İş güvencesi yok

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Görevlisi Burak Darbaz ile Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal-Kolaşin'in hazırladığı raporda, Türkiye'deki sendikaların toplu iş sözleşmesi imzalama yetkilerinin kısıtlı olmasından dolayı Avrupa Birliği üyelerine kıyasla, Türkiye'de toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışanların toplam ücretlilere oranının çok düşük seviyelerde kaldığı kaydedildi.

Enerji, madencilik ve taşocakçılığı ile ulaştırma sektörlerinde çalışanların toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışma ihtimallerinin diğer sektörlerden daha yüksek olduğu belirtilen raporda, bu sektörlerde çalışanların toplam ücretliler içindeki payının oldukça düşük olduğu, buna karşın, imalat sektöründe toplam ücretlilerin neredeyse yarısının çalıştığı ve bu sektörde çalışanların yüzde 18'inin toplu iş sözleşmeleri kapsamında olduğu vurgulandı.

Firma bazında yapılan incelemelerde firmanın büyüklüğü arttıkça toplu iş sözleşmesi imzalama oranının arttığı bildirilen raporda, çalışan bazında yapılan incelemelerde toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışanların aldıkları düzenli ve düzensiz ücretlerin, toplu iş sözleşmesiz çalışan ücretlilere kıyasla oldukça yüksek olduğu belirtildi.
Raporun yönetici özetinde şunlar kaydedildi:

''ILO tahminlerine göre Türkiye'de toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan ücretli oranı 2001'de yüzde 10,8 civarındadır. 2006 Kazanç Yapısı Anketiyle betam olarak hesapladığımız oransa yüzde 13,3'tür. Buna göre Türkiye, TİS kapsamında çalışan oranı bakımından Avrupa Birliği ülkeleri arasında son sıralarda yer almaktadır.
Avrupa Birliği ile aynı sendikal haklar, Türkiye-AB müzakerelerindeki en önemli konulardan biridir ve özellikle son zamanlarda önem kazanmış olduğu görülmektedir.
Toplam ücretliler içindeki payı yüzde 15,4 ile yüksek olan toptan ve perakende ticaret sektörü, TİS kapsamında çalışan ücretlilerin oranı bakımından en düşük sektörlerden biri olarak dikkat çekmektedir. Bu sektördeki firmaların yarısından fazlasının 10-49 kişi çalıştıran firmalar olmasının, bunun altında yatan ana sebep olduğunu düşünmekteyiz. Bu bağlamda firma büyüklüğü ile TİS kapsamının arasındaki ilişkiye daha ayrıntılı bakmak gerekir.''