GDO denetimi 1 Mart'ta başlıyor

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol Ve Denetimine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 26 Ekim'den geçerli olmak üzere Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak, GDO'lu gıda ve yemlerin işleme ve tüketim amacıyla ithali, piyasaya sürülmesi, tescili ve ihracatı yasak olacak. GDO'lu gıda ve yemlerin transit geçişine ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek. Gümrük idarelerince, bu Yönetmelik kapsamındaki ürünler için GDO'ya ilişkin ek bir belge aranmayacak.

Yüzde 0.9 oran şartı yürürlükten kaldırıldı

Ayrıca, "Gıda veya yem, GDO'lardan biri ya da birkaçını toplamda en az yüzde 0.9 oranında içeriyor ise, GDO'lu olarak kabul edilecek", "Gıda veya yemin yüzde 0.5'ten fazla izin verilmeyen GDO içermesi halinde ithalatına, işlenmesine, nakline, dağıtımına ve satışına izin verilmeyecek" ve "GDO'suz ürünlerin etiketinde ürünün GDO'suz olduğuna dair ifadeler bulunamayacak" fıkraları yürürlülükten kalktı.


Komitede üniversite görevlileri ve uzmanlar yer alacak

Bakanlık tarafından GDO ile ilgili bilimsel ve teknik verileri araştıracak, yorumlayacak ve görüş oluşturacak, görev süreleri iki yıl olan uzmanlar listesi teşkil ettirilecek. Uzmanlar listesi üniversiteler, TÜBİTAK ve araştırma kuruluşlarında görevli konu ile ilgili uzman veya öğretim üyelerinden oluşturulacak. Her bir başvuru için, uzmanlar listesinde bulunanlar arasından, Bakanlıkça seçilecek on bir üyeden oluşan yeni bir komite teşkil ettirilecek.

İthalatçı firmadan, GDO ve ürünlerinin üretildiği veya yüklendiği ülke yetkilileri tarafından düzenlenmiş ürünün miktarı ve aktarılan geni belirten belge veya uluslararası akredite bir laboratuardan alınmış analiz raporu istenecek.

Ürünün üretildiği ülke dışında başka bir ülkeden yüklenmesi durumunda üretici ülkenin vermiş olduğu belgeyle beraber yüklendiği ülkenin yetkili otoritesince düzenlenmiş, parti numarası, miktarı ve GDO çeşidini belirten belge aranacak şartı da yürürlülükten kaldırıldı.

26 Ekim'den önce kontrol belgesi alınmış ürünlerin ithalatında, bu ürünlerin Avrupa Birliği'nin kabul ettiği kriterlere uygun olması koşulu ile izin, başvuru ve ithalat hükümleri 1 Mart 2010 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayacak.

Öte yandan; Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, GDO Yönetmeliğinde yapılan değişikliği değerlendirirken, ''Ortaya konulan lobi faaliyetlerine teslim olunmuş ve halk sağlığına karşı doğrudan veya dolaylı; derhal veya gecikmeli risk oluşturan GDO'lu ürünlerin ülkeye kontrolsüz girişine izin verilmiştir'' iddiasında bulundu.

''Ortaya çıkan gelişmeler yapılan düzenlemenin, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının inisiyatifinin çok üzerinde bir yerden geldiğini göstermektedir'' diyen Günaydın, ilk yönetmeliğin yayımından bugüne kadar yaşananların kriz yönetimi konusunda ortaya çıkan inanılmaz bir kargaşa ve kaosa işaret ettiğini de savundu.

Değişiklik yem sektörü sorununu kısmen çözdü

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın, ''Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik''te, uygulamadan kaynaklanan sorunlar ve kamuoyundan gelen tepkiler üzerine yaptığı değişiklik, yem sanayicilerinin sorunlarını ''kısmen'' çözdü.

Değişiklik sadece kontrol belgesine tabi ürünleri kapsadığı için, kontrol belgesine tabi olmayan ve yem sanayiinde kullanılan ürünlerin ithalatındaki sorun devam ediyor.

Verilen bilgiye göre, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın 14 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımladığı ''Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın denetimine tabi ürünlerin ithalatına dair dış ticarette standardizasyon tebliği''nde ithalatında kontrol belgesi aranacak ve aranmayacak ürünler listesi belirlendi. Buna göre, tane, arpa, mısır, buğday, darı, soya gibi ürünlerin ithalatında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan alınacak kontrol belgesi aranırken, bunların küspesi, artıkları ve kepekleri ithalatında kontrol belgesi aranmıyor.

Kontrol belgesi aranmayan ürünler, limanlara getirildiğinde, firma bakanlığa bilgi veriyor. Bakanlık elemanlarının ürünün kalite şartlarını sağlayıp sağlamadığına ilişkin yaptığı kontrolden sonra ithalat yapılabiliyor.

Kontrol belgesi aranan ürünler için ise önceden kontrol belgesi için başvuruluyor.
Verilen bilgiye göre, yönetmelikte bugün yapılan değişiklik uyarınca, 26 Ekim'den önce kontrol belgesi alınmış tane arpa, buğday, mısır, soya gibi ürünler, AB kriterlerine uygun olduğuna dair belge sunulması ve etiketleme ile ilgili hükümlere uyulması şartıyla ithal edilecek.

Ancak, kontrol belgesine tabi olmadığı için, ithal edilen ve halen limanlarda bekleyen soya küspesi ve kepekler gibi ürünler AB normlarına uygun olsa bile ithal edilemeyecek.

Sektör temsilcileri, bunun çok çelişkili bir uygulama olduğuna dikkati çekerken, yem sektörüne yılda 1 milyon ton tane soya, 600 bin ton soya küspesi ithal edildiğini vurguladılar. GDO'lu ürünlerden elde edilen küspelerin GDO'lu sayılıp sayılmadığı konusunda bilim dünyasında tartışmalar sürüyor.
 

GDO İÇİN İMZA KAMPANYASI