HDP, eğitim raporu hazırladı: Cemaatlere özel görev verildi’

HDP, 2017-2018 eğitim-öğretim yılının başlaması dolayısıyla Türkiye’de eğitimin durumuna ilişkin değerlendirme raporu hazırladı. Raporda, eğitimin tam bir yapboz tahtasına döndüğü vurgulandı. Raporda öne çıkan tespitler şöyle:

Saray emriyle: İlköğretimden ortaöğretime geçiş sisteminde sayısız kez değişiklik yapılmıştır. AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan 2004 yılında Ortaöğretim Kurumları Seçme ve Yerleştirme Sınavını (ÖKS), 2008 yılında Seviye Belirleme Sınavlarını (SBS) ve 2014 yılında ise Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) Sistemin getiren başka bir siyasi partiymiş gibi TEOG’un kaldırılmasını söylemiştir. Saray’dan emiri alan Başbakan ve Milli Eğitim Bakanı hemen değişiklik için hazırlıklara başladıklarını kamuoyu ile paylaşmışlardır. Bu örnekte olduğu gibi AKP’nin eğitim politikası tabandan, sahadan değil merkezden gelen talep doğrultusunda sürekli olarak değiştirilmektedir.

Okullar dini cemaat ve vakıflara açılıyor: AKP’nin eğitime yönelik ideolojik müdahalelerinin en önemli boyutlarından biri de “tek din, tek mezhep” anlayışı üzerinden inanç istismarına dayanan pratik uygulama ve söylemlerin eğitimin her alanında yaygınlaştırılması olmuştur. Eğitim politikalarının oluşturulması ve uygulanması sürecinde Diyanet’in, dini vakıf ve cemaatlerin belirleyiciliği ve etkinliği artmıştır. MEB, Diyanet’le, Ensar, Birlik, Hikmet, Hayrat, İHH, TÜRGEV gibi dini vakıf ve derneklerle sayısız protokoller imzalayarak, eğitimi dinselleştirme sürecinde cemaatlere “özel görevler” vermiştir.

İmam hatipler yaygınlaştırıldı: Çok sayıda okul, öğrenci ve velilerin itirazlarına rağmen imam hatip okullarına dönüştürüldü. Öğrenciler merkezi sınavlarda tercih etmedikleri halde bu okullara kaydedildi. Eğitim bütçesinin aslan payı, bu okullara ayrıldı. AKP iktidarı sadece imam hatip okullarının sayısını artırmıyor, gelinen noktada bütün okulların imam hatipleştirilmesine dönük politikalar da geliştiriyor. Seçmeli adı altında dini içerikli derslerin dayatılması, cemaat ve tarikatların vakıf ve dernek adı altında okullara yerleştirilmesi, karma eğitime karşı söylemlerin, fiili uygulama örneklerinin artması, değerler eğitimi adı altında okulöncesi öğretimden yükseköğretime kadar tüm derslerin ve eğitim uygulamalarının dinsel içerikler ile donatılması bu politikalardan sadece bir kaçıdır.

Laik eğitim tasfiye ediliyor: Müfredat değişikliği, OHAL rejimi ile resmi ideolojiye AKP’nin politik hedefleri ile örtüşecek şekilde format atılmasının eğitimdeki yansımasıdır. Halihazırda fazlasıyla sorunlu ve ötekileştirici içerik ve uygulamalarla dolu olan eğitim müfredatı, AKP iktidarının yaptığı son müdahale ile daha da dinci, milliyetçi, cinsiyetçi bir içerik ile donatılmıştır. Bu müdahale yakından incelendiği zaman müfredatın birçok yönden 1980 Askeri darbesini gerçekleştiren paşaların müdahalesinden bile geri bir noktada olduğu görülmektedir.

Eğitim ticarileşti

AKP iktidarları döneminde eğitim her düzey ve türde amaç, yapı, içerik ve işleyiş açısından neoliberal zihniyetin sonucu olarak piyasalaştırma, ticarileştirme kriterlerine göre yeniden düzenlendi. AKP’nin eğitimi piyasalaştırılması ve ticarileştirilmesine yönelik politikalarının öğrenci ve velilere yansıması “Paran kadar eğitim” şeklinde olmaktadır. Ailelerin eğitim harcamaları her geçen yıl daha da artmakta, eğitime dair her şey özelleştirilmektedir.

Bütçe özel okula

AKP’nin eğitimin piyasalaştırılmasına dair en önemli adımlarından biri özel okulların sayısını dramatik bir biçimde artmış olmasıdır. 4+4+4 düzenlemesi öncesi Türkiye’de sadece 1 816 özel okul varken bugün bu sayı yüzde 300 artarak 5 bin 428’e yükselmiştir. En büyük bütçeyi eğitime ayırdığını ifade eden hükümet teşvik adı altında eğitim bütçesinden önemli bir payı özel okullara aktarmaktadır. 2016’da özel okullara MEB bütçesinden aktarılan para 3 milyar 113 milyon TL’dir.

Yatırımlar azaldı

AKP iktidarı devlet okullarının fiziki ve altyapı yetersizliklerini gidermiyor, ortaöğretim kurumlarına yeterli, ilköğretim kurumlarına ise hiç ödenek ayırmıyor. AKP iktidarları döneminde eğitim bütçesinden yatırımlara ayrılan pay yarı yarıya azaltılmıştır. 2002 yılı bütçesinde eğitim yatırımlarına ayrılan pay, eğitim bütçesinin yüzde 18’i iken 2017 bütçesinde bu oran yüzde 9’a düşmüştür.