İnsanların süt tüketimi ne kadar eskiye dayanıyor?

Araştırmacılar, süt içme geçmişimizi incelemek için en az 8 bin yıldır hayvancılık yapılan Afrika'da incelemelerde bulundu. Bilim insanları, Sudan ve Kenya'da kazılan 2 bin ila 6 bin yıllık 8 iskeleti inceleyerek dişlerdeki sertleşmiş diş taşlarını kazıdı ve içeride hapsolmuş süte özgü bilinen proteinleri araştırdı. Araştırma ekibi, bu insanların en az 6 bin yıl önce bir tür süt ürünü tükettiğini ortaya çıkardı. Bu bulgular dünyada süt tüketiminin bilinen en eski kanıtı olabilir.

İnsanlar içtikleri sıvıları sindirebilmelerine yardımcı olan enzimleri geliştirmeden önce bu sıvıları sindiremiyordu, fakat DNA'larını değiştirebilmek için de zaten süt tüketebiliyor olmaları gerekiyordu. Pensilvanya Üniversitesi'nde genetik alanında çalışmalar yapan Sarah Tishkoff, "Hangisinin daha önce başladığı sorusu hep vardı. Yani insanlar kültürel olarak mı süt tüketmeye başladı yoksa mutasyon mu bu duruma sebep oldu" dedi.

‘DOĞAL SEÇİLİM BULGULARINDAN BİRİ’

Bütün insanlar bebeklik döneminde sütü sağlıklı bir şekilde sindirebilir. Ancak bir yetişkin olarak bunu gerçekleştirme yeteneği, son 6 bin yılda gelişti. Mutasyonlar sonucu yetişkinler, süt şekeri olan laktozun parçalanmasını sağlayan laktaz enzimini üretti. İnsan vücudunda bilinen dört farklı laktaz enzimi bulunur. Afrika'da tüm laktoz enzimleri bulunurken Avrupa nüfusunda sadece bir laktaz enzimine rastlanır. Bu laktaz mutasyonları hızla yayılıp evrimleşti. Çalışma hakkında Tishkoff, "Şimdiye kadar gözlemlenen en güçlü doğal seçilim bulgularından biri" dedi.

2020'de yayımlanan bir başka araştırmaya göre, Afrika'dan alınan bazı iskelet DNA'larında süt sindirimini sağlayan genler gelişmiş gibi görünmüyor. İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü'nde antik proteinler uzmanı olarak görev yapan Max Planck, "Toplum, sütü sindirmeyi sağlayan laktaz enzimleri olmadan önce de süt içiyormuş gibi görünüyor" ifadesini kullandı.

‘DOĞADA DAHA UZUN YAŞAR’

Washington Üniversitesi'nde arkeolog olan ve araştırmada görev alan Fiona Marshall, "Mutasyonlar nihayetinde gelişme göstermiştir, çünkü sütten alınabilecek besin değerinin yükselmesi diğer insanlara karşı avantaj sağlar. Süt sindirimi gelişmiş insanlar, doğada daha uzun yaşar ve daha fazla çocuk sahibi olur" dedi.