İran'da polise ateş açıldı: Ölü sayısı 13 oldu... Ruhani ABD'ye çattı

İran'da geçen hafta Meşhed kentinde ekonomik krize tepkilerle başlayan ve hükümet karşıtı protestolara dönüşen, beş gündür süren gösterilerin bilançosu artıyor. İran devlet televizyonu pazar günkü gösterilerde 10 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Cumartesi günkü gösterilerde iki kişinin öldüğü yönündeki haberler gündeme yansımıştı, böylece ölü sayısının 13'e yükseldiği belirtildi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise "halkın protesto eylemi düzenleme hakkı olduğunu" belirtti ancak şiddete tolerans gösterilmeyeceğini vurguladı.

Önceki gün Dorud'da göstericilere açılan ateşte iki kişinin öldüğü belirtilmişti. İran medyası Dorud'un ardından ülkenin güneybatısındaki İze kentinde iki kişinin daha hayatını kaybettiğini aktarırken kentin parlamento üyesi Hedayatollah Khademi “Ateş açan kişilerin eyleme katılanlar mı yoksa polis mi olduğunu bilmiyorum. Konu soruşturuluyor” dedi. Tuyserkan kentinde ise altı kişinin öldüğü bildirildi. Üç kişinin ateş açılması sonucu, diğer üç kişinin ise bunu takip eden olaylarda öldüğü kaydedildi. Devlet televizyonu güvenlik güçlerinin, polis merkezi ve askeri üsleri ele geçirmeye çalışan “silahlı protestocuları püskürttüğünü" savundu.

TAHRAN SAVCISI İNTERPOL'E ÇAĞRI YAPTI

Yarı resmi ILNA haber ajansı Takistan kentinde dini bir okulun, hükümet binalarının kundaklandığını aktardı. 200'den fazla kişinin gözaltına alındığı, bu kişilerden 40'ının ise eylemlerin "liderleri" olduğu savunuldu. Tahran Savcısı Abbas Caferi Dolatabadi, Fars haber ajansına verdiği bir söyleşide, "ekonomik problemlerin bahane edilerek fırsattan istifade edilmeye çalışıldığını" belirterek "Yurtdışından insanları şiddete teşvik edenlerin yakanlanması için" Interpol'e çağrıda bulundu.

RUHANİ ABD'YE ÇATTI

Bu arada İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, protesto gösterileri hakkında ilk açıklamasını pazar akşamı kabine toplantısında yaptı. Ruhani ülkede "eleştiriye alan açılması" gerektiğine dikkat çekerek, anayasaya göre halkın "protesto hakkı" olduğunu vurguladı. İran Cumhurbaşkanı, "Ancak eleştiri ve protestoların ülkenin ve halkın durumunu iyileştirmesi için çaba harcamalıyız. Hükümet vandallık yapan ve çevreye zarar veren gruplara tolerans göstermeyecektir" ifadelerini kullandı. ABD Başkanı Donald Trump'ın İran hakkındaki açıklamalarını da değerlendiren Ruhani, "İranlılara terörist diyen bir kişinin İranlılar hakkında açıklama yapma hakkı yok" dedi. Trump hafta sonunda Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Rejimin yolsuzluklarından ve ülkenin varlığını yurt dışında terörizme harcamasından bıkmış olan İran vatandaşlarının barışçıl protestolarıyla ilgili bilgiler geliyor. İran yönetimi, kendini ifade hakkı da dahil kendi halkının haklarına saygı göstermelidir. Dünya bu süreci izliyor" mesajını paylaşmıştı. Ruhani'den dün gelen açıklamada ise "İran halkınının yağmacılara ve kanunsuzlara yanıt vereceğininin" altı bir kez daha çizildi. ABD'ye bir uyarı da İran Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Mesud Cezayiri'den geldi. FarsNews'un haberine göre Cezayiri, "ABD rejiminin en üst düzey yöneticilerinin de aralarında olduğu bazı hükümetlerden ve medyadan gelen destek Washington'un İran'da yeni bir isyanı desteklediğini gösteriyor. Ancak bu İslam Cumhuriyeti'nin düşmanlarına utanç ve başarısızlıktan başka birşey getirmeyecek" dedi. Washington'ın İran'daki protestolara desteği ise sürüyor. BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, "İran hükümeti kendi vatandaşları tarafından test ediliyor. Özgürlüğün ve insan haklarının kazanması için dua ediyoruz" yorumunu yaptı.

SOSYAL MEDYAYA ERİŞİM ENGELİ

Öte yandan devlet televizyonu, ülkede yaygın olarak kullanılan akıllı telefon sohbet uygulaması olan Telegram'a ve sosyal medya platformlarından Instagram'a telefon üzerinden erişimin engellendiğini açıkladı. Bölgedeki AFP muhabirleri de Tahran'da akıllı telefonlar üzerinden internet erişiminin kesildiğini bildirdi.

TRUMP: DEĞİŞİM ZAMANI!

ABD Başkanı Donald Trump dün yine sosyal medya hesabından İran'a mesaj gönderdi. Trump, Twitter'da seçim kampanyasından beri eleştirdiği, İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmaya değinerek "İran Obama hükümeti ile yaptığı berbat anlaşmaya rağmen her açıdan başarısız oluyor. Yılladr bastırılan İran halkı yiyeceğe ve özgürlüğe aç. Değişim zamanı!" diye yazdı.

Tahran Savcısı Abbas Caferi Dolatabadi ise eylemler nedeniyle ABD'yi suçladı. "Trump bölgeye gelip, kılıç dansı yapıp, İsrail ile İran konusunda anlaşmaya vardığını açıklayınca böyle olaylar beklemeliyiz." diyen savcı gözaltına alınanların ifadelerinde cami yaktıklarını söylediklerini öne sürdü. Dolatabadi, "Gözaltına alınanları sorguladığımızda protestolarda duygusallaştıklarını, bu yüzden camileri ve kamusal alanları yaktıklarını söylediler. Bir cami veya mescidin ateşe verilmiş olması, yabancı ajanların bu işe dahil olduğunu gösteriyor." dedi.