İller Bankası da Yok Ediliyor...

Yasa tasarısıyla, banka hisseleri yerli, yabancı hissedarlara aktarılabilecektir. Belediyelere destek amacıyla kurulan İller Bankasının diğer bankalar gibi gelecekte yabancıların eline düşmemesi olanaksızdır. Ülke varlıklarının bu kadar kolay satılması halka karşı yapılabilecek en büyük haksızlık ve sorumsuzluktur.

18 Şubat 2010 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilerek TBMM gündemine inen İller Bankası’nın tasfiyesine ilişkin düzenlemeler, “Her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerini yerine getirmek” gerekçesi öne çıkarılarak yapılmakta. Belediyelerin yaşam kaynağı, can simidi olarak bilinen İller Bankası, artık ticari ve özel bir banka gibi yerel yönetim ortaklığı özelliğinden uzaklaştırılarak içi boşaltılmış bir duruma getirilmektedir.

Aslında İller Bankası’nın tasfiye süreci, 2006 yılında başlatılmış ancak başta TMMOB Harita-Kadastro Mühendisleri Odası olmak üzere belediyeler ve kamuoyunun yoğun karşı çıkmaları sonunda tasarı bugünlere kadar erteletilebilmiş idi. Ancak neo-liberal sürecin hız kesmeden vahşi bir dayatmayla günümüz uygulamalarının en önemli adımını teşkil etmesi ve elde avuçta ne varsa satma ısrarı nedeniyle İller Bankası da; Or-Köy, Toprak-Su, Toprak-İskân, Ağaçlandırma, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü gibi halka ve topluma büyük yararları olan genel müdürlüklerin teker teker yok edilmesinde yaşanan durumdan nasibini almaktadır.

Bundan böyle İller Bankası, belediyelere kredi verirken, mevcut mevzuatına, yönetmeliklerine göre değil, yeni belirlenecek özel bankacılık esaslarına göre tam bir ticari anlayış; kâr ve zarar düşüncesi ağır basarak uygulama yapacaktır. Bu da belediyeciliğin, yerel yönetimlerin kamu tarafından korunması yönteminin sonu ve söz konusu kurumların iflası demektir. Sadece iktidar yanlısı yerel yönetimlerin ayakta kalacağı sinyalidir. Daha önce en düşük faizli kredi olanağı sağlayan bankanın, A.Ş’ye dönüşmesi ve yurtiçi ve yurtdışı kredilere destek çıkması gibi hususlarla bunlara aracılık yapması, temel amaç olan yerel yatırımların gerçekleştirilmesine katkı koyma anlayışı yok olacaktır.

Tasarıda, gelecekte belediyelerin borçlarına karşı, geri ödemelerde yaşayacağı çıkmazları dünya devleri, küresel finans kuruluşlarıyla nasıl çözeceği konusunda en küçük bir yaklaşım bulunmamakta, onları tamamen yalnızlaştırmak ve bitirmek amacını taşımaktadır.

Yetkiler tek elde

Bankanın tüm yönetim organlarıyla yapısı yeniden değişime uğratılacak, yapılandırma süreci sorunsuz bir geçiş dönemine tabi tutulacak ve güçlü bir merkezi yapı oluşturularak yetkiler tek elde toplanarak egemen idare sistemi yaratılacaktır. Belediyelerin 2009 yılı borçları 22.3 milyar lira olarak saptanıyor.

İller Bankası’na olan borçlarının toplamı ise, yaklaşık 6 milyar TL şeklinde belirleniyor. Bu durumda, borç batağına saplanmış olan belediyeler, bundan böyle, İller Bankası katkı paylarını normal bankacılık işlemleri gibi yürütülmesiyle iyice çöküntü yaşar hale gelecekler.

Altyapı hizmetlerinde düşük faiz ve uzun vade kredili dönem sona erecek, bu maliyetler hep halka yansıyacak, hem de sadece maliyeti değil, kredilerin yüksek faizleri de... Yoksullaşma bütün kenti saracaktır. Yasa tasarısında 657 sayılı Kanun’a tabi devlet memuru kadrolarının iptal edileceği belirtiliyor. Bütün özelleştirmelerde yaşananlar gibi, personel seçiminde nitelik yerine, siyasi anlayış öne çıkacak ve bu tasfiye ile on yıllardır kurumda hizmet veren deneyimli, uzman teknik ve idari personel tamamen mağdur duruma düşecektir. Personeller ‘havuz’a gönderilerek ya farklı kurumlara dağıtılacak ya da kapı önüne konacaktır. İş güvencesi ve özlük haklarının korunması da hak getire...

Tekel işçileri gibi karanlık ve belirsiz bir gelecek onları bekleyecek. Tekel, Pet-Kim, Seka, Tüpraş, Sümerbank, Et-Balık, limanlar, havaalanları, köprüler, akarsular, Dicle-Fırat, GAP, otoyollar, okullar, hastaneler, Telekom, bankalar ve diğerlerinin özelleştirilmesinde olduğu gibi... Küresel sermayenin gözü ülkemizin yerel yönetim ve hizmet alanı üzerinde olduğu bilinen bir gerçek iken, bankanın bu alanlardaki görevinin son bulmasıyla onların, söz konusu bu alanlara ulaşması çok daha kolaylaşacaktır.

Yasa tasarısıyla, banka hisseleri yerli, yabancı hissedarlara aktarılabilecektir. Belediyelere destek amacıyla kurulan İller Bankası’nın diğer bankalar gibi gelecekte yabancıların eline düşmemesi olanaksızdır. Ülke varlıklarının bu kadar kolay satılması halka karşı yapılabilecek en büyük haksızlık ve sorumsuzluktur.

Bütün bu kaynaklar, zenginlikler yıllarca işsizliğe çare getirmişken, ülkenin varlığına varlık katmışken şimdi satarak bu en büyük kazanımlardan vazgeçmek aklın alacağı iş değildir. Bu küresel intihardan en kısa sürede geri dönmek kaçınılmaz hale gelmiştir. Gelecek günler İller Bankası önünde yeni kurulacak Tekel çadırlarına gebe gibi görünüyor.

Kaynak: TMMOB Harita-Kadastro Mühendisleri Odası Genel Merkezi Yayınları.