Finlandiya'da Sürdürülebilir Tekstil örneği

Daha teknik bir ifadeyle tekstil, yılda 1.2 milyar ton karbon salımı eşdeğeri (CO2) üretiyor. Bu haliyle uluslararası uçuşlardan ve deniz taşımacılığından daha fazla salım yapan en “kirletici” endüstrilerden biri olarak anılıyor. Öyle ki küresel sera gazı emisyonların yaklaşık yüzde 5’inin moda endüstrisinden geldiği belirtiliyor.

Üretilen tüm giysilerin neredeyse yüzde 60’ının bir yıl içinde atılması bir başka acı gerçek. Çünkü neoliberalizmle birlikte artan tüketim alışkanlığı, sürekli değişen (ihtiyaç yaratılan) modayla birlikte gardıropların sürekli yenilenmesine neden oluyor. Bu açıdan modayı, tüketim alışkanlığını perçinleyen ve karbon ayak izini artıran bir akım olarak ifade edebiliriz.

Milenyum kuşağı daha dikkatli

Hal böyle olunca da çevre bilinci olan bireyler, özellikle de milenyum kuşağı, iklim değişikliğine neden olan küresel ısınmayı -kendince- kısıtlamak için karbon ayak izlerini en aza düşürmenin yolunu, tüketmemekte (azla yetinmekle) ve yeniden kullanmakta arıyor. Bunun tekstilde de karşılığı var: Eko-moda; Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın karısı ve şair Jenni Haukio da bu açıdan topluma örnek olacak bir davranışla gündeme geldi.

First Lady, ülkenin Kurtuluş Günü için düzenlenen bir resepsiyonda, Fin huş ağacı liflerinden yapılmış, sürdürülebilir bir gece elbisesi giydi. Kıyafetlerin yapıldığı lifler biyolojik olarak parçalanabiliyor ve parçalandıklarında veya yıkandıklarında çevreye zararlı mikro plastikler salmıyor. Aynı zamanda lifler, karbonu kullanım ömrü boyunca depolandığı için ahşaptan geri dönüştürülebilir giysiler yapmak, tekstil kaynaklı karbon emisyonlarının azaltılabileceği anlamına geliyor. Finlandiya’da ağaçların sürdürülebilir bir şekilde yetiştirildiği ve bu ağaçların sulama gerektirmediği için de tekstilde önemli bir hammadde alternatifi olabileceği belirtiliyor.

Geri dönüşebilir ürün

Kısacası, elbise üretiminin ekolojik zararını azaltmak için ahşap, gazete, karton ve eski pamuk gibi çeşitli malzemeler kullanılan bir seçenekten bahsediyoruz. Malzemelerin geri dönüştürülebilir olması da büyük önem taşıyor. Bu teknolojinin 2020’de pilot üretime geçmesi bekleniyor.

Buna karşın pamuk, şu anda üretilen tüm tekstil ürünlerinin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki tüm emeğin neredeyse yüzde 7’sine de istihdam sağlıyor. Böylelikle dünyadaki en kârlı gıda dışı ürün olmakla birlikte üretim için kullanılan yöntemler sürdürülebilir değil.

Kıyafet maliyetlerinin diğer tüketim mallarına göre daha yavaş artması ve satın alınabilirliğinin daha olası olması sebebiyle çevresel kaynak kullanımı hızla artırıyor. Öyle ki bu kaynak tüketiminin 2000 yılına kıyasla 2050’ye kadar üç katına çıkması bekleniyor.

Deloitte’in milenyum kuşağının lüks tüketim alışkanlıkları üzerine yaptığı bir ankette, tüketicilere, alışverişlerinin sürdürülebilir ve etik bir markadan yapıldığına emin olup olmadıkları soruldu. Genel ortalamaya göre tüketicilerin yüzde 30.7’si buna “daima” dikkat ettiklerini söylerken, kadınların erkeklerden daha bilinçli olması dikkat çekti.

Kaynakça: https://www.weforum.org/agenda/2018/12/
finland-has-a-new-eco-fashion-line-that-produces-clothes-from-trees https://www.nature.com/articles/s41558-017-0058-9
https://www.huffingtonpost.