Erdoğan’ın IŞİD çekincesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 ay sonra ABD Başkanı Barack Obama ile Cardiff’teki NATO Zirvesinde bir araya geldi ve ABD’nin IŞİD’e karşı aradığı koalisyona karşı olduğunu iletti. Erdoğan’ın Obama ile görüşmesinde oluşturulan koalisyona karşı olduğunu ve ittifak olarak ‘bütüncül bir yaklaşım’ gerektiğini belirterek, şu mesajları verdi:

“Ukrayna için farklı, Irak için farklı bir politika izlenmesi kabul edilemez. Oluşturulacak koalisyonun başta Bağdat merkezi yönetimine silah vermesine karşıyız. Burada bırakılan silahlar bugün IŞİD’in elinde. Silahlar dönüp bizim çözüm sürecimizi vurabilir. Bizim çözüm sürecimizi olumsuz etkiler. Koalisyona karşıyız”

Erdoğan zirve sırasında görüştüğü liderlere de benzer mesajları yineleyerek, “IŞİD’e karşı oluşturulacak bir koalisyon Esad’ı güçlendirmesin. Biz bölgedeki radikal grupların artacağını söylemiştik” dedi. Suriye muhalefetinin desteklenmediğini anımsattı. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunması konusunda Batı’nın gösterdiği hassasiyetin çelişkili olduğunu savunan Erdoğan, özellikle Almanya ve Fransa’nın Rusya’ya tutum konusundaki ayrışmalarına da işaret etti ve şu mesajları verdi: “Öncelikli olarak Rusya’ya karşı takınacağınız tavır konusunda kendi aranızda uzlaşın. İttifakın Soğuk Savaş ortamına sokulmasına biz karşıyız. Aynı şey Irak’ta da oldu; siz gidiyorsunuz ama biz bölge ülkesi olarak buradayız. Eğer enerji ve ticaret konusunda ihtiyacınız varsa bunun için yardımcı olmaya da hazırız. Biz Kırım’daki oldu bittiyle işgali tanımıyoruz ancak komşumuz Rusya ile ilişkilerimizi de bozmak istemiyoruz”

Rehinelerimiz var, bizi anlayın

Erdoğan, ittifak içerisinde Ukrayna için savunulan toprak bütünlüğünün Irak için de savunulmasını istedi ve “Rehinelerimizin de sizin gazetecileriniz gibi öldürülmesini istemiyoruz” dedi. Koalisyon sonucunda Irak’taki Şiilerin silahlanmasından ve Esad yönetiminin güç kazanmasından duyduğu kaygıyı vurguladı.Rehineleri kurtarmak için yapabilecek bir operasyonu, hayatlarını riske atmamak için göze alamayacağını belirtti ve olası operasyonun rehinelerin hayatını riske atmasından endişe ettigini belirtti.

Erdoğan, Şam yonetimine Batı'nın sessiz kalmasını da eleştirerek, bölgede ortaya çıkan kaos ortamından yararlanan terör örgütlerine karşı 'kapsamlı bir strateji geliştirilmeli' mesajı verdi.

Gülen mesajı içeriye

Erdoğan, ABD yönetiminin Gülen’i iade etmeyeceğini bilmesine karşın birkez daha Obama’ya Fethullah Gülen’in “iade edilmesi veya sınırdışı edilmesi’ talebini tekrarladı. Ankara, ABD yönetiminin bu talebe olumlu yanıt vermesini beklemezken, bunun iç kamuoyuna yönelik bir mesaj olduğu belirtildi. Erdoğan, bu konuda ısrarını koruyarak özellikle Obama’ya da 17 Aralıksonrasında yaşanan sürecin sorumlusunun Gülen olduğunu belirtmek istedi ancak bu talep iletilirken gerçekleşmeyeceği ve olumsuz yanıtın sureceği de biliniyordu.

Böyle devam ederse ilişkiler normalleşmez

Erdoğan, Gazze’de yaşanan çifte standardı, “toprakları olmayan bir devlet var” diyerek Obama’ya aktardı ve İsrail’in saldırılarının sivilleri hedef aldığını belirtti. Türkiye’nin İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi için gerekli olan 2 şartın hala yerine getirilmediğini, “Tazminat ve abluka konusunda” ilerleme sağlanmadığını belirterek, “Böyle devam ederse normalleşme gerçekleşmez” mesajı verdi.

Koalisyona 4 rezerv

-Rehinelerimiz zor durumda. Sizin gazetecilerinizin başına gelenlerin onların da başına gelmesini istemiyoruz

-Bölgedeki dengeleri değiştirecek bir koalisyon süreci olumsuz etkiler. Bağdat yönetiminde etkin olan Şiilere silah verilmesine karşıyız. Bu geçmişte yapılan hataların tekrarı olur. Biz 2003’te de bu konuda sizi uyarmıştık

-Bölgede devam eden bir çözüm sürecindeyiz. Bu süreçte silahların kontrolsüz bırakılması bizim iç barışımıza da tehlike oluşturur, çözüm sürecimizi geciktirir

-Bölgede düzenlenecek bir operasyon, Suriye’deki Esad yönetiminin elini güçlendirmemeli. Rusya’nın Suriye konusunda izleyeceği tavır önemli

Erivan’a NATO için yeşil ışık

Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande ile de biraraya gelen Erdoğan, önümüzdeki hafta Paris’te yapılacak olan Ermeni-Azeri zirvesi öncesinde de NATO’nun Azerbaycan’a verdiği sözleri tutmakta geç kaldığını anımsattı. Edinilen bilgiye göre, Azerbaycan’ın NATO ile işbirliğinin ittifaka güç katacağını belirten Erdoğan, benzer bir işbirliğinin Erivan yönetimi ile de yapılabileceğine yeşil ışık yaktı. Barış için Ortaklık çerçevesinde başlayan işbirliğinin ilerletilmesini istedi.

Erdoğan, önceki gün Hollande ile yaptığı görüşmenin yanı sıra Yunanistan Başbakanı Samaras ve İngiltere Başbakanı David Cameron ile de bir araya geldi.

Kabil havaalanına Türkiye talip

Türkiye, 2014’te NATO’nun Afganistan’da sona erecek olan ISAF operasyonunun ardından yeni rolü konusunda da seçim sürecinin biran önce sonuçlandırılmasını isteyerek, başta Kabil Havaalanı olmak üzere Afganistan’da öncü bir rol almak istediğini iletti. Türkiye, Ukrayna konusunda göstereceği tavrı da Afganistan’da üstleneceği rol konusunda pazarlık unsuru olarak masaya getirdi.

Merkel’e dinleme sitemi

Merkel ile görüşmesinde dinlemeler konusundaki sitemini ileten Erdoğan, Ukrayna hassasiyetine karşı Şansölye’den “adiliyet” beklediğini iletti. Bu çerçevede toprak bütünlüğü sorunu olan Rum Kesimi’nin birliğe alınmasının AB ruhuna aykırı olduğunu, Ukrayna’da gösterilen hassasiyetin Irak’ta veya Suriye’de gösterilmediğini belirtti.

Notlar:

- Erdoğan Cardiff Kalesi'nde liderler onuruna düzenlenen yemeğe ilk gelen isimlerden biri oldu. İspanya Başbakanı’nın hemen ardından yemeğe 20:15'te gelen Erdoğan, saat 21:00'e kadar başta Obama olmak üzere diğer liderleri bekledi.

-Yemeğe Merkel başta olmak üzere birçok ülke lideri toplu halde geliken, saat 21:00'de Obama'nın gelmesiyle yemek başladı. Obama'nın gelişi sırasında halkın büyük coşkusu dikkat çekti

-Çok sayıda lider basın toplantısı düzenlerken, Erdoğan sadece uçağındaki gazetecilerle biraraya geldi.

- Diğer ülke gazetecilerinden farklı olarak Türk gazetecilere bilgilendirme yapılmadı

- Obama ile görüşme için ABD basınına 13 kart verilirken, Türk heyetine bunun yarısı kadar kadar verildi. Gazetecilerin yerine görüşmeye kameraman ve fotomuhabirleri alındı.

-Obama ile görüşme 45 dakika olarak planlandı.