Toplum tarafından yaygın kullanılmadığı halde, yüksek değer taşıdığı için ciddi biçimde enflasyonu etkileyen ürünler mal sepetinde yer almamalı.

* Hükümet mensuplarının TÜİK’e müdahalesi anlamına gelecek yaklaşımlardan uzak durmalı.