Gökyüzüne komşu topraklar: Artvin

Doğa ile bütünleşmek, kültür zenginliğini yansıtan samimi insanlarla tanışmak istiyorsanız, tam da aradığınız yer Artvin. Çok çeşitli doğal değerleri içinde barındıran Artvin, turizm potansiyeliyle dikkati çekiyor. Yörede, kampçılık, doğa yürüyüşleri, kayak merkezi, jeep safari, rafting ve kano gibi su sporları turizm faaliyetleri arasında yer alıyor.

''Alternatif Turizmde, Alternatifsiz İl Artvin'', doğaya sevdalı, konuklarını ağırlamayı bekliyor.

Doğu Karadeniz'e yolunuz düşerse, Artvin'e uğramadan dönerseniz, pek çok sürprizi kaçırmış olacaksanız. Çoruh Nehri'nin yol arkadaşlığını, bulutların misafirlik ettiği dağları, gözünüzü çevirdiğiniz her yerde akan dereleri görmeden dönmek olmaz.

Artvin'e karayoluyla Türkiye'nin her yerinden ulaşılabilir. Özellikle Samsun'dan itibaren sahil yoluyla gidildiğinde Karadeniz'i solunuza, dağları da sağ yanınıza alarak eşsiz güzellikte bir seyahat yapabilirsiniz.

Deniz yolu ile doğrudan ulaşım mümkün olmamakla beraber, yaz aylarında İstanbul'dan Trabzon Limanı'na kadar arabalı vapurla gelinebilir. Seyahatinize buradan karayoluyla devam edebilirsiniz. Kente en yakın havaalanları ise Erzurum ve Trabzon'da bulunuyor. Artvin-Trabzon arası karayolu ile 234, Artvin-Erzurum ise 226 kilometre.

Doğu Karadeniz dağları üzerinde, Çoruh Vadisi'nin yamacına kurulu, arazinin genellikle dağlık olduğu bir kent Artvin. Tarihi ancak Orta Çağa kadar takip edilebilen kentte, bugün yaklaşık 25 bin kişi yaşıyor. Üzerine kurulduğu coğrafyanın özellikleri nedeniyle bir kent meydanına sahip olmayan Artvin'de, Valilik binasının bulunduğu küçük alan, kentin merkezi sayılıyor. İdari binaların ve genel alışveriş mekanları da bu alan çevresinde yoğunlaşıyor.


Erzurum-Artvin güzergahında eşsiz manzaralar

Eğer Artvin'e Erzurum üzerinden geliyorsanız, yol üzerinde Tortum Şelalesi ve Tortum Gölü'nü görmeden geçmeyin.

Erzurum'un Uzundere ilçesindeki Tortum Şelalesi, oluşumu açısından dünyanın ikinci, yüksekliği bakımından ise üçüncü şelalesi olarak biliniyor. Şelalenin bulunduğu bölgede ziyaretçiler için piknik alanı ve hemen şelalenin altına inen merdivenlerin üzerinde demir korkuluklu izleme balkonu bulunuyor. Merdivenleri takip ederek şelalenin altına inebilirsiniz.
Şelalenin görkemi ve ak köpükler arasında beliren gökkuşağı arka planında, fotoğraf çektirebilir, yaz aylarında suyun düştüğü yerde ıslanarak serinleyebilirsiniz.

Yol güzergahında, yine Uzundere ilçesi Çamlıyamaç köyünde, Gürcü Kralı Adarnesi III'ün oğulları Bagrat ve Davit tarafından yaptırılan tarihi Öşvank Kilisesi'ni gezebilirsiniz. Gürcülerin ziyaret ederek hacı oldukları kilise, dış ve içteki taş süslemeleri ile çok güzel bir görünüme sahip. Bölgedeki en büyük haç planlı Gürcü kilisesi olma özelliğini taşıyan kilisenin kabartma ve duvardaki işlemeleri kaçak kazılar ve bilinçsizlik yüzünden önemli ölçüde zarar görmüş. Yapı, Kültür ve Turizm Bakanlığınca 1985 yılında tescil edilerek korunması gereken taşınmaz kültür varlıkları arasına alınmış.


Keşfedilmemiş cennet: Yusufeli

Uzundere'den sonra dağların, vadilerin arasından kıvrıla kıvrıla Artvin'in Yusufeli ilçesine varıyorsunuz. Yusufeli, rafting, diğer su sporları, trekking, dağcılık, av turizmi, fotoğrafçılık, kampçılık gibi turizm çeşitlerine sahip olmasının yanı sıra tarihi eserleri ve doğal güzellikleriyle ender bulunan bir turizm yöresi.

Damak tadına düşkün olanlar için, ünlü cağ kebabını, yanında buz gibi yayık ayranı ile tatmak mümkün.

İlçede, İşhan, Barhal, Tekkale kiliseleri ve Demirkent Camii, görülebilecek tarihi mekanlar arasında. Dağlık ve engebelik bir coğrafyaya sahip olduğu için özellikle geçmişte yerleşim birimi olarak seçilen Yusufeli sınırları içinde 25'e yakın gözetleme kulesi bulunuyor.

İlçe merkezi ve köylerde olmak üzere her yıl kara kucak güreşleri ve festivaller düzenleniyor. Yöre halkı festivallere büyük önem veriyor. İlçede, konaklamak için otel ve pansiyon bulmak mümkün.

Çoruh nehri ve rafting

Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biri olarak öne çıkan Çoruh Nehri, son yıllarda rafting sporu ile Yusufeli'nin en önemli turizm potansiyelini oluşturmaya başlamış. Çoruh'un rafting sporu için elverişli olan kesimleri İspir-Yusufeli sınırındaki Çamlıkaya köyünden başlayıp, Artvin'e kadar olan 127 kilometrelik bölümü kapsıyor. Bu bölümün tamamı ise Yusufeli ilçesi sınırları içinde yer alıyor.

Çoruh Nehri, dünyadaki Zambezi Nehri'nden sonra rafting sporu için ideal ikinci nehir olma özelliğini taşıyor.

Türkiye'nin en zor rafting nehri olarak kabul edilen Çoruh'un pek çok bölümü zorluk derecesi bakımından 5, kimi yerlerde ise 6 derece parkurlar içeriyor. Çoruh'ta rafting ve kano sporları için uygun zamanın, Mayıs ayının son haftaları, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları olduğu belirtiliyor.

Her yıl yerli ve yabancı pek çok turist, bu parkurda rafting yapmanın yanı sıra, Çoruh boyunca uzanan muhteşem yeşilliği, doğal güzellikleri de görme fırsatını yakalıyor.

Tur şirketleri, rafting isteğine bağlı olarak, 4 günlük veya 8 günlük tur düzenliyorlar. Çadır konaklamalı turların başlangıç noktası, genellikle Erzurum ilçesi Çatakbahçe, İspir, Çamlıkaya, Sebzeciler, Barhal Nehri rotası. Rafting malzemeleri ve çadır tur şirketlerince sağlanıyor.
Boz bulanık akan Çoruh Nehri ile berrak mavi Barhal Çayı'nın ''su kavuşumu'' noktası da Yusufeli ilçesinde yer alıyor. Barhal Çayı da kano ve rafting gibi su sporları bakımından oldukça elverişli.

Öte yandan yıllardır bölgeye yapılması planlanan baraj, yöre halkını huzursuz ediyor. Yıllardır gündemde olan konu nedeniyle yöreye herhangi bir yatırım yapılmıyor.


Doğa yürüyüşünde 4 mevsim bir arada

Dağ ve doğa yürüyüşü denilen ''trekking'' için de her yıl binlerce insan Artvin'i ziyaret ediyor. Özellikle Barhal Vadisi ve Yaylalar köyünden Kaçkarlar'a doğru olan bölümde doğa yürüyüşü yaz mevsiminde yoğun olarak yapılıyor.

Yusufeli ilçesinde 17 trekking rotası tespit edilmiş, bu güzergahı tercih eden doğa severler, dört mevsimi bir arada yaşama fırsatı buluyor. Bu özelliğin Türkiye'nin hiçbir bölgesinde olmadığı ifade ediliyor. Kaçkar Dağı'nda zirve yapmak isteyen macera tutkunları için ise en uygun zaman Temmuz ve Ağustos ayları.

Öte yandan Kaçkar ve Altıparmak dağlarında 50'ye yakın krater gölü bulunuyor. Bu göller bozulmamış doğasıyla ve tabii güzellikleriyle ziyaretçilerini bekliyor.


Ormanın nazar boncuğu krater göller

Anadolu'nun gizli saklı köşelerinde pek çok göl var, bir çoğunun adı da Karagöl. Aynı ismi taşıyan bu doğal güzelliklerin üçü de Artvin sınırları içerisinde yer alıyor.

Kentte, Şavşat ilçesindeki Karagöl-Sahara Milli Parkı içinde bulunan Şavşat-Karagöl ve Borçka-Karagöl, turistik özellikleri ön plana çıkan yerler arasında. Ayrıca Murgul ilçesinde, ''Damar Karagöl''ü görmek mümkün.

Borçka ve Muratlı'daki barajları gezdikten sonra Borçka'daki Karagöl'ü kesinlikle görmelisiniz. Bölgeye kadar gidip bu eşiz krater gölünü ve çevresini görmeden ayrılmayın. Gölün çevresi, Doğu Karadeniz'in simgesi dev ladin ağaçları, köknar ve çamlardan oluşan yoğun ormanlarla kaplı.

Orman denizi izlenimi uyandıran göl, adeta büyülüyor ziyaretçilerini. Göl üzerinde kayıkla kısa bir gezinti yapabilir, doğanının ve kuşların sesini dinleyebilirsiniz. Tabiat parkında konaklamak isterseniz, Artvin Çevre Müdürlüğüne bağlı misafirhane dışında herhangi bir tesis yok. Gölün çevresinde ayrıca doğaseverler için kamp ve piknik alanları da bulunuyor. Bu eşsiz güzelliği bırakıp Karagöl'den ayrılmak istemeyeceksiniz.

Ne yenir, ne satın alınır?

Artvin yöresinde süt ve süt ürünleri peynir ve kaymak kuymağı, sebzelerden ve kır otlarından yapılan dağ pancarı, kuş yemeği, gımı, yaban semizotu, ebegümeci, bunların dışında taze asma yaprağı ve lahana sarması tatmaya değer lezzetler arasında.

Bunların dışında taze fasulyenin kurutulmuşundan yapılan ''puçuko'' denilen özel bir sebze yemeği yöreye has tatlardan. Hamur işlerine gelince, laz böreği, katmer, erişte, hınkal, çergebaz ve bişi en yaygın yemekler. Yusufeli ilçesinde de cağ kebabını tatmadan dönmeyin.
Yörede, hediyelik eşya olarak çok fazla seçenek bulunmuyor. Turistik ürün, yok denecek kadar az. Çarşıda küçük bir dükkanda ahşap boğalar ve çeşitli ürünler yapan bir usta var. Sepetler, hayvan figürleri, kaşıklar gibi hediyelik eşyaları sevdiklerinize Artvin hatırası olarak alabilirsiniz.
Kentte ayrıca kilim ve şal dokumacılığı yaygın olarak yapılıyor. Şavşat ilçesinde kilim, Yusufeli'nde ehram dokumacılığı gelişmiş. Ehram tezgahlarında üretilen kumaşlar, ince ve zarif olması nedeniyle önem kazanıyor. Ehram motifleri yörede ''hanımeliçar'' olarak biliniyor. Genellikle, kadınlar tarafından, özel günlerde örtü olarak kullanılıyor.

Öte yandan, yöreye has Kafkas arılarının ürettiği nefis kestane balı, Artvin'de alınabilecek gıdalar arasında.