Her 100 öğretmenden 95'i borçla yaşıyor

Bağımsız Eğitimciler Sendikası’nın ‘5 Ekim Dünya Öğretmenler Günü’ nedeniyle hazırladığı ‘Türkiye’de öğretmenlerin genel durumu’ raporuna göre, öğretmenler gün geçtikçe borçlanarak yaşamaya çalışıyor. Bin 55 eğitim çalışanı ile yapılan araştırma sonucunda oluşturulan raporun çarpıcı sonucuna göre, eğitimciler 2008'de, 2007-2006-2005-2004 ve 2003'e göre daha çok borçlandılar. Her 100 eğitimciden 95'i, bir şekilde borç alarak yaşıyor. Kredi kartı borçları yüzünden kara listeye alınanların oranı, yüzde 132 yükseldi. Eğitimcilerin banka borcu bir yıl öncesine göre 2008'de yüzde 82 oranında arttı.

Kamu çalışanlarının yüzde 43'ünü oluşturan, bir milyon kişilik eğitim ordusunun, borç hanelerinin en başında kredi kartları bulunuyor. Öğretmenlerin yüzde 47'si kredi kartları, yüzde 13'ü ise ev ve araba kredisiyle bankalara borçlandı. Eş, dost, arkadaş ve akrabalara borcu bulananların oranı yüzde 27 iken, mağazalara ve tanıdık esnafa borçlananların oranı ise yüzde 8'de kaldı. Borcu bulunmayan eğitim çalışanlarının oranı yüzde 5 olarak belirlendi.

Rapora göre; İstanbul, Ankara ve İzmir'de çalışan eğitimcilerin daha çok borcu bulunuyor. Borçluluk sıralamasında, İstanbul ve Ankara başta olmak üzere büyük şehirler en ön sıraları paylaşıyor. En az borcu bulunan eğitimciler ise daha çok köy ve taşrada yaşayanlar.

Bir önceki yıla göre banka kredi kartı borçlarında yüzde 89 oranında artış kaydedildi. 2008 yılında, bireysel kredi ve kredi kartı borçlarını ödeyemedikleri veya gecikmeli ödedikleri için kara listeye eklenenlerin sayısı, 2008 yılına oranla yüzde 132 arttı.

Araştırma kapsamında bazı Avrupa Birliği üyesi olan ve Türkiye'ye genel ortalamaları yakın ülkelerde öğretmenlerin yıllık toplam çalışma saatleri yıllık ücretleri ve saat başına aldıkları ücretlere ilişkin belirlemelere de yer verildi. Macaristan, İrlanda, Portekiz, İsveç, Yunanistan ve Türkiye'nin verileri karşılaştırmalı olarak hesaplandığında, en yüksek çalışma saatlerine sahip olan ülkenin Türkiye olduğu görüldü. Portekiz'de öğretmenlerin bir yıllık toplam çalışma saatleri sadece bin 425 saat iken Türkiye'de bin 808 saat olduğu belirtildi. Öte yandan Yunanistan, Macaristan, İsveç ve Portekiz'de öğretmen başına 11 öğrenci düşerken, Türkiye'de bu rakamın en az 26 olduğu saptandı. Seçilen 5 ülke arasından en yüksek öğretmen maaşlarının verildiği ülke Danimarka iken, en düşük öğretmen maaşını veren ülke yine Türkiye oldu. Buna göre İrlanda'da bir ilkokul öğretmeni yılda toplam 53 bin dolar, Yunanistan'da 38 bin dolar, Portekiz'de 51 bin dolar, Macaristan'da 26 bin dolar, İsveç'te 38 bin dolar iken bu rakam Türkiye'de 10 bin dolar'da kalıyor.

BES Başkanı Gürkan Avcı, rapora ilişkin yaptığı değerlendirmede, öğretmenlerin 5 Ekim Dünya öğretmenler Günü’nü buruk kutlayacağını söyleyerek “Borçlanma açısından Türkiye ekonomisi ile öğretmenin ekonomisi birbirine benziyor. Öğretmen de Türkiye gibi veresiye yaşıyor” dedi. Tüketimdeki artışın vatandaşın gelirlerindeki iyileşmeye değil, borçlanmaya bağlı bir artış olduğunu ifade eden Avcı, “2008 yılında öğretmenler bir önceki yıla göre daha fazla borçlandılar” dedi. Avcı, bankaların tıpkı "kravatlı tefeciler" gibi davrandıklarını savunarak, “Kredi kartı ve kredi faizleri ile on binlerce eğitim çalışanı, bankaların kara listelerine alınmış durumdadırlar. Bankaların kara listeye aldığı eğimciler de gerek bankaların insafsızlığına gösterdiği hoşgörü yüzünden gerekse öğretmenlere reva gördüğü düşük ücretler nedeniyle hükümeti kendi kara listelerine almışlardır” diye konuştu.